Χθες το πρωί αποχαιρετώντας την κόρη μου για το νήπιο, η μυρωδιά του ψημένου ψωμιού από την γειτονιά ήταν ένα είδος “ασφάλειας” πως η ζωή συνεχίζεται. Αυτό όμως δεν απέτρεψε το μυαλό από το να κάνει την σύγκριση με τις σκηνές αποχαιρετισμού ανθρώπων, πατεράδων στην Ουκρανία για να καταταχθούν όπως αντίστοιχα και των Ρώσων πατεράδων.
Ποια η διαφορά μεταξύ τους στην αγάπη των παιδιών τους?
Πρόσφατα τελείωσα την Ανθρωπότητα του Rutger Bregman (Κλειδάριθμος, 2020). Ο συγγραφέας κλείνει το βιβλίο του με μία ιστορία πολέμου από το μακρινό 1914 στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο αναδεικνύοντας μέσα από αυτήν τις σχέσεις που δημιουργούνται ανάμεσα στα αντίπαλα στρατόπεδα. Τα Χριστούγεννα του 1914 στο Βερντέν τα αντίπαλα στρατεύματα τραγουδάνε παρέα την Άγια Νύχτα, Βρετανοί και Γερμανοί κουβεντιάζουν και γελάνε αφήνοντας τα όπλα παραπέρα.
Ο Rutger Bregman αναφέρει “Με αυτή την ιστορία θέλω να κλείσω το βιβλίο μου . Ο λόγος είναι ότι, ξανά και ξανά βρισκόμαστε πίσω από τα χαρακώματα. Λησμονούμε πολύ εύκολα ότι ο άλλος, εκατό μέτρα μακριά, είναι ακριβώς σαν εμάς. Ξανά και ξανά, ρίχνουμε ο ένας στον άλλον από μακριά – μεσ’ από μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή διαδικτυακά φόρουμ, εκ του ασφαλούς, από όπου έχει τρυπώσει ο καθένας. Αφήνουμε τον φόβο, την άγνοια, την καχυποψία και τα στερεότυπα να μας καθοδηγούν, κάνοντας γενικεύσεις για ανθρώπους που δεν έχουμε συναντήσει ποτέ. Όμως υπάρχει μια εναλλακτική οδός. Το μίσος μπορεί να μεταμορφωθεί σε φιλία και άσπονδοι εχθροί μπορεί να δώσουν τα χέρια. Μπορούμε να πιστέψουμε σ’ αυτό – όχι γιατί είμαστε αφελείς, αλλά επειδή κάποτε συνέβη στ’ αλήθεια.”
Ο πιο πρόσφατος πόλεμος μετρά κιόλας απώλειες από τις δύο πλευρές. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ίσως αλλάξει τον ρου της ανθρώπινης ιστορίας αν δεν τερματιστεί τώρα. Με την απειλή των πυρηνικών όπλων γίνεται ακόμα πιο εύκολο γιατί είναι ένα κουμπί από μακριά χωρίς καμία ανθρώπινη επαφή. Και μέχρι σήμερα όλες οι ολέθριες καταστροφές είναι αποφάσεις των ισχυρών, της απομονωμένης ελίτ όπου το ανθρώπινο δυστυχώς απουσιάζει.
Ας μην λησμονούμε πόσο όμοιες/οι είμαστε.
