Το μουσικό σύνολο Oros Ensemble δημιουργήθηκε στη Βαμβακού κατά τη διάρκεια προγράμματος φιλοξενίας μουσικών που υλοποιείται από τη Vamvakou Revival – Αναβίωση Βαμβακούς, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αναβίωσης του χωριού. Σε καλλιτεχνική επιμέλεια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).
Για τους έξι μουσικούς του: «Ένα μουσικό όργανο είναι το βασικό εργαλείο κάθε μουσικού στην προσπάθεια του να δημιουργήσει ήχους. Ταυτόχρονα, επειδή κάθε μουσικός αφιερώνει πολλές ώρες μελέτης φτάνει να ταυτίζεται με το μουσικό του όργανο σε τέτοιο βαθμό ώστε να το αντιλαμβάνεται ως προέκταση του εαυτού του. Έτσι, υπάρχει μια βαθιά σχέση οργάνου -μουσικού. Η ίδια αυτή σχέση βέβαια δημιουργεί κάθε φορά νέες σχέσεις με τους ακροατές».
Υπό αυτό το πρίσμα της δυναμικής σχέσης μουσικού – μουσικού οργάνου- ακροατών- μουσικής, το “Όρος ensemble” απαρτίζεται από τα μέλη:
- Δημήτρης Καραγιαννακίδης – Βιολοντσέλο
- Αποστόλης Κουτσογιάννης – Σύνθεση, Καλλιτεχνική Διεύθυνση, Φλάουτα με ράμφος
- Ειρήνη Κρικώνη – Βιολί
- Γιώργος Μαδίκας – Κρουστά
- Αντώνης Τσαχτάνης – Κλαρινέτο
- Κωνσταντίνος Ζιγκερίδης – Ακορντεόν
Η εμπειρία του εγχειρήματος αποθησαυρίζεται από τους ίδιους ως αναβιωτική και για τα δύο μέρη-σύνολα (το μουσικό σχήμα και το χωριό)
«Η εμπειρία της ενεργής συμβίωσης μας υπήρξε σίγουρα αναβιωτική ως προς τη σχέση μας με την τέχνη μας. Θα λέγαμε ότι μας έκανε καλύτερους μουσικούς αλλά και ανθρώπους. Επαναπροσδιορίσαμε τη μουσική επιτέλεση στα πλαίσια μιας ενεργής κοινότητας μαθαίνοντας να συμβιώνουμε με άλλους συμπαίκτες αλλά και να παρουσιάζουμε τη μουσική μας σε πολύ συχνή βάση σε ένα ετερόκλητο κοινό. Ταυτόχρονα, έχοντας χρόνο για περισσότερη μελέτη εξασκηθήκαμε ατομικά αλλά και κυρίως συλλογικά με αποτέλεσμα να γίνουμε καλύτεροι ως μουσική ομάδα. Τέλος, είδαμε από τις αντιδράσεις των ντόπιων ότι η μουσική μας έχει νόημα και μακριά από τις μεγάλες συναυλιακές αίθουσες των πόλεων αρκεί να παρουσιάζεται με πάθος και ειλικρίνεια».
Photo Credit: Vamvakou Revival
5 ερωτήσεις
- Τι γυρεύουν έξι μουσικοί ενός συνόλου μουσικής δωματίου στο βουνό;
Το να αφήσουμε τις πόλεις μας για μερικούς μήνες- κάποιοι μάλιστα ζώντας στο εξωτερικό-ήταν μια συνειδητή απόφαση. Αρχικά, μας εν-διέφερε η προοπτική να ενισχύσουμε την πολιτισμική πραγματικότητα της χώρας μας και η Εθνική Λυρική Σκηνή μας προσέφερε αυτή τη δυνατότητα μέσα από την ένταξη μας στο πρόγραμμα αναβίωσης της Βαμβακούς στην Λακωνία (Vamvakou Revival), το οποίο πραγματοποιείται με την υλική και ηθική υποστήριξη του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Η παραμονή μας αυτή, μας προσέφερε άπλετο χρόνο στην γαλήνη του χωριού ώστε να έχουμε χρόνο για πρόβες αλλά και την σύνθεση νέας μουσικής. Ταυτόχρονα, στο περιβάλλον του χωριού και του βουνού διαμορφώσαμε υγιείς, ανθρώπινες δηλαδή σχέσεις μεταξύ μας ως συνάδελφοι και συμπαίκτες.
- Η μουσική τι μπορεί να μας μεταβιβάσει ως προς την αξία του συνόλου
Η μουσική ως βαθιά μεταφυσική τέχνη μας φέρνει πάντα σε αποκαλυπτικό διάλογο, πρωτίστως, με τον εαυτό μας. Η αποκάλυψη του ποιοι είμαστε ως πνευματικές οντότητες είναι σημαντική για την συνολικότερη στάση μας, κυρίως ως προς το ότι η ύπαρξη μας δεν έχει νόημα μόνο σε ένα πλαίσιο καταναλωτικής ευδαιμονίας αλλά στην χάραξη του προσωπικού υπαρξιακού μας χάρτη. Ταυτόχρονα, η τελετουργική διάσταση της μουσικής, το ότι δηλαδή εκτελείται και απολαμβάνεται από πολλούς ανθρώπους, φανερώνει τον συμμετοχικό ρόλο της στη ζωή κάθε κοινότητας: Οι άνθρωποι παίζοντας ή ακούγοντας μουσική μαθαίνουν να χαίρονται, να διασκεδάζουν αλλά και να συγκινούνται μαζί.
- Τι θα μπορούσε να μας πει η μουσική για την αξία της παύσης;
Ο Γάλλος συνθέτης Κ.Ντεμπισύ έλεγε ότι μουσική είναι η σιωπή ανάμεσα στις νότες. Η παύση είναι ίσως η έννοια που ξεχνάμε περισσότερο όσοι ασχολούμαστε με την μουσική αν και είναι από τις σημαντικότερες μουσικές παραμέτρους. Κάθε ήχος προκύπτει και επανέρχεται στην σιωπή αλλά και η εσωτερική δομή και διάρθρωση κάθε μουσικού έργου είναι αποτέλεσμα της αλληλεξάρτησης του με την παύση. Θα λέγαμε ότι είναι η αναπνοή μας μέσα σε μια μουσική αφήγηση. Ας μη ξεχνάμε, άλλωστε, πως η ανάσα είναι αυτή που δημιουργεί την ζωή. Ως εκ τούτου, η μουσική παύση μας διδάσκει την αξία της γέννησης η οποία προκύπτει μέσα από την ανυπαρξία.
- Δημιουργία, μελέτη, παρουσίαση μουσικής. Που συγκλίνουν και που διχάζονται;
Η μουσική ενασχόληση προϋποθέτει και τις τρεις αυτές έννοιες. Θα λέγαμε μάλιστα ότι συγκλίνουν σε τέτοιο βαθμό ώστε το τρίπτυχο αυτό να εκφράζει την ουσιαστική σχέση ενός ατόμου με τη μουσική: Η δημιουργία είναι η αφορμή και η ανάγκη για έκφραση, η μελέτη η εφαρμοσμένη αποκρυστάλλωση της δημιουργίας, και η παρουσίαση η ουσιαστική μετάδοση της μουσικής αυτής πληροφορίας. Ο διχασμός αυτός του τρίπτυχου σε διαφορετικές ιδιότητες (συνθέτης-εκτελεστής) είναι κάτι που συνέβη τους τελευταίους αιώνες ως αποτέλεσμα της ανάγκης για μεγαλύτερη τελειότητα στην εξειδίκευση. Σε κάθε περίπτωση, κάθε μουσικός κυοφορεί σπέρματα αυτών των εννοιών κάθε φορά που παράγει μουσική.
- «Κι ένα βουνό/Είναι ένα ποίημα/Που σου γυρεύει να τ’ ακούσεις». Λέει ο ποιητής[1]. Θα μπορούσε να είναι και μουσική; Τι σας έμαθε το βουνό για τη μουσική;
Η μουσική με όχημα τους ήχους προσπαθεί πάντα να εκφράσει και να προσωποποιήσει την πανάρχαια σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Η παραμονή μας στο βουνό μας το δίδαξε αυτό στην ολότητα του και είμαστε σε θέση πια να αναγνωρίσουμε την αλήθεια των παραπάνω στίχων. Άλλωστε όπως λέει αλλού ο ίδιος ποιητής: Πάνω μου οι κόσμοι βουίζανε σα μια γιορταστική διασταύρωση/μενεξεδένια ρόδινα και γαλανά ποτάμια/ που κυλούν μες από έγχορδα και λαμπυρίζουν οι αιθέρες./Tα στάχυα τρέμουν απ‘ τον ασημένιο αντίλαλο του σύμπαντος.
Ερώτηση εκτός χρόνου
Από πού γεννιέται η μουσική;
Η μουσική είναι η τέχνη της ταλάντωσης των κυμάτων του αέρα και γεννάται κάθε φορά που ένας ηχητικός πομπός συναντά έναν δέκτη. Ο πομπός αυτός μπορεί να είναι η φωνή, τα μουσικά όργανα, αλλά και τεχνολογικά υποστηριζόμενες ηχητικές συχνότητες, ενώ ο δέκτης ένας ή πολλοί άνθρωποι. Η γέννηση λοιπόν της μουσικής προκύπτει κάθε φορά που κάποιος ακούει μουσική. Η σημασία της όμως έγκειται ακριβώς στο ότι δεν μπορούμε ακόμα να αποκωδικοποιήσουμε τις αντιδράσεις που μας προκαλεί. Έτσι, θα λέγαμε ότι η μουσική γεννάται συνεχώς από τους ανθρώπους που την εκτελούν αλλά το σημασιολογικό της φορτίο για τον ψυχισμό μας παραμένει άγνωστο.
Το Μάιο θα προβληθεί από την Λυρική Σκηνή, μαγνητοσκοπημένη συναυλία του μουσικού συνόλου Oros Ensemble από τις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
[1]Πλούτος, Από τη συγκεντρωτική έκδοση “Τα ποιήματα” (1981) του Νικηφόρου Βρεττάκου
Η συνέντευξη δόθηκε στην Ειρήνη Κοκκορού
Take five
Αναφορά στο Take five από το δίσκο «Time Out»του David Brubeck. Η ιστορία λέει πως το μουσικό αυτό κομμάτι είναι γέννημα της «συνάντησης» του Brubeck με οργανοπαίκτες του δρόμου. Το μέτρο της παραδοσιακής μουσικής των Βαλκανίων εισήχθη στην κλίμακα των μπλουζ στο σαξόφωνο, τον αυτοσχεδιασμό στο πιάνο και το σόλο στα ντραμς, δίνοντας μας μια μοναδική μουσική δημιουργία και εμπειρία.
Η ποιότητα αυτής της «συνάντησης» όπως την εισήγαγε ο David Brubeck χάνεται σήμερα στο κυνήγι ενός βιαστικού, επιταχυνόμενου χρόνου εξοικονόμησης, που κυριαρχεί ως αίτημα του καιρού μας.
Η ενότητα Take five, είναι μια συμβολική έξοδος από τον χρόνο που τρέχει. Σηματοδοτεί μια απόπειρα «ακρόασης» έξω από το συνεχές του χρόνου, όπου το κάθε πρόσωπο «είναι» και «μετράει» (αντί του χρόνου) ως δυναμική διαδρομή με το ιδιαίτερο και μοναδικό που φέρει στη διαχρονία και συγχρονία του με τον κόσμο.
Διαβάζεται ως να «ακούγεται», με τη μετρική δομή, το ρυθμό, την τονικότητα, την εναλλαγή, τις παύσεις ενός μουσικού κομματιού.
