Το γεγονός ότι έχουμε λίγα διαθέσιμα εμβόλια αλλά και ο τρόπος που σχεδιάζουμε τους εμβολιασμούς δημιουργούν προβλήματα στην ίση πρόσβαση εντός της ΕΕ. Βεβαίως πάνω από 80 χώρες του κόσμου αναμένεται να ξεκινήσουν εμβολιασμούς το 2023, αλλά σε αυτό το κείμενο επικεντρωνόμαστε στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τη Δημόσια Υγεία σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ασθενών, την οργάνωση PICUM και Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία, δημοσίευσαν 12 προτάσεις που θα εξασφαλίσουν την ισότητα στην πρόσβαση στον εμβολιασμό και καλούν την Ε.Ε.:
1. Να επισημάνει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι μειονεκτούντες πληθυσμοί που αντιμετωπίζουν διακρίσεις και να εκδόσει σχετικές οδηγίες, υποστηριζόμενες από το νομικό πλαίσιο που παρέχουν οι διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
2. Να συνεργαστεί στενά με την κοινωνία των πολιτών και τους διαμορφωμένους από τις κοινότητες οργανισμούς μέσω ενός δομικού πολιτικού διαλόγου για:
- να συγκεντρώσει συγκεκριμένες πληροφορίες για τα εμπόδια πρόσβασης που αντιμετωπίζουν οι κατά τόπους πληθυσμού,
- να μάθει από την εμπειρία τους και να τους εμπλέξει στην ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών, καθώς και στο σχεδιασμό και την εφαρμογή αποτελεσματικών και υψηλού αντίκτυπου παρεμβάσεων και προγραμμάτων,
- να φτάσει στις ομάδες – στόχου (μέσω διατομεακής συνεργασίας και υποστήριξης ολοκληρωμένων υπηρεσιών) ,
- να συνεργαστεί για την ανάπτυξη προσαρμοσμένων, προσβάσιμων μηνυμάτων,
- να παρέχει οικονομικής υποστήριξης για τη λειτουργία υπηρεσιών των κοινοτήτων,
- να παροτρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα μειονεκτούντα άτομα και οι οργανισμοί που συνεργάζονται στενά μαζί τους θα συμμετέχουν ουσιαστικά στη χάραξη πολιτικής, στον εμβολιαστικό σχεδιασμό και τις συναφείς διαδικασίες, καθώς και την παρακολούθηση της εφαρμογής του.
3. Να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και λύσεων μεταξύ των κρατών μελών, ιδίως για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα εγγραφής επιτρέπουν σε όλους να εγγραφούν χωρίς ανάγκη τεκμηρίωσης ή άλλα εμπόδια, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης στην εξασφάλιση απλών συστημάτων εγγραφής εμβολιασμού με περιορισμένες ή ευέλικτες απαιτήσεις ταυτοποίησης, με σκοπό τη μείωση των εμποδίων πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη.
4. Να αναθεωρήσει και να επιτηρήσει την εφαρμογή της ανακοίνωσης του Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τις στρατηγικές εμβολιασμού και να παρέχει περαιτέρω καθοδήγηση στα κράτη μέλη, προκειμένου να πετύχουμε ίση πρόσβαση στην Ευρώπη.
5. Να συλλέξει ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα από κάθε κράτος μέλος για να εκτιμήσει την αποδοτικότητα των προγραμμάτων εμβολιασμού και της παροχής υγειονομικής περίθαλψης για τα άτομα σε ευάλωτες καταστάσεις.
6. Να υποστηρίξει ενημερωτικές εκστρατείες εκπαίδευσης και ενημέρωσης του πολιτισμού με γνώμονα την πολιτιστική ευαισθησία, σε κατάλληλα και προσβάσιμα περιεχόμενα και γλώσσες, λαμβάνοντας υπόψη διάφορα επίπεδα παιδείας των πληθυσμών με σκοπό την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στα εμβόλια, την άρση των δισταγμών και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.
7. Να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για την προώθηση εύκολα προσβάσιμων σημείων εμβολιασμού, κινητών μονάδων, μεταφραστικών υπηρεσιών, αντιμετώπιση της οποιασδήποτε οικονομικής επιβάρυνσης και διασφάλιση καθολικής κάλυψης με την κατάργηση των απαιτήσεων που σχετίζονται με την εγγραφή σε μητρώα ή αριθμούς ασφάλισης υγείας.
8. Να κατανείμει κονδύλια από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα ανάκαμψης σε ενημερωτικές εκστρατείες εμβολιασμού που θα στοχεύουν ομάδες που ενδέχεται να “έχουν μείνουν πίσω”.
9. Να διασφαλίσει διαφάνεια στη διαχείριση των δόσεων ανά κράτος μέλος, προσέχοντας παράλληλα τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων. Τα αναλυτικά δεδομένα όλων των εμβολίων που διανέμονται πρέπει να χρησιμοποιούνται για την κατανόηση των στατιστικών και κοινωνικο-δημογραφικών χαρακτηριστικών αυτών που εμβολιάστηκαν, χωρίς να διακυβεύεται το απόρρητο ή να επιβάλλονται περιορισμοί στον εμβολιασμό.
10. Ανάλογα με τη διαθεσιμότητα εμβολίων και για τη μείωση των εμποδίων πρόσβασης, να δώσει προτεραιότητα στη χορήγηση μονοδοσικών εμβολίων σε ευάλωτους πληθυσμούς, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την επιλογή βάσει ενημέρωσης και συγκατάθεσης.
11. Να ζητήσει από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Συντονισμού και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) να υποστηρίξει την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών μεταξύ των κρατών μελών και να βελτιώσει την ποιότητα των δεδομένων για την παρακολούθηση της πρόσβασης για βασικούς πληθυσμούς, χρησιμοποιώντας σχετικούς δείκτες που αποτυπώνουν την ίση πρόσβαση, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτή την προσπάθεια οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και κοινότητες.
12. Τέλος να αντιμετωπίζει μακροχρόνιες ανισότητες στον τομέα της υγείας, μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη (εκτός από την επείγουσα περίθαλψη) για περιθωριοποιημένες και ευάλωτες ομάδες, παρακολουθώντας τις ανισότητες στον τομέα της υγείας και υποστηρίζοντας περισσότερη έρευνα και εφαρμόζοντας στρατηγικές λαμβάνοντας υπόψη πολλαπλές ευαλωτότητες που ενδέχεται να τοποθετήσουν συγκεκριμένες ομάδες στην κατηγορία υψηλού κινδύνου.
Τις παραπάνω προτάσεις πολιτικής υποστηρίζουν ευρωπαϊκές οργανώσεις και δίκτυα.
Μετάφραση από αγγλικά: Pressenza Athens.
