Η Σάμος θεωρείται, για πολλά χρόνια, σε κατάσταση «έκτακτης ανάγκης». Ο αριθμός των ατόμων που «στεγάστηκαν» στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στο νησί, που χτίστηκε για να φιλοξενήσει 648 κατοίκους, αυξήθηκε δραματικά το 2019 και το 2020 οι συνθήκες συνέχισαν να χειροτερεύουν. Παρατηρήθηκαν αυξημένοι χρόνους αναμονής για φαγητό (έως 5 ώρες), έλλειψη νερού και προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας.
Το 2021, η εικόνα είναι κάπως διαφορετική, με πτώση κατά 72% στον αριθμό των εκτοπισμένων που στεγάζονται στο ΚΥΤ και στην περιοχή «Ζούγκλα» που επεκτάθηκε ως αποτέλεσμα του σοβαρού υπερπληθυσμού. Ο αριθμός των κατοίκων μειώθηκε ραγδαία από 7.600 τον Ιανουάριο 2020 σε 2.100 στα τέλη Μαΐου 2021 (UNHCR, 2021), με συνεχιζόμενη μείωση καθώς η άνοιξη έδωσε τη θέση της στο καλοκαίρι. Παρά τις δηλώσεις του έλληνα Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη, ότι ο μειωμένος αριθμός ατόμων που στεγάζονται και στα πέντε νησιά «hotspots» είναι ένδειξη ότι η χώρα «εργάζεται προς τη σωστή κατεύθυνση», ιδίως επειδή «ελαττώνει το βάρος της μετανάστευσης που έχουν αναλάβει οι τοπικές κοινότητες», αυτή η εστίαση στους αριθμούς δεν λέει την πραγματική ιστορία. Η πραγματική ιστορία είναι αυτή που αντιμετωπίζουν, είτε οι εκτοπισμένοι που παραμένουν κολλημένοι σε αυτά τα νησιά είτε οι παράλληλες ζωές των κοινοτήτων. Υπάρχουν πολλά περισσότερα γύρω από αυτό το θέμα στα νησιά από μια ιστορία που μπορεί να ειπωθεί μόνο μέσω αριθμών.
Είτε μιλάτε σε εκτοπισμένους, την τοπική κοινότητα είτε τους εργαζομένους των ΜΚΟ το μήνυμα είναι συχνά το ίδιο, «είμαστε πολύ κουρασμένοι/ες, από την κατάσταση, την αναμονή, την έλλειψη πληροφόρησης και διαφάνειας, την προτεινόμενη λύση να κλείσει το ΚΥΤ στο Βαθύ και να ανοίξει νέα δομή στέγασης, δύο ώρες μακριά από τον αστικό ιστό στο Βαθύ που δεν θα λύσει το πρόβλημα». Εδώ και καιρό έχει σταματήσει να είναι η κατάσταση «έκτακτη ανάγκη», αλλά παραμένει δύσκολη για τους ανθρώπους που τη βιώνουν στην περιοχή από διαφορετικές σκοπιές.
Το νέο στρατόπεδο Ζερβού της Σάμου
Αυτή η αναφορά μοιράζεται ανθρώπινες ιστορίες, αντί για αριθμούς και με αυτόν τον τρόπο τεκμηριώνει και υποστηρίζει τις ακόλουθες συστάσεις για αλλαγές πολιτικής:
Πρόσβαση σε υγιεινά, θρεπτικά τρόφιμα που αναγνωρίζουν τον πολιτιστικό και ατομικό ρόλο που διαδραματίζει η τροφή στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Ανάγκη βελτίωσης των καναλιών επικοινωνίας στο νησί. Για ανοιχτή, ειλικρινή επικοινωνία που μειώνει τον φόβο και την αβεβαιότητα αντί να την αυξάνει.
Αλλαγή προς ένα σύστημα που ακούει τους ανθρώπους και τους αντιμετωπίζει με αξιοπρέπεια και σεβασμό. Που προάγει πραγματική αλληλεγγύη σε επίπεδο ΕΕ που δεν στέλνει μόνο χρήματα στα συνοριακά κράτη της ΕΕ αλλά υποστηρίζει ένα σύστημα ολοκλήρωσης για τους εκτοπισμένους, εστιάζει στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και την κοινοτική υποστήριξη.
Επένδυση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και την εκπαίδευση για να υποστηρίξει τους ανθρώπους στα επόμενα βήματά τους μετά τη χορήγηση ασύλου.
Ανάγκη να επικεντρωθούμε στην οικοδόμηση και την ενσωμάτωση της κοινότητας, στην ένωση των ανθρώπων και όχι στη διάσπασή τους.
Μπορείτε να διαβάσετε στα αγγλικά όλη την αναφορά εδώ.
Μετάφραση από αγγλικά: Pressenza Athens.
