Νέες και παλιές γενιές της αριστεράς συσπειρώθηκαν γύρω από την προεδρική υποψηφιότητα του Γκαμπριέλ Μπόριτς. Οι νέοι άνοιξαν τους δρόμους και οι παλιοί τους ακολουθούν. Μια νέα χώρα ανακηρύσσεται, στην οποία η δικαιοσύνη και η ισότητα πρέπει να είναι η κληρονομιά όλων των λαών μας. Αν το πετύχουμε αυτό, θα είμαστε σε θέση να πληρώσουμε το χρέος που χρωστάμε στον Σαλβαδόρ Αλιέντε.
Η Λαϊκή Κυβέρνηση Ενότητας έχει εναποθέσει πολλές ελπίδες στο λαό της Χιλής. Η κρατικοποίηση του χαλκού κατέστησε δυνατή την ανάκτηση εκατομμυρίων δολαρίων που έβγαλαν οι πολυεθνικές εταιρείες στο εξωτερικό. Η εμβάθυνση της αγροτικής μεταρρύθμισης επέτρεψε στους αγρότες και τους Μαπούτσε να επωφεληθούν από τη γη που δούλευαν. Ο δημόσιος έλεγχος των τραπεζών και των μονοπωλιακών εταιρειών αποσκοπούσε στον τερματισμό της τοκογλυφίας στην πίστωση και τις αθέμιτες τιμές για τους καταναλωτές. Η συμμετοχή των εργαζομένων στις εταιρείες ήταν άνευ προηγουμένου. Τα πανεπιστήμια με εκπαίδευση για τους εργαζόμενους εκδημοκρατίστηκαν. Και η τέχνη και ο πολιτισμός αναγνωρίστηκαν διεθνώς.
Ωστόσο, η ίδια γενιά που κυβέρνησε με τον Αλιέντε και πραγματοποίησε τη μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία δεν μπόρεσε να δώσει τέλος στον νεοφιλελευθερισμό, αποδεχόμενη αδικίες και ανισότητες. Οι νέοι το είπαν δυνατά στις κινητοποιήσεις της 18ης Οκτωβρίου: δεν είναι τα τριάντα πέσος, αλλά τα τριάντα χρόνια.
Ήταν οι νέοι, πρώτα οι μαθητές του Λυκείου και στη συνέχεια οι φοιτητές πανεπιστημίων, που άναψαν τη σπίθα για αλλαγή. Οι κινητοποιήσεις υπέρ της δωρεάν και αξιοπρεπούς εκπαίδευσης επεκτάθηκαν σε φεμινιστικά και περιβαλλοντικά αιτήματα, κατά των AFP (ιδιώτες διαχειριστές του συστήματος συνταξιοδότησης) και για αξιοπρεπή υγειονομική περίθαλψη. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην πρώτη γραμμή αυτών των αγώνων ήταν ο Γκαμπριέλ Μπόριτς, η Καμίλα Βαγιέχο, ο Τζιόρτζιο Τζάκσον και η Κάρολ Καριόλα. Είναι αποφασισμένοι να εγκαθιδρύσουν μια κυβέρνηση μετασχηματισμών στη χώρα μας.
Το αποτέλεσμα των προκριματικών ήταν κατηγορηματικό. Μια νέα ηγεσία προέκυψε στην πολιτική της Χιλής. Τα κόμματα και οι ηγέτες των πρώην συνασπισμών Concertación και Nueva Mayoría αποδεκατίστηκαν, κλείνοντας αναίσχυντα έναν πολιτικό κύκλο τριάντα ετών. Κανείς δεν τους ψηφίζει πια, ούτε καν οι δικοί τους αγωνιστές.
Κάποιοι από εμάς, σήμερα, δεσμευτήκαμε στη νέα ηγεσία της αριστεράς, και που ήμασταν για μερικά χρόνια μέρος του Concertación, παραιτηθήκαμε από την ενεργή δράση των κομμάτων μας, επειδή επαναστατήσαμε εναντίον μιας μετάβασης υποταγμένης στις οικονομικές ομάδες και επίσης επειδή ντρεπόμασταν την πολιτική-εταιρική διαφθορά.
Η ανάπτυξη, ως το κύριο επιχείρημα της μετάβασης – που εξακολουθεί να διατηρείται από πολιτικούς, επιχειρηματίες και οικονομολόγους του κατεστημένου – ξέχασε τα πιο ευαίσθητα ζητήματα για τον ιστορικό σοσιαλισμό και γενικά για την αριστερά: τον συνδικαλισμό των εργαζομένων, τις εισοδηματικές ανισότητες, την αξιοπρεπή εκπαίδευση, την υγεία και τις συντάξεις, την εκβιομηχάνιση, την προστασία των καταναλωτών, ένα κράτος που υπερασπίζεται τους αδύναμους και μια λατινοαμερικανική διεθνής πολιτική. Παρεμπιπτόντως, τώρα, ενσωματώνονται νέα θέματα, τα οποία τροφοδοτούν το πρόγραμμα μετασχηματισμών: ο φεμινισμός, η οικολογία και η περιφερειοποίηση.
Ορισμένοι αντιφρονούντες από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, μαζί με άλλους τομείς της αριστεράς, προσπάθησαν, με τον Χόρχε Αράτε το 2009, να θέσουν ένα σχέδιο ρήξης με τον νεοφιλελευθερισμό. Δεν είχαμε καλά αποτελέσματα, αλλά η αξιοπρέπεια της πρότασής μας ίσως συνέβαλε κάπως στις ιδέες και τις κινητοποιήσεις που αναπτύχθηκαν στη συνέχεια. Άλλοι σοσιαλιστές βρήκαν εναλλακτικές μορφές διαμαρτυρίας και διαφωνίας πριν το σοσιαλιστικό κόμμα παραδοθεί στον νεοφιλελευθερισμό, τον αυταρχισμό και την έλλειψη σεβασμού για τα μέλη του.
Εμείς οι ιστορικοί σοσιαλιστές, που δεσμευτήκαμε στους αγώνες και τις μεταμορφωτικές ιδέες των Ρεκαμπαρέν, Εουχένιο Γκονζάλες, Ραούλ Αμπουέρο, Κλοντομίρο Αλμέιδα και Σαλβαδόρ Αλιέντε, ελπίζουμε ότι ο Μπόριτς θα είναι η συνέχεια αυτών των ηγετών. Αυτή η ιστορία των αγώνων και των ιδεών τους, μαζί με εκείνες της σημερινής γενιάς, δίνουν ανυπέρβλητη δύναμη στο σχέδιο αλλαγής που απαιτεί η Χιλιανή κοινωνία.
Ένα μεγάλο μέρος των πολιτών έχει εμπιστευτεί τη νέα γενιά για να ηγηθεί την προεδρική υποψηφιότητα του συνασπισμού Apruebo Dignidad. Το έργο για την οικοδόμηση μιας πιο ισότιμης και δίκαιης χώρας δεν είναι στρωμένο με τριαντάφυλλα, όπως δεν ήταν αυτό του Αλιέντε. Ωστόσο, είμαστε πεπεισμένοι ότι η ωριμότητα της Χιλιανής κοινωνίας θα εξασφαλίσει τη νίκη του τον Νοέμβριο. Αυτό θα επιτρέψει στον Μπόριτς να μας βοηθήσει να ξεχρεώσουμε αυτά που χρωστάμε στον Σαλβαδόρ Αλιέντε.
Μετάφραση από τα ισπανικά: Pressenza Athens
