(Νέα Υόρκη) – Τα πιλοτικά προγράμματα δοκιμαστικής εφαρμογής εναλλακτικών μέτρων αντί της κράτησης μεταναστών σε αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, προσφέρουν στις κυβερνήσεις ένα μοντέλο για πιο ανθρώπινες προσεγγίσεις με σεβασμό στα δικαιώματα, ανέφερε η Human Rights Watch σε έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα (σσ 03/11/2021).
Η έκθεση, έκτασης 94 σελίδων, με τίτλο «Κατάργηση της Κράτησης: διεθνή εναλλακτικά μέτρα αντί της κράτησης μεταναστών» εξετάζει τα εναλλακτικά μέτρα αντί της κράτησης σε έξι χώρες: Βουλγαρία, Κύπρο, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Καναδά και Ηνωμένες Πολιτείες. Η Human Rights Watch διαπίστωσε ότι εναλλακτικά μέτρα αντί της κράτησης μεταναστών , όπως οι υπηρεσίες διαχείρισης υποθέσεων, μπορούν να προασπίσουν αποτελεσματικά τις κυβερνητικές θέσεις στην επιβολή της νομοθεσίας για τη μετανάστευση, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα των μεταναστών και προσφέροντας συχνά μια σειρά από επιπλέον οφέλη.
«Η κράτηση ατόμων με βάση αποκλειστικά την ιδιότητά τους ως μεταναστών είναι επιβλαβής, δαπανηρή και αναποτελεσματική ως αποτρεπτικός παράγοντας», δήλωσε η Jordana Signer, Υπότροφος Sandler στο Τμήμα για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών στη Human Rights Watch. «Αντί να τιμωρούν άτομα που ενδεχομένως έχουν αποδράσει από καταστάσεις βίας και άλλες αδικίες, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προστατεύουν τα δικαιώματά τους και να τους παρέχουν ζωτικής σημασίας υπηρεσίες, όπως η νομική συνδρομή, η στήριξη της ψυχικής υγείας και η στέγαση».
Η Human Rights Watch πήρε συνέντευξη από 27 άτομα τα οποία συμμετείχαν σε προγράμματα εναλλακτικά της κράτησης στις έξι παραπάνω χώρες, καθώς και από παρόχους υπηρεσιών, κοινωνικούς λειτουργούς, δικηγόρους και μέλη οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.
Με βάση τα ευρήματα, οι κυβερνήσεις πρέπει να αντικαταστήσουν την κράτηση μεταναστών με προγράμματα διαχείρισης υποθέσεων στην κοινότητα, που παρέχουν ένα ολιστικό σύνολο υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε νομική συνδρομή και καθοδήγηση για την εξασφάλιση βασικών αναγκών, όπως η στέγαση και η απασχόληση, ανέφερε η Human Rights Watch. Δεδομένης της ύπαρξης λιγότερο παρεμβατικών εναλλακτικών λύσεων, θα πρέπει να απαγορευθούν οι συσκευές παρακολούθησης στους αστραγάλους και άλλες συσκευές που παρέχουν συνεχή εντοπισμό θέσης.
Τα εναλλακτικά προγράμματα είναι οικονομικά αποδοτικά και επιτυγχάνουν τους στόχους επιβολής της νομοθεσίας για τη μετανάστευση, όπως διαπίστωσε η Human Rights Watch. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Διαχείρισης Οικογενειακών Υποθέσεων των ΗΠΑ, η Yπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE) ανέθεσε υπεργολαβικά σε φορείς με έδρα στην κοινότητα την παροχή τροφίμων, ρουχισμού, ιατρικών υπηρεσιών και πληροφοριών για παραπομπή σε άλλες υπηρεσίες με κόστος κατά προσέγγιση $US 38 ανά οικογένεια ημερησίως, σε σύγκριση με κόστος κράτησης $US 319, με τη συμμόρφωση στην υποχρέωση εμφάνισης να ανέρχεται σε 99,4%. Παρά την επιτυχία του προγράμματος, η κυβέρνηση του πρώην Προέδρου Donald Trump το έπαυσε .
Τα προγράμματα διαχείρισης υποθέσεων με σεβασμό στα δικαιώματα έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς σε διάφορες χώρες σε όλη την Ευρώπη. Ενώ σε ορισμένες χώρες χρησιμοποιούνται ευρέως τα βασισμένα στην επιτήρηση εναλλακτικά μέτρα αντί της κράτησης, αυτά σπανίως είναι απαραίτητα. Η Βουλγαρία, η Κύπρος και η Πολωνία ξεκίνησαν πιλοτικά προγράμματα διαχείρισης υποθέσεων το 2017. Μια αξιολόγηση μετά τα δύο πρώτα έτη έδειξε ότι το 86% των συμμετεχόντων στα τρία προγράμματα παρέμεινε προσηλωμένο στις διαδικασίες μετανάστευσης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία επίσης προσφέρουν κάποια πολλά υποσχόμενα εναλλακτικά μοντέλα. Στην Ισπανία, ορισμένα κέντρα υποδοχής παρέχουν σε μετανάστες χωρίς επίσημα έγγραφα στέγαση, επίδομα, πρόσβαση σε μαθήματα ισπανικής γλώσσας, κατάρτιση σε βασικές δεξιότητες και άλλη βοήθεια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα πρόγραμμα σε κοινοτικό επίπεδο εξυπηρετεί μετανάστες που έχουν καταδικαστεί για ποινικά αδικήματα και αντιμετωπίζουν μακροχρόνια κράτηση.
Όταν οι αρμόδιες για τη μετανάστευση αρχές των ΗΠΑ απελευθερώνουν όσους τελούσαν υπό κράτηση, συχνά τοποθετούν συσκευές παρακολούθησης στον αστράγαλο. Ωστόσο, οι συσκευές αυτές προκαλούν σωματικό και ψυχολογικό πόνο και όσοι τις φέρουν στιγματίζονται, μεταξύ άλλων λόγω της σύνδεσης της χρήσης τους με το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης. Αυτό δυσχεραίνει, για παράδειγμα, την εύρεση εργασίας για όσους τις φορούν.
«Όποιος μάθει ότι φοράω [τη συσκευή παρακολούθησης στον αστράγαλο], ούτε που με πλησιάζει μετά», δήλωσε ένας άνδρας 39 ετών από το Μεξικό. «Ονειρεύομαι την ημέρα που θα μου αφαιρεθεί».
Τα άτομα που πρέπει να φέρουν συσκευές παρακολούθησης στον αστράγαλο υπόκεινται επίσης σε συνεχή παρακολούθηση, επιτρέποντας τη συλλογή δεδομένων αποθηκεύσιμων και χρησιμοποιούμενων για την παρακολούθηση των κινήσεων ατόμων ή ομάδων ατόμων.
Ο Καναδάς χρησιμοποιεί τεχνολογία φωνητικής επιτήρησης που επίσης εγείρει ανησυχίες σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής, τις διακρίσεις και την αξιοπιστία, αν και φαίνεται λιγότερο ενοχλητική και επαχθής από άλλα συναφή συστήματα. Οι χρήστες πρέπει να καλέσουν έναν αριθμό σε καθορισμένη ημέρα και να επαναλάβουν μια προηχογραφημένη φράση. Το πρόγραμμα χρησιμοποιεί βιομετρικά δεδομένα φωνής για την επιβεβαίωση της ταυτότητας και καταγράφει τη θέση του ατόμου, εάν αυτό χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο. Ενώ η ευελιξία που προσφέρει το σύστημα φωνητικής τεχνολογίας μπορεί να μετριάσει εν μέρει το άγχος, μπορεί επίσης να τύχει κατάχρησης ελλείψει αποτελεσματικών περιορισμών και διαδικαστικών εγγυήσεων όσον αφορά τον τρόπο συλλογής και χρήσης των δεδομένων.
«Τα εναλλακτικά μέτρα έχουν αποδειχθεί όχι μόνο πιο ανθρώπινα από την κράτηση, αλλά και αποτελεσματικά στην επίτευξη των στόχων επιβολής της νομοθεσίας για τη μετανάστευση με χαμηλότερο κόστος από εκείνο της κράτησης», δήλωσε η Signer. «Όλες οι κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, πρέπει να επεκτείνουν τη χρήση της διαχείρισης υποθέσεων αντί της κράτησης και να προσφέρουν στήριξη σε άτομα που βρίσκονται συχνά σε ιδιαίτερα ευάλωτη κατάσταση καθώς προσπαθούν να ανταπεξέλθουν σε περίπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες και νομικά συστήματα».
