Νομική αβεβαιότητα και αυξανόμενες ανησυχίες καταδεικνύουν επείγουσα ανάγκη για ρύθμιση
- Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για την υιοθέτηση νέου διεθνούς δικαίου για τα φονικά αυτόνομα οπλικά συστήματα, γνωστά και ως «ρομπότ δολοφόνοι».
- Το ισχύον διεθνές δίκαιο δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση των επειγουσών απειλών που ενέχουν τα όπλα αυτά, τα οποία αναπτύσσουν αρκετές χώρες.
- Οι χώρες θα πρέπει να εξετάσουν επιλογές για την προώθηση της διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης μιας αυτοτελούς διαδικασίας ή μέσω της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συμφωνήσουν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για μια νέα συνθήκη για τη διατήρηση ουσιαστικού ανθρώπινου ελέγχου πάνω στη χρήση βίας, δήλωσε το Human Rights Watch σε έκθεση που κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες. Οι χώρες θα συνεδριάσουν στα Ηνωμένα Έθνη στη Γενεύη τον Δεκέμβριο του 2021 για να αποφασίσουν αν θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την υιοθέτηση νέου διεθνούς δικαίου για τα φονικά αυτόνομα οπλικά συστήματα, επίσης γνωστά ως «ρομπότ δολοφόνοι».
Η έκθεση του Human Rights Watch και της Διεθνούς Κλινικής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ, διαπιστώνει ότι το διεθνές δίκαιο πρέπει να ενισχυθεί και να αποσαφηνιστεί για να προστατεύσει την ανθρωπότητα από τους κινδύνους που θέτουν τα οπλικά συστήματα που επιλέγουν και συμπλέκονται με στόχους χωρίς ουσιαστικό έλεγχο από τον άνθρωπο.
«Μετά από οκτώ χρόνια συζητήσεων για τις εκτεταμένες συνέπειες της απομάκρυνσης του ανθρώπινου ελέγχου από τη χρήση βίας, οι χώρες πρέπει τώρα να αποφασίσουν πώς να ανταποκριθούν σε αυτές τις απειλές», δήλωσε η Bonnie Docherty, ερευνήτρια στο Human Rights Watch για θέματα όπλων και υποδιευθύντρια στην Κλινική Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Χάρβαρντ για θέματα ενόπλων συγκρούσεων και πολιτικής προστασίας. «Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για μια ειδική συνθήκη για την αντιμετώπιση των ελλείψεων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και την επικαιροποίησή του για την αντιμετώπιση των νομικών, ηθικών και κοινωνικών προκλήσεων της σημερινής τεχνητής νοημοσύνης και των αναδυόμενων τεχνολογιών».
Η Έκτη Διάσκεψη Αναθεώρησης της Σύμβασης για τα Συμβατικά Όπλα, η οποία θα διεξαχθεί από τις 13 έως τις 17 Δεκεμβρίου, αποτελεί σημαντικό κόμβο για τις διεθνείς συνομιλίες σχετικά με τα ρομπότ δολοφόνους. Κατά την τελευταία συνεδρίαση της Διάσκεψης για τα ρομπότ δολοφόνους τον Σεπτέμβριο, οι περισσότερες χώρες που μίλησαν ζήτησαν ένα νέο νομικά δεσμευτικό μέσο για τα αυτόνομα οπλικά συστήματα.
Το υπάρχον διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο δεν είναι επαρκές για να επιλύσει τα προβλήματα που θέτουν τα αυτόνομα οπλικά συστήματα, ανέφεραν το Human Rights Watch και η Κλινική του Χάρβαρντ. Υπάρχει ευρεία υποστήριξη για την ανάπτυξη νέου νόμου και οποιαδήποτε απόκλιση απόψεων ενισχύει την ανάγκη αποσαφήνισης του ισχύοντος δικαίου. Μια νέα συνθήκη θα αντιμετωπίσει τις ανησυχίες που εγείρονται από αυτά τα οπλικά συστήματα στο πλαίσιο του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, της ηθικής, του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, της λογοδοσίας και της ασφάλειας.
Μια τέτοια συνθήκη θα πρέπει να καλύπτει οπλικά συστήματα που επιλέγουν και συμπλέκονται με στόχους βάσει αισθητηριακών και όχι ανθρώπινων καταχωρήσεων. Οι περισσότεροι υπέρμαχοι της συνθήκης έχουν ζητήσει την απαγόρευση οπλικών συστημάτων που από τη φύση τους επιλέγουν και συμπλέκονται με στόχους χωρίς ουσιαστικό ανθρώπινο έλεγχο, όπως σύνθετα συστήματα που χρησιμοποιούν αλγόριθμους μηχανικής μάθησης που παράγουν απρόβλεπτα ή ανεξήγητα αποτελέσματα.
Ορισμένες χώρες έχουν επίσης εκφράσει ενδιαφέρον για την απαγόρευση οπλικών συστημάτων που βασίζονται σε προφίλ που προέρχονται από βιομετρικά και άλλα δεδομένα που συλλέγονται από αισθητήρες για την αναγνώριση, επιλογή και επίθεση κατά ατόμων ή κατηγοριών ανθρώπων.
Το να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις στην Διάσκεψη φαίνεται απίθανο δεδομένου ότι ο οργανισμός λειτουργεί με ομοφωνία και υπάρχει αντίθεση από ένα μικρό αριθμό στρατιωτικών δυνάμεων, κυρίως από την Ινδία, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες θεωρούν το υπάρχον διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο ως επαρκές για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων που προκύπτουν από αυτά τα οπλικά συστήματα. Αυτές και χώρες όπως η Αυστραλία, η Κίνα, το Ισραήλ, η Νότια Κορέα και η Τουρκία επενδύουν σε μεγάλο βαθμό στις στρατιωτικές εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης και σε σχετικές τεχνολογίες για την ανάπτυξη αυτόνομων οπλικών συστημάτων σε αέρα, γη και θάλασσα.
«Μια ανεξάρτητη διαδικασία διαπραγμάτευσης νέου νόμου για τα ρομπότ δολοφόνους θα ήταν πιο αποτελεσματική και συμπεριληπτική από τις τρέχουσες διπλωματικές συνομιλίες και άλλες εναλλακτικές λύσεις», δήλωσε η Docherty. «Ωστόσο, μια ταχεία διαδικασία μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ενεργό στήριξη πολιτικών ηγετών».
Όλο και περισσότερες χώρες, ιδρύματα, ιδιωτικές εταιρείες και άτομα έχουν τοποθετηθεί υπέρ της απαγόρευσης των ρομπότ δολοφόνων. Το Μάιο, η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού κάλεσε τις χώρες να διαπραγματευτούν μια διεθνή συνθήκη για την απαγόρευση των αυτόνομων οπλικών συστημάτων που είναι απρόβλεπτα ή στοχεύουν ανθρώπους και να καθιερώσουν κανονισμούς για την εξασφάλιση του ανθρώπινου ελέγχου. Από το 2018, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, έχει προτρέψει τα κράτη να απαγορεύσουν τα οπλικά συστήματα που θα μπορούσαν, από μόνα τους, να στοχεύουν και να επιτίθενται σε ανθρώπινα όντα, αποκαλώντας τα «ηθικά αποκρουστικά και πολιτικά απαράδεκτα».
Το Human Rights Watch είναι συνιδρυτής της εκστρατείας εναντίον των ρομπότ δολοφόνων, ενός συνασπισμού περισσότερων από 185 μη κυβερνητικών οργανώσεων σε 67 χώρες που υποστηρίζει μια συνθήκη για τη διατήρηση ουσιαστικού ανθρώπινου ελέγχου πάνω στη χρήση βίας και την απαγόρευση των οπλικών συστημάτων που λειτουργούν χωρίς τέτοιο έλεγχο.
«Η μεγάλη αντίθεση στα ρομπότ δολοφόνους αντανακλά τον ηθικό αποτροπιασμό στην ιδέα οι μηχανές να παίρνουν αποφάσεις ζωής και θανάτου», δήλωσε η Docherty. «Μια νέα συνθήκη θα καλύψει το κενό στο διεθνές δίκαιο και θα προστατεύσει τις αρχές της ανθρωπότητας και τις υπαγορεύσεις της δημόσιας συνείδησης μπροστά στην αναδυόμενη τεχνολογία όπλων».
Μετάφραση από τα αγγλικά/ επιμέλεια: Pressenza Athens
