Ο Rafael Palomino είναι εκπρόσωπος της ισπανικής ΜΚΟ Asamblea de Cooperación por la Paz (Συνέλευση Συνεργασίας για την Ειρήνη).

Rafael, καλώς ήρθες στο 4 Elementos. Ας ξεκινήσουμε με τη διάσταση της νέας κλιμάκωσης της βίας στη σύγκρουση μεταξύ Παλαιστίνης και Ισραήλ. Εξήγησέ μας γιατί θέλεις να είσαι πολύ ακριβής λέγοντας ότι όλα ξεκίνησαν στην Ιερουσαλήμ.

Ναι, όλα ξεκίνησαν στην Ιερουσαλήμ, διότι είναι το επίκεντρο της σύγκρουσης και, επομένως, της τρέχουσας κατάστασης και γι’ αυτό πρέπει να κατανοήσουμε την κατάσταση αυτής της πόλης. Η Ιερουσαλήμ είναι μια πόλη η οποία, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, χωρίζεται σε δύο περιοχές. Το δυτικό τμήμα, το οποίο ανήκει στο κράτος του Ισραήλ, του οποίου ο πληθυσμός είναι ισραηλινοί εβραίοι, και το ανατολικό τμήμα, η Ανατολική Ιερουσαλήμ, η οποία, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, είναι η παλαιστινιακή περιοχή και θα πρέπει να είναι η πρωτεύουσα του μελλοντικού κράτους, αν και δεν υπάρχει και δεν αναμένεται να υπάρξει. Στη Δύση, ο εβραϊκός πληθυσμός απολαμβάνει πραγματική ιθαγένεια και ένα επίπεδο πρόσβασης σε πόρους συγκρίσιμους με κάθε ευρωπαϊκή χώρα, ενώ στην Ανατολή, που προσαρτήθηκε από το Ισραήλ το 1967, σε κάθε Παλαιστίνιο αποδίδεται το καθεστώς του μόνιμου κατοίκου, ένα εσκεμμένα ατροφικό νομικό πρόσωπο που οδηγεί στην παραβίαση των δικαιωμάτων. Επιπρόσθετα, περίπου 200.000 εβραίοι έποικοι διαμένουν στην Ανατολή με πλήρη δικαιώματα και πλήρη υπηκοότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι γεγονός ότι οι τοπικές πολιτικές στην Ιερουσαλήμ στοχεύουν στον εξιουδαϊσμό  του δήμου και υλοποιούνται με γραφειοκρατικά μέτρα που οδηγούν στον περιορισμό του παλαιστινιακού πληθυσμού, ο οποίος ζει με όλο και λιγότερα πραγματικά δικαιώματα. Στο πλαίσιο αυτό, η ένταση είναι χρόνια, με πολλαπλά ανοικτά μέτωπα που θα μπορούσαν να πυροδοτηθούν ανά πάσα στιγμή.

Rafael, αυτό που περιγράφεις μας φέρνει πίσω σε αυτό που ο ΟΗΕ αποκαλεί κατάσταση απαρτχάιντ.

Ναι, είναι απαρτχάιντ επειδή υπάρχει καταπίεση από τη μία πλευρά, με εθνο-θρησκευτικές συνθήκες, προς την άλλη πλευρά με άλλες εθνο-θρησκευτικές συνθήκες. Είναι ένα πλήρες απαρτχάιντ και έχει ειπωθεί από τον ΟΗΕ και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων ισραηλινών οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πιστεύω ότι ο παράγοντας διαφοροποίησης τώρα, και ο οποίος οδήγησε στην, ας πούμε, έξαρση μιας πιο άγριας βίας, είναι ότι πολλά από αυτά τα μέτωπα που υπάρχουν έχουν ανοίξει ταυτόχρονα. Αφενός, υπάρχει το αίσθημα απογοήτευσης για την ακύρωση των εκλογών που εξήγγειλε η Εθνική Παλαιστινιακή Αρχή, μετά τη συμφωνία μεταξύ Χαμάς και Φατάχ. Αφετέρου, είχαμε την 6η Μαΐου, γνωστή ως «ημέρα της Ιερουσαλήμ», που συνήθως υπάρχει τεράστια αύξηση της έντασης λόγω της παρενόχλησης των πιο ριζοσπαστικών τομέων των ισραηλινών εποίκων προς τον παλαιστινιακό πληθυσμό στην παλιά πόλη, την πιθανή έξωση πολλών παλαιστινιακών οικογενειών προσφύγων από την οδό Shaykh Yarrah, το Ραμαζάνι που έπεσε αυτή την περίοδο και την εγκατάσταση φραγμάτων ασφαλείας και μια τεράστια αστυνομική και στρατιωτική παρουσία στα σκαλιά του τζαμιού. Αυτό το μίγμα καταστάσεων, γεγονότων και δεδομένων οδήγησε σε αυτό που βιώνουμε σήμερα… Συγκρούσεις στην Ιερουσαλήμ, κλιμάκωση στη Γάζα για την οποία μιλάμε αυτές τις μέρες. Αυτό που αποτελεί κάτι καινούριο είναι η αντιπαράθεση στις αποκαλούμενες μικτές πόλεις από την ισραηλινή πλευρά, όπως η Χάιφα καθώς και η χερσαία εισβολή του Ισραήλ…

Ο κόσμος έχει συνηθίσει να μιλάει για την κλιμάκωση της σύγκρουσης κάθε φορά, αλλά βρισκόμαστε σε ένα πλαίσιο πανδημίας στο οποίο το Ισραήλ θεωρείται παράδειγμα εμβολιασμού. Αλλά πώς το βίωσαν αυτό στην περιοχή, ως πηγή διακρίσεων και οργής;

Ναι, πάντα αναφερόμαστε στο διεθνές δίκαιο, και έτσι είναι… η οργή δικαιολογείται από τη στιγμή που υπάρχει η Σύμβαση της Γενεύης, όπου η δύναμη κατοχής, το Ισραήλ, είναι υποχρεωμένη να εγγυάται ιατρικές προμήθειες και να αποτρέπει κάθε είδους επιδημία που εμφανίζεται στα κατεχόμενα εδάφη, όπως συμβαίνει εδώ. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι, σύμφωνα με τις συμφωνίες του Όσλο (που υπογράφηκαν το 1995), η αρμοδιότητα στον τομέα της υγείας εκχωρείται στις παλαιστινιακές αρχές στο έδαφός του. Το ενδιαφέρον είναι να δούμε πώς το Ισραήλ προσκολλάται σε αυτές όταν το βολεύει. Η σημερινή κατάσταση είναι ότι το Ισραήλ ουσιαστικά έχει επιστρέψει στη νέα κανονικότητα, αλλά η Παλαιστίνη είναι χειρότερα από ποτέ με τα νοσοκομεία να βρίσκονται στο 100%.

Η οργή για την κατάσταση του απαρτχάιντ είναι μία από τις αιτίες της ολοένα και πιο απελπιστικής κατάστασης, αλλά ποιες άλλες αιτίες επιδεινώνουν την κατάσταση;

Λοιπόν, όπως είπα, οι αιτίες, τα γεγονότα, οι διακρίσεις υπάρχουν εδώ και δεκαετίες και είναι χρόνιες και αυτό που συμβαίνει είναι ότι όταν αρκετά ζητήματα ευθυγραμμίζονται η παλαιστινιακή απάντηση, η οργή και η απογοήτευση μπορεί να είναι διαφορετικές, όπως είπα ότι είναι με την COVID, είναι με το Ραμαζάνι, τη έξωση, είναι η κατασκευή νέων εποικισμών στην Ιερουσαλήμ. Είναι σχεδόν αναπόφευκτο ότι θα οδηγήσει σε μια κατάσταση όπως αυτή που ζούμε τώρα, δυστυχώς.

Και πώς είναι η εσωτερική κατάσταση στην Παλαιστίνη, με ισχυρή τη Χαμάς;

Θα έλεγα ότι πρόκειται για ένα διχασμένο λαό. Καταρχήν, οι Παλαιστίνιοι θεωρούν την πολιτική τους τάξη πολύ μακρινή, σχεδόν όλα τα κομματικά στελέχη έχουν έναν παρόμοιο λόγο για 20 χρόνια, είναι άνδρες άνω των 70 ετών. Αυτό προκαλεί ανησυχία προς τις αρχές και τα κόμματά τους και, επιπλέον, υπάρχει μια βάναυση διαίρεση μεταξύ της Χαμάς και της Φατάχ και μια διοικητική διαίρεση που οδηγεί σε κατακερματισμό της επικράτειας και σε αποσύνδεση μεταξύ του πληθυσμού της Γάζας και του πληθυσμού της Δυτικής Όχθης και της Ιερουσαλήμ, η οποία αδιαμφισβήτητα αποδυναμώνει τις κοινές θέσεις τους.

Τέλος, Rafael, οι συνέπειες της ανακοίνωσης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τη διερεύνηση εγκλημάτων πολέμου, τι συνέπειες μπορούμε να περιμένουμε από αυτό και βραχυπρόθεσμα πώς μπορεί να ηρεμήσει κάπως η κατάσταση;

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) αποτελεί ένα επίτευγμα, αλλά υπάρχουν λόγοι να μην είμαστε υπερβολικά αισιόδοξοι, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. Αμφιβάλλω για τις συνέπειες που θα έχει αυτή η διακήρυξη δικαιοδοσίας του ΔΠΔ για το Ισραήλ, αλλά μπορεί να είναι κάτι θετικό μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, επειδή αυτές οι διαδικασίες είναι αργές. Για μένα, υπάρχουν αρκετά βασικά στοιχεία για τη βελτίωση της κατάστασης. Θα δούμε αν η κλιμάκωση θα αυξηθεί ή θα μειωθεί, και φυσικά όλοι ελπίζουμε ότι θα χαλαρώσει λίγο η κατάσταση, αν και τα προβλήματα δεν θα επιλυθούν βραχυπρόθεσμα, επειδή είναι εντελώς αδύνατο. Πρέπει να εφαρμοστεί αποτελεσματικά το διεθνές δίκαιο όπου ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι βασικός. Δεν αρκεί να παράσχουμε οικονομική βοήθεια στην Παλαιστίνη και να περιοριστούμε στο να πούμε ότι οι εποικισμοί στη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ είναι παράνομοι. Πρέπει να ληφθούν θαρραλέα μέτρα, τα οποία απέχουν πολύ από το να ληφθούν, όπως το εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ ή η επιβολή κυρώσεων, καθώς και να σταματήσει να θεωρείται το Ισραήλ προτιμώμενος εταίρος από οικονομική και πολιτική άποψη. Και όπως είπα προηγουμένως, πρέπει να υπάρξει αυτοκριτική από την παλαιστινιακή πλευρά, φυσικά. Και πιστεύω ότι είναι σημαντική βραχυπρόθεσμα η επιβίωση και μεσοπρόθεσμα η αύξηση της επιρροής των ισραηλινών αντιφρονούντων που είναι ολοένα και πιο στριμωγμένοι και είναι μειονότητα. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να υπάρξει αλλαγή στη νοοτροπία του Ισραήλ, έτσι ώστε στο μέλλον να ψηφιστούν άλλες πολιτικές επιλογές, περισσότερο προσανατολισμένες προς την επίτευξη της ειρήνης και προς το τέλος του απαρτχάιντ και του αποικισμού. Πρέπει να υπάρξει αλλαγή στη νοοτροπία της ισραηλινής κοινωνίας. Και έπειτα η ανθεκτικότητα του παλαιστινιακού πληθυσμού είναι ένα ακόμη στοιχείο που έχει καταδειχθεί ευρέως τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά δείχνει σημάδια εξάντλησης.

Rafael, θα ήθελες να προσθέσεις κάτι άλλο;

Ναι, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και να επωφεληθώ της ευκαιρίας για να ζητήσω την απελευθέρωση της Juana Ruiz Sánchez #JuanaRuiz, ισπανίδας συνεργάτιδας που συνελήφθη πριν από λίγες εβδομάδες και ζητάμε από την ισπανική κυβέρνηση να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει ότι η Juana θα απελευθερωθεί.

Την προηγούμενη εβδομάδα στο πρόγραμμα πριν από την Begoña Lalana, είχαμε έναν εκπρόσωπο της οικογένειας της Juana Ruiz, από την παλαιστινιακή οργάνωση Επιτροπές Υγειονομικής Περίθαλψης, η οποία έχει κρατηθεί παράνομα στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη από την ισραηλινή κυβέρνηση.

Μετάφραση από τα ισπανικά: Pressenza Athens


Σχετικά άρθρα:

Το Ισραήλ και η Παλαιστίνη στις φλόγες

Για τη βία στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη