[Η σχέση μεταξύ του εμπορίου όπλων και του αναγκαστικού εκτοπισμού σπανίως διερευνάται και ο ρόλος των ευρωπαϊκών πολιτικών για το εμπόριο όπλων που διευκολύνουν τις κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τρίτες χώρες συχνά απουσιάζει από μελέτες εκτοπισμού και μετανάστευσης. Η έκθεση του Transnational Institute, με τίτλο “Καπνισμένες Κάννες” ενώνει τα σημεία μεταξύ του εμπορίου όπλων της Ευρώπης και του αναγκαστικού εκτοπισμού και της μετανάστευσης. Την έρευνα υπογράφει ο “δικός μας” ερευνητής, Αποστόλης Φωτιάδης και η διευθύντρια του τμήματος Πόλεμος και Ειρήνευση, Νιάμ Νι Μπριέιν. To Ινστιτούτο διοργάνωσε ένα διαδικτυακό πάνελ με αφορμή την έρευνα και έθεσε το ερώτημα “πώς θα σταματήσει ο εκτοπισμός εκατομμυρίων που προκαλείται από τις ευρωπαϊκές εξαγωγές όπλων;” Παραθέτουμε την τοποθέτηση του Άντριου Φαϊνστάιν, πολιτικού αναλυτή και συγγραφέα του βιβλίου “Ένας κόσμος στη σκιά: εισχωρώντας στο διεθνές εμπόριο όπλων”.]
Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στην ερώτηση “ποιος επωφελείται από την παρούσα κατάσταση;” Για να το κάνουμε αυτό ας λάβουμε υπόψη μερικά άλλα νούμερα που αφορούν θανάτους, καταστροφές και μεταναστευτικά κύματα που δημιουργούνται εξαιτίας αυτής της κατάστασης και που σε κάποιο βαθμό αναφέρονται στην πολύ σημαντική έκθεσή σας. Υπάρχουν και άλλες διαστάσεις στο θέμα που δεν έχουν άμεσο αντίκτυπο στα παραπάνω αλλά επιδρούν καταστροφικά στις δημοκρατίες, υποδαυλίζουν τους νόμους και έχουν αρνητική επίδραση στις ζωές των ανθρώπων.
Το εμπόριο όπλων είναι ένα από τα πιο διεφθαρμένα ήδη εμπορίου, συγκεντρώνει περίπου το 40% της παγκόσμιας διαφθοράς, ένα πράγματι τρομακτικό ποσοστό αν λάβει κανείς υπόψη ότι αφορά 400 δις δολάρια ετήσιο τζίρο. Οι εμπορικές συμφωνίες μεγάλης κλίμακας είναι, κατά τη γνώμη μου, αποτέλεσμα συμπαιγνιών μεταξύ εταιρικών στελεχών αμυντικών εταιρειών, πολιτικών και κυρίως των πολιτικών τους κομμάτων που συχνά είναι αυτά που επωφελούνται δωροδοκιών από τις στρατιωτικοβιομηχανίες αλλά και των νόμιμων εκστρατειών οικονομικής υποστήριξης, των ηγετών παροχής στρατιωτικών πληροφοριών και βεβαίως μιας μεγάλης ποικιλίας μεσαζόντων. Δεν αναφέρομαι μόνο στους μαφιόζους πωλητές που βλέπουμε στις ταινίες του Χόλιγουντ, αλλά σε τραπεζίτες, μεγαλοδικηγόρους, ελεγκτές, και άλλους, συνήθως στους μεγαλύτερους σε ισχύ παγκοσμίως, που παίζουν κυρίαρχο ρόλο στο διεθνές εμπόριο όπλων.
Ως προς τα πολιτικά κόμματα, στη Γερμανία, για παράδειγμα, τουλάχιστον από την εποχή του Χέλμουτ Κολ, του Γκέρχαρντ Σρέντερ μέχρι την Άγκελα Μέρκελ, αν μελετήσει κανείς τα κονδύλια που τα κόμματά τους έλαβαν από τις γερμανικές μεγάλες και μικρές βιομηχανίες όπλων, ίσως θα καταλάβει γιατί ακόμα και στη Γερμανία – που φαίνεται να διαθέτει χρυσά πρότυπα ρυθμιστικού πλαισίου στο εμπόριο όπλων – αυτό όλο είναι μυθοπλασία. Πρόκειται για το λιγότερο ρυθμισμένο εμπόριο παγκοσμίως και οι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των υψηλά ισταμένων πολιτικών που ανέφερα, που είναι φίλοι των στελεχών των εμπορικών εταιρειών, ενεργούν με τρομερή ατιμωρησία.
Η Χάνα Νόουμαν (προηγούμενη ομιλίτρια στο πάνελ, ευρωβουλεύτερια των Πρασίνων) άγγιξε το θέμα που συνήθως περιγράφεται ως ανατροφοδότηση – για να κάνω χρήση του όρου που εισήγαγε ο Τσάλμερς Τζόνσον – και στην έρευνά σας υπάρχει αυτό το σημαντικότατο παράδειγμα όπλων από τη Βουλγαρία που πωλούνται στην Σαουδική Αραβία και τις ΗΠΑ αλλά καταλήγουν στα χέρια του ισλαμικού κράτους στο Ιράκ. Αυτό είναι απίστευτα διαδεδομένο στο εμπόριο όπλων. Πάτε πίσω λίγο τη σκέψη σας στο Αφγανιστάν, την Αλ Κάιντα, τους Ταλιμπάν και σκεφτείτε την αρχική πηγή του εξοπλισμού τους. Προέρχονταν από τις ΗΠΑ και τις δυτικές χώρες. Και δυστυχώς για να διατηρείται αυτή η μυθοπλασία μιας “ρυθμισμένης και ελεγχόμενης βιομηχανίας”, είναι απόλυτα σημαντικό αυτοί που επωφελούνται και τους οποίους εγώ ονομάζω διεθνή ελίτ εθνικής ασφάλειας, να συνεχίζουν να κάνουν ενέσεις φόβου και ανασφάλειας στους πολίτες τους, ώστε να κρατούν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς σε τρομερά υψηλά επίπεδα και να κρατούν το εμπόριο όπλων πάνω τους σαν τσιμπούρι.
Ας σκεφτούμε για μια στιγμή το επιχειρηματικό μοντέλο που αναδύεται στην αναφορά σας: το εμπόριο όπλων και όλοι όσοι επωφελούνται από αυτό – όπως τους προανέφερα – τροφοδοτούν τις συγκρούσεις και κερδίζουν δισεκατομμύρια δολάρια μ’ αυτόν τον τρόπο. Αυτές οι συγκρούσεις – όπως αναδείξατε – δημιουργούν τεράστια κύματα αναγκαστικής μετατόπισης ανθρώπων. Το άλλο στοιχείο είναι ότι παρόμοιες εταιρείες αυτών που κερδίζουν δις από την πώληση όπλων, κερδίζουν επίσης περιουσίες σταματώντας τους εκτοπισμένους πληθυσμούς από το να φύγουν από τις χώρες τους και να πλησιάσουν τις δικές μας. Έχουμε λοιπόν αυτό το καταπληκτικό επιχειρηματικό μοντέλο συγκρούσεις – εκτοπισμός πληθυσμών – απώθηση πληθυσμών. Και υπάρχουν άνθρωποι που είναι εξαιρετικά κοντά σε κεντρικούς πολιτικούς μας που επωφελούνται και αυτού του επιχειρηματικού μοντέλου. Ενός μοντέλου που αποδεικνύεται κερδοφόρο εφόσον τροφοδοτούν με φόβο, ενισχύουν τις συγκρούσεις και οδηγούν στην απανθρωποίηση εκατομμύρια ανθρώπους που υποχρεώνονται σε εκτοπισμό. Κι αυτό για μένα είναι το κλειδί: να πάρουμε αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο και να εκθέσουμε κάθε πλευρά του αλλά επίσης να αποκαλύψουμε τις φρικτές πολιτικές και οικονομικές πλευρές που το θεμελιώνουν.
