Η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στο επίκεντρο της συζήτησης για το ζήτημα των βίαιων επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο. Ταυτόχρονα, όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στα σύνορα Λευκορωσίας-Πολωνίας φαίνεται πως «ενταφιάζουν» τις όποιες ελπίδες για δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου.
Οι εξελίξεις καταδεικνύουν τη σύγχυση που επικρατεί μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ σε ό,τι αφορά τις στοχεύσεις της για το προσφυγικό. Σε κάθε περίπτωση, η ασκούμενη πολιτική εκ μέρους της Ένωσης στέλνει διφορούμενα μηνύματα τόσο για την ενσωμάτωση και την ένταξη προσφύγων και μεταναστών όσο και για τη διαχείριση του ζητήματος συνολικά, την ενίσχυση και φύλαξη των συνόρων.
Η Ένωση δεν ενδιαφέρεται καθόλου για την ισόποση κατανομή προσφύγων και μεταναστών ανάμεσα στα κράτη-μέλη και κατ’ επέκταση στην ενσωμάτωση αυτών των ανθρώπων στην ευρωπαϊκή κοινωνία, παρά μόνο μετατρέπει την Ελλάδα σε ένα «αποθετήριο ανθρώπινων ψυχών».
Το παρόν κείμενο εξετάζει την πολιτική των επαναπροωθήσεων στο πλαίσιο μιας συνολικής «θανατοπολιτικής» -ως εκδοχή της έννοιας της βιοπολιτικής- που εφαρμόζει η ΕΕ τα τελευταία χρόνια. Αυστηροποιώντας τις διαδικασίες λήψης ασύλου και αδρανοποιώντας ουσιαστικά το δεύτερο βαθμό προσφυγής για τους αιτούντες άσυλο, η ευρωπαϊκή νομοθεσία θέτει αυτομάτως έναν ολοένα διερευνώμενο αριθμό ανθρώπων εκτός κάποιου προβλεπόμενου από την έννομη τάξη καθεστώτος διαμονής
Η μόνη διέξοδος δεν είναι άλλη από το σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του δικαιώματος στο άσυλο. Η κοινωνική ενσωμάτωση και ένταξη ακολουθεί γιατί μόνο έτσι θα επιτευχθεί η προοπτική της κοινωνικής συνοχής και ειρήνης.
* Ανάλυση του Ιωάννη Βλασσόπουλου, Υποψήφιου Διδάκτορα, Πάντειο Πανεπιστήμιο, μέλους Ομάδας Κοινωνικών Εξελίξεων ΕΝΑ
