Μένοντας μόνο στους στόχους που έθεταν οι πλέον μαχητικοί και «προωθημένοι» σύνεδροι στη Γλασκόβη, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα αποτελέσματα της συνόδου ίσα – ίσα που μπορούν να χαρακτηριστούν αποδεκτά:
Γράφει ο Λεωνίδας Βατικιώτης*.
Το ραντεβού ανανεώθηκε για το 2022 οπότε θα πραγματοποιηθεί νέα σύνοδος στην Αίγυπτο με στόχο να κατατεθούν πιο φιλόδοξοι στόχοι μείωσης των εκπομπών επικίνδυνων αερίων, συμφωνήθηκε ο διπλασιασμός των χρημάτων που τίθενται στη διάθεση των αναπτυσσόμενων χωρών εν είδει βοήθειας για την πράσινη μετάβασή τους, ενώ για πρώτη φορά σε κείμενο αποφάσεων ονοματίζονται τα ορυκτά καύσιμα ως υπαίτιος της κλιματικής κρίσης.
Από την άλλη, στις αποτυχίες της συνόδου για το κλίμα προστίθενται: Η απροθυμία των συνέδρων να συμφωνήσουν σε έναν σαφή χρονικό ορίζοντα απανθρακοποίησης των οικονομιών τους και η ασυμφωνία έγκρισης με συγκεκριμένο και δεσμευτικό τρόπο οικονομικής βοήθειας προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, που καλούνται να πληρώσουν έναν λογαριασμό τον οποίο δημιούργησε η καπιταλιστική ανάπτυξη στις πλούσιες χώρες του βορρά.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι 23 μόνον χώρες ευθύνονται για το ήμισυ σχεδόν των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ενώ 150 άλλες χώρες ευθύνονται για το άλλο μισό!
Επιπλέον, 12 μόνο χώρες (ΗΠΑ, Καναδάς, Ιαπωνία και οι περισσότερες χώρες της Δ. Ευρώπης) όπου κατοικεί το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού ευθύνονται για το 50% των αερίων θερμοκηπίου που συμβάλλουν στην άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη τα τελευταία 170 χρόνια.
Η σημαντικότερη ένδειξη για το μισό και ανολοκλήρωτο βήμα που επιτεύχθηκε στην Γλασκώβη συμπυκνώνεται στα νέφη αμφιβολιών που συνοδεύουν το στόχο συγκράτησης της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό μέχρι τα τέλη του αιώνα, σε σύγκριση πάντα με την θερμοκρασία της προβιομηχανικής εποχής. Με βάση τις δεσμεύσεις που υπήρχαν έως και μια μέρα πριν την έναρξη της συνόδου, η θερμοκρασία θα ανέβει κατά 2,7 βαθμούς Κελσίου. Με βάση τις δεσμεύσεις που διατυπώθηκαν στην Γλασκώβη η θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 2,4 βαθμούς. Η σύνοδος της Αιγύπτου συγκαλείται με την ελπίδα η πτώση να αποδειχθεί μεγαλύτερη φτάνοντας τον 1,5 βαθμό.
Οι αμφιβολίες για την ακρίβεια και την ευστοχία των προβλέψεων των μετατροπών είναι κάτι παραπάνω από εύλογες. Ποιος είναι άλλωστε αυτός ή αυτή που μπορεί να εγγυηθεί ότι όλοι οι άλλοι παράγοντες θα μένουν σταθεροί, ώστε κάθε φορά που σταματάει μια εξάτμιση αυτοκινήτου τα αέρια του θερμοκηπίου θα μειώνονται κατά μία συγκεκριμένη ποσότητα… Αυτό που δεν επιδέχεται όμως καμίας αμφιβολίας είναι η άβυσσος που χωρίζει την άνοδο της θερμοκρασίας κατά 1,5 ή κατά 2 βαθμούς Κελσίου.
Ενδεικτικά: Με μια άνοδο κατά 1,5 βαθμούς (που πλέον είναι αναπόδραστη) θα χαθεί από τι θάλασσες το 70% των κοραλλιών. Με μια άνοδο κατά 2 βαθμούς θα χαθούν όλα τα κοράλλια, το 100%! Με μια άνοδο κατά 1,5 βαθμό, 1 ανά 100 καλοκαίρια η Αρκτική θα είναι χωρίς πάγο. Με μια άνοδο κατά 2 βαθμούς, χωρίς πάγους η Αρκτική θα είναι 1 ανά 10 καλοκαίρια! Επομένως, η μάχη που γίνεται για την συγκράτηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας πράγματι αφορά το μέλλον του πλανήτη, το μέλλον της ανθρωπότητας.
Το ερώτημα ωστόσο που τίθεται είναι άλλο: Ακόμη κι αν είχαν πεισθεί ή ηττηθεί οι «κακοί» της Γλασκώβης – Ινδία, Ρωσία, Σαουδική Αραβία και Αυστραλία που απέρριψαν δεσμεύσεις για απανθρακοποίηση και κυρίως η Κίνα που διατηρεί αριθμό ρεκόρ μονάδων ανθρακικής παραγωγής – το μέλλον του περιβάλλοντος θα ήταν εξασφαλισμένο; Αφήνοντας μάλιστα εκτός συζήτησης το κοινωνικό ζήτημα, οι στόχοι της ΕΕ και των άλλων «πράσινων αρχάγγελων» που ομνύουν στο νέο ιερό δισκοπότηρο, την κλιματική ουδετερότητα, άρουν την περιβαλλοντική υποβάθμιση;
Η συγκράτηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας, ένας στόχος πέρα για πέρα θεμιτός και αναγκαίος, δεν είναι παρά ένα μέσο για τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό ώστε να κυριαρχήσει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Το κίνητρο του δεν είναι η περιβαλλοντική ευαισθησία, αλλά η έλλειψη ενεργειακών πόρων, όπως πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Η προτεραιότητα που δίνει στο κέρδος, και όχι στο περιβάλλον, ευθύνεται για την παταγώδη αποτυχία των μέχρι σήμερα προσπαθειών να ελέγξουν την κλιματική αλλαγή.
Αν το ενδιαφέρον του ευρωπαϊκού κεφαλαίου για την περιβαλλοντική ισορροπία ήταν ειλικρινές, τότε:
- Γιατί αντί για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν προωθεί την μείωση των ιδιωτικών αυτοκινήτων και δεν πλημμυρίζει τις πόλεις από δημόσια λεωφορεία; Οι εξορύξεις είναι κατάρα όταν αφορούν καύσιμα και ευλογία όταν πρέπει να εξορυχθούν τα 804 κιλά αλουμινίου που ζυγίζει το πρώτο αμιγώς ηλεκτρικό SUV, όπως διαφημίζεται, της Audi το e-tron ή το λίθιο που περιέχει το μοντέλο S της Tesla και ισοδυναμεί σε βάρος με το λίθιο που περιέχουν 10.000 κινητά;
- Γιατί η ΕΕ επέτρεψε στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία να χρησιμοποιήσει την βελτίωση του οικολογικού αποτυπώματος ως μέσο για τη συνεχή ανανέωση του στόλου των αυτοκινήτων, παγιδεύοντας τους κατόχους ΙΧ σε μια τεχνολογία με ημερομηνία λήξης;
- Γιατί δεν επιβάλλει σε αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Citroen να προμηθεύουν την αγορά με ανταλλακτικά μέχρι και 20 χρόνια μετά την κυκλοφορία των μοντέλων τους κι έχουμε φτάσει στο σημείο σήμερα οι πολίτες να αλλάζουν αυτοκίνητα επειδή δεν βρίσκουν κρίσιμα ανταλλακτικά;
- Γιατί δεν απαγορεύει σε εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικών ειδών, όπως η Izzy, και εισαγωγής όπως η Μπενρουμπής, να φέρνουν στην αγορά είδη που δεν συνοδεύονται έστω από ένα ανταλλακτικό, με αποτέλεσμα με την πρώτη βλάβη η συσκευή να πηγαίνει στα απορρίμματα και να αντικαθίσταται με καινούργια; Η ανακύκλωση της συσκευής είναι οικολογικότερη διαχείριση από την συντήρησή της;
- Γιατί αντί να υποδεικνύει την Κίνα (που θα αυξάνει τις εκπομπές της ως το 2030!) και τη Ρωσία ως αιτία του κακού δεν τύπωσε η ίδια νέο χρήμα για να προχωρήσουν τα κράτη μέλη της συντονισμένα σε μαζικές δημόσιες επενδύσεις σε πράσινη ενέργεια εντός της ΕΕ ώστε να βρεθούν τα τρισεκατομμύρια που απαιτούνται για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, που πρόωρα, κακοσχεδιασμένα και αλόγιστα προέβη σε αποανθρακοποίηση – απολιγνιτοποίηση των οικονομιών της;
Ο κατάλογος είναι ατελείωτος και υπερβαίνει τις λαθροχειρίες της ελληνικής κυβέρνησης που έχει μετατρέψει την πράσινη μετάβαση σε αρπαχτή του αιώνα για 6-7 διεφθαρμένους ολιγάρχες που μοιράζουν την ελληνική αγορά, από τα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Αφορά πρωτίστως την ΕΕ που επιχειρεί να αναβαπτίσει το κύρος της, υποδυόμενη τον φύλακα – άγγελο του περιβάλλοντος, όπως έκανε στην Γλασκώβη από τις 31 Οκτωβρίου ως τις 13 Νοεμβρίου χύνοντας κροκοδείλια δάκρυα για το κλίμα…
* Ο Λεωνίδας Βατικιώτης είναι οικονομολόγος και δημοσιογράφος. Έχει συνεισφέρει σε ελληνικές και ευρωπαϊκές εκδόσεις καθώς και στη συγγραφή ντοκιμαντέρ. Αρθρογραφεί σε εφημερίδες, σχολιάζει στην τηλεόραση. Μπορείτε να διαβάσετε αρκετές από τις δημοσιεύσεις του στο προσωπικό του blog.