Για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης θα πρέπει να παραμείνουν τα ορυκτά καύσιμα στο έδαφος. Αλλά οι κυβερνήσεις που καταργούν σταδιακά τον άνθρακα, σταματούν την παραγωγή φυσικού αερίου ή τους αγωγούς πετρελαίου μπορούν να μηνυθούν από εταιρείες σε ιδιωτικά δικαστήρια και να θεωρηθούν υπεύθυνες για δισεκατομμύρια ζημιές. Και αυτό λόγω της Συνθήκης για το Χάρτη Ενέργειας (ECT).[1] Γι’ αυτό το λόγο οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών καλούν να αποσυρθεί η Συνθήκη.
Η Συνθήκη για το Χάρτη Ενέργειας (ECT) επιτρέπει σε ξένους επενδυτές στον ενεργειακό τομέα να μηνύσουν τις κυβερνήσεις για αποφάσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τα κέρδη τους – συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Για παράδειγμα, ο γερμανικός κολοσσός άνθρακα RWE μήνυσε τις Κάτω Χώρες για «αποζημίωση» 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για την σταδιακή μείωση του ολλανδικού άνθρακα. Και αυτή είναι μία μόνο από τις 135 αγωγές που έχουν υποβληθεί υπό την ECT. Η συνθήκη αυτή λειτουργεί ως ένα ισχυρό κίνητρο για καθυστέρηση, αποδυνάμωση ή και παραίτηση από δράσεις που είναι απαραίτητες για μετάβαση σε ένα μέλλον καθαρής ενέργειας.
Η ECT είναι μια διεθνής συμφωνία του 1994 που εφαρμόζεται σε περισσότερες από 50 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Η ECT δίνει στους ξένους επενδυτές στον ενεργειακό τομέα τεράστια εξουσία με την οποία μπορούν να μηνύσουν κράτη για κυβερνητικές ενέργειες που υποτίθεται ότι «έβλαψαν» τις επενδύσεις τους. Οι επενδυτές χρησιμοποιούν ένα παράλληλο δικαστικό σύστημα για να κάνουν τις μηνύσεις τους και η αποζημίωση που πρέπει να πληρώσουν οι κυβερνήσεις μπορεί να φτάνει στο ύψος δισεκατομμυρίων. Η ECT είναι ολοένα και πιο αμφιλεγόμενη – ιδίως λόγω της δυνατότητάς της να παρεμποδίσει τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η απόσυρση από την ECT είναι μια εύκολη διαδικασία. Αν μια χώρα είναι μέλος για πέντε χρόνια, μπορεί να αποχωρήσει από την ECT ανά πάσα στιγμή, δίνοντας απλώς γραπτή ειδοποίηση και να αποσυρθεί αμέσως. Η Ιταλία το έκανε το 2016.
Δράση για την ανατροπή της Συνθήκης
Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών από όλη την Ευρώπη καλούν σε δράση και συλλογή υπογραφών ώστε οι κυβερνήσεις της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποσυρθούν από αυτή την αντι-κλιματική συνθήκη και να σταματήσουν την επέκτασή της σε ακόμη περισσότερες χώρες.
