Από τον πυρηνικό αφοπλισμό στα παλαιστινιακά δικαιώματα, ο Νόαμ Τσόμσκι μιλάει για την ανάγκη διακοπής των αυταρχικών συμμαχιών και ενός εδραιωμένου «Μεγάλου Ισραήλ».
Της Lilach Ben David |17 Φεβρουαρίου 2021
Ο καθηγητής Νόαμ Τσόμσκι, ο παγκοσμίου φήμης γλωσσολόγος και ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς στοχαστές του τελευταίου μισού αιώνα, μπορεί να γιόρτασε τα 92α γενέθλιά του στα τέλη του περασμένου έτους, αλλά η ευφυία και το ένστικτό του είναι πιο κοφτερά από ποτέ. Μεταξύ των πολλών πεδίων που επηρέασε ήταν η παγκόσμια αριστερά, ενώ συνέχισε να επικρίνει έντονα την αμερικανική αυτοκρατορία, τον παγκόσμιο καπιταλισμό και τις πολιτικές του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων.
Κάθισα με τον Τσόμσκι για μια συζήτηση στο Zoom τον Δεκέμβριο του 2020, λίγους μόλις μήνες μετά αφού το Ισραήλ υπέγραψε συμφωνίες εξομάλυνσης με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν και λίγες μόλις εβδομάδες μετά την ήττα του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές των ΗΠΑ. Συζητήσαμε τα αποτελέσματα των Συμφωνιών του Αβραάμ, τι μπορεί να κάνει ο Μπάιντεν για να σταματήσει τις πολιτικές απαρτχάιντ του Ισραήλ και τη δυνατότητα ενός διαδεδομένου κινήματος αλληλεγγύης για την υποστήριξη του παλαιστινιακού λαού.
Τους τελευταίους μήνες της κυβέρνησης Τραμπ, είδαμε συμφωνίες εξομάλυνσης που υπογράφηκαν μεταξύ Ισραήλ, Μπαχρέιν και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ενώ αναμένονται περαιτέρω συμφωνίες με το Σουδάν και τη Σαουδική Αραβία [το Μαρόκο υπέγραψε τον Δεκέμβριο]. Αυτές οι συμφωνίες είναι, σε μεγάλο βαθμό, και συμφωνίες πώλησης όπλων. Τι μπορούμε να συμπεράνουμε από αυτές τις συμφωνίες και τις επιπτώσεις τους στις προοπτικές για μια δίκαιη λύση για τον παλαιστινιακό λαό;
Τους Παλαιστίνιους τους πούλησαν τελείως. Δεν έχουν να κερδίσουν τίποτα από όλο αυτό. Αυτές οι συμφωνίες αναδεικνύονται στην πραγματικότητα σιωπηρές αλληλεπιδράσεις και σχέδια που υπήρχαν ήδη και υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό.
Το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία είναι πρακτικά σε πόλεμο, αλλά στην πραγματικότητα είναι σύμμαχοι από το 1967. Ο πόλεμος του ’67 ήταν ένα μεγάλο δώρο για τη Σαουδική Αραβία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, για πολύ απλούς λόγους: υπήρξε μια σύγκρουση στον αραβικό κόσμο μεταξύ του ριζοσπαστικού Ισλάμ, με βάση τη Σαουδική Αραβία, και του κοσμικού εθνικισμού, με βάση την Αίγυπτο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριξαν το ριζοσπαστικό Ισλάμ, όπως είχαν κάνει οι Βρετανοί όταν ήταν η κυρίαρχη δύναμη. Καμιά από τις αυτοκρατορικές δυνάμεις δεν θέλει τον κοσμικό εθνικισμό, αυτό είναι επικίνδυνο. Αλλά το ριζοσπαστικό Ισλάμ μπορούν να το ανεχτούν και να το ελέγξουν.
Τη δεκαετία του 1960 η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος ήταν σε πόλεμο. Η μεγάλη νίκη του Ισραήλ συνέτριψε τον κοσμικό εθνικισμό και άφησε το ριζοσπαστικό Ισλάμ στην εξουσία. Τότε οι σχέσεις των ΗΠΑ με το Ισραήλ άλλαξαν ουσιαστικά στη σύγχρονη μορφή τους. Μετά το ’67, το Ισραήλ έγινε βάση για την αμερικανική δύναμη στην περιοχή και μετατοπίστηκε πολύ προς τα δεξιά.
Η Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και το Ιράν – που τότε ήταν υπό τον Σάχη – θεωρήθηκαν οι τρεις πυλώνες στους οποίους στηριζόταν η πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή. Πρακτικά, και οι τρεις ήταν σε σύγκρουση, αλλά στην πραγματικότητα είχαν πολύ στενές σχέσεις. Αυτό βγήκε στην επιφάνεια αφού έπεσε ο Σάχης. Αποδείχθηκε ότι οι ηγέτες των Εργατικών [το κυρίαρχο πολιτικό κόμμα του Ισραήλ μέχρι το 1977] και άλλοι ταξίδευαν στο Ιράν και είχαν πολύ στενές σχέσεις μαζί του.
Τώρα αυτό βγήκε στην επιφάνεια και τι σημαίνει; Η κυβέρνηση Τραμπ είχε ένα γεωστρατηγικό σχέδιο για την κατασκευή μίας «αντιδραστικής διεθνούς»: τα πιο αντιδραστικά, σκληρά κράτη του κόσμου, ελεγχόμενα από τον Λευκό Οίκο, ως βάση της παγκόσμιας εξουσίας των ΗΠΑ. Στη Μέση Ανατολή, αυτή η βάση είναι η οικογενειακή δικτατορία του Κόλπου, ειδικά ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο Αμπνέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Αίγυπτο, η σκληρότερη δικτατορία στην ιστορία της Αιγύπτου και το Ισραήλ, το οποίο έχει μετακινηθεί τόσο προς τα δεξιά που χρειάζεσαι τηλεσκόπιο για να το βρεις. Με τον Μπάιντεν πρόεδρο, αυτή η συμμαχία πιθανότατα θα μειωθεί σε κάποιο βαθμό, ανάλογα με το επίπεδο του ακτιβισμού.
Αυτό που συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία 10-15 χρόνια είναι αρκετά σημαντικό. Αν πάμε πίσω, ας πούμε, 20 χρόνια, το Ισραήλ ήταν το αγαπημένο των φιλελεύθερων, μορφωμένων τομέων. Αυτό άλλαξε. Τώρα η υποστήριξη προς το Ισραήλ έχει μετατοπιστεί στην ακροδεξιά – Ευαγγελικοί Χριστιανοί, υπερεθνικιστές και μιλιταριστές. Η ακροδεξιά του Ρεπουμπλικανικού κόμματος είναι τώρα η κύρια βάση στήριξης του Ισραήλ. Σήμερα, πολλοί φιλελεύθεροι Δημοκρατικοί υποστηρίζουν τα Παλαιστινιακά δικαιώματα περισσότερο από το Ισραήλ, ειδικά οι νέοι, συμπεριλαμβανομένων των νέων Εβραίων, οι οποίοι είτε εγκαταλείπουν ή κινούνται προς την υποστήριξη των Παλαιστινίων.
Μέχρι στιγμής, αυτό δεν είχε καμία επίδραση στην πολιτική των ΗΠΑ. Αλλά αν οι ακτιβιστικές ομάδες μπορούσαν να γίνουν σε ένα πραγματικό κίνημα αλληλεγγύης στις Ηνωμένες Πολιτείες με τους Παλαιστινίους, όπως έχει γίνει για άλλες εθνικιστικές ομάδες του Τρίτου Κόσμου, θα μπορούσε να έχει κάποιο αποτέλεσμα.
Ένα πράγμα που είναι κρίσιμο είναι οι σχέσεις με το Ιράν. Όπως γνωρίζετε, ο Έλιοτ Έιμπραμς [ειδικός αντιπρόσωπος του Τραμπ για το Ιράν] ήταν στο Ισραήλ προσπαθώντας να ενισχύσει την αντι-ιρανική συμμαχία Σαουδικής Αραβίας – Ισραήλ – Εμιράτων. Έχουν ανακοινώσει νέες, σκληρές κυρώσεις εναντίον του Ιράν. Αυτό είναι, ουσιαστικά, κήρυξη πολέμου, που ισοδυναμεί με αποκλεισμό. Για παράδειγμα, το Ιράν έχει παραγγείλει εκατομμύρια εμβόλια γρίπης, κάτι που είναι πολύ κρίσιμο τώρα εάν υπάρξει διπλό χτύπημα γρίπης και κορονοϊού, αλλά οι ΗΠΑ τα εμπόδισαν.
Η βάση για αυτήν την πολιτική υποτίθεται ότι είναι η αναζήτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν… Ας υποθέσουμε ότι συμφωνούμε ότι τα ιρανικά πυρηνικά όπλα αποτελούν πρόβλημα. Στην πραγματικότητα, δεν είναι: το μόνο πρόβλημα με το Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα θα ήταν ότι θα αποτελούσε αποτρεπτικό παράγοντα για τα δύο αδίστακτα κράτη – τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ – που θέλουν να βιαιοπραγούν ελεύθερα στην περιοχή.
Ας υποθέσουμε ότι είναι πρόβλημα. Η λύση είναι πολύ απλή: η δημιουργία μιας ζώνης χωρίς πυρηνικά όπλα στην περιοχή, με εντατικούς ελέγχους. Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι δεν λειτουργεί, αλλά… ακόμη και οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες συμφωνούν ότι οι επιθεωρήσεις βάσει της κοινής συμφωνίας λειτούργησαν πολύ καλά.
Υπάρχει εμπόδιο σε αυτήν την ιδέα; Ναι. Δεν είναι όμως τα αραβικά κράτη – το ζητούν εδώ και 30 χρόνια. Δεν είναι το Ιράν, το οποίο το υποστηρίζει ανοιχτά. Δεν είναι ο Παγκόσμιος Νότος, οι G-77 ή περίπου 130 χώρες, που το υποστηρίζουν σθεναρά. Ακόμη και η Ευρώπη το υποστηρίζει.
Τι το εμποδίζει; Κάθε φορά που έρχεται στην κουβέντα σε κάποια διεθνή συνάντηση, οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν βέτο. Ο τελευταίος πρόεδρος που το έκανε ήταν ο Μπαράκ Ομπάμα το 2015. Γιατί; Δεν θέλουν να επιθεωρηθούν τα ισραηλινά πυρηνικά όπλα. Στην πραγματικότητα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν αναγνωρίζουν καν επίσημα ότι το Ισραήλ διαθέτει πυρηνικά όπλα, διότι εάν το αναγνωρίσουν, θα τεθεί σε ισχύ ο νόμος των ΗΠΑ: ο νόμος των ΗΠΑ απαγορεύει την οικονομική και στρατιωτική βοήθεια σε χώρες που αναπτύσσουν πυρηνικά όπλα έξω από το πλαίσιο του διεθνούς καθεστώτος ελέγχου των όπλων, όπως το Ισραήλ.
Ούτε οι Δημοκρατικοί ούτε οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να ανοίξουν αυτήν την πόρτα. Αλλά αν υπήρχε ένα κίνημα αλληλεγγύης στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα μπορούσε να ανοίξει αυτή την πόρτα. Εάν οι Αμερικανοί γνώριζαν ότι αντιμετωπίζουν έναν πιθανό πόλεμο για την προστασία των ισραηλινών πυρηνικών όπλων, θα εξοργίζονταν. Αυτή θα ήταν η δουλειά ενός κινήματος αλληλεγγύης, αν υπήρχε. Δυστυχώς, δεν υπάρχει, αλλά αυτή είναι μια πραγματική δυνατότητα.
Σχετικά με όλα αυτά, αναφέρατε τόσο την ακραία και άνευ προηγουμένου κίνηση του Ισραήλ προς τα δεξιά, καθώς και την πιθανότητα ενός κινήματος αλληλεγγύης εντός των Ηνωμένων Πολιτειών, στο οποίο θα συμμετάσχουν όχι μόνο εξόριστοι Παλαιστίνιοι αλλά και Αμερικανοί Εβραίοι, που είναι κατά κύριο λόγο φιλελεύθεροι και που έχουν – για δεκαετίες τώρα – πάψει να αγαπούν το Ισραήλ. Έχετε αναφέρατε επίσης στα γραπτά σας την απόλυτη εξάρτηση του Ισραήλ από την υποστήριξη των ΗΠΑ, όπως φαίνεται από την υπόθεση πώλησης Falcon, μαχητικών αεροσκαφών F-16.
Δεδομένων αυτών των τριών στοιχείων, είναι η ισραηλινή κοινωνία χαμένη υπόθεση; Πρέπει οι Ισραηλινοί ακτιβιστές να σταματήσουν να προσπαθούν να αλλάξουν την άποψη άλλων Ισραηλινών και να στραφούν στη διεθνή πίεση εναντίον του Ισραήλ;
Νομίζω ότι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουν είναι να δώσουν προσοχή σε αυτό που έχει ήδη συμβεί. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, το Ισραήλ [υπό την κυβέρνηση των Εργατικών] έλαβε μια μοιραία απόφαση: είχαν μια πολύ σαφή επιλογή μεταξύ ειρήνης και ενσωμάτωσής στην περιοχή ή επέκτασης. Υπήρχαν σημαντικές ευκαιρίες για πολιτική διευθέτηση: η Αίγυπτος πίεζε πολύ σκληρά και η Συρία και η Ιορδανία συμμετείχαν. Η PLO είχε ανάμειξη: στο παρασκήνιο το ζητούσαν, αλλά δεν το έλεγαν δημόσια.
Αυτό κλιμακώθηκε αρκετές φορές. Μία από τις πιο σημαντικές στιγμές – που σχεδόν έχει ξεγραφτεί από την ιστορία – ήταν τον Ιανουάριο του 1976. Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συζητούσε ψήφισμα που ζητούσε την διευθέτηση δύο κρατών στην Πράσινη Γραμμή – τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα – και εδώ παραθέτω: «Με εγγυήσεις για το δικαίωμα του κάθε κράτους να έχει ειρήνη και ασφάλεια, εντός ασφαλών και αναγνωρισμένων συνόρων».
Το Ισραήλ έγινε έξαλλο. Αρνήθηκαν να παρευρεθούν στη συνεδρίαση. Ο Γιτζάκ Ράμπιν, πρωθυπουργός τότε, κατήγγειλε την πρόταση και είπε ότι δεν θα συζητήσει ποτέ τίποτα με κανέναν Παλαιστίνιο, ότι δεν θα υπάρξει ποτέ κανένα παλαιστινιακό κράτος. Ο Καΐμ Χερζόγκ, εκπρόσωπος του ΟΗΕ, αργότερα ισχυρίστηκε – ψευδώς, φυσικά – ότι το ψήφισμα ξεκίνησε από την PLO [Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης] σε μια προσπάθεια να καταστρέψει το Ισραήλ. Αυτοί είναι οι ειρηνιστές. Έγιναν έξω φρενών. Δεν ήθελαν να έχουν καμία σχέση με αυτό.
Οι ΗΠΑ άσκησαν βέτο στο ψήφισμα. Και όταν οι ΗΠΑ ασκούν βέτο σε ένα ψήφισμα, είναι διπλό βέτο: το ψήφισμα μπλοκάρεται και βγαίνει από την ιστορία. Αυτό έχει συμβεί ξανά και ξανά.
Υπήρξαν και άλλες ευκαιρίες παρόμοιες και αυτό που διακυβεύτηκε για το Εργατικό Κόμμα (Mapai) ήταν κυρίως η επέκταση στο Σινά. Ακολούθησαν τα πρωτόκολλα της Γαλιλαίας, χτίζοντας την εβραϊκή πόλη Γιαμίτ, καταστρέφοντας τα χωριά και τις πόλεις των Βεδουίνων, δημιουργώντας τα κιμπούτς και άλλους εποικισμούς στο Σινά. Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Ανουάρ Σαντάτ κατέστησε πολύ σαφές ότι η Γιαμίτ σημαίνει πόλεμο. Αυτό είναι το υπόβαθρο για τον πόλεμο του 1973 [Yom Kippur]. Αλλά το Ισραήλ συνέχισε.
Η ισραηλινή κυβέρνηση – η λεγόμενη «αριστερά» εκείνη την εποχή – προτίμησε την επέκταση έναντι της ασφάλειας. Και αυτή ήταν μια μοιραία απόφαση: μόλις το έκαναν, εξαρτήθηκαν πλήρως από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έγινε σαφές στη δεκαετία του ’70 ότι θα μετέτρεπε το Ισραήλ σε κράτος παρία. Αργά ή γρήγορα, η παγκόσμια γνώμη στράφηκε ενάντια στην πολιτική επέκτασης, βίας, επιθετικότητας και τρόμου στα κατεχόμενα εδάφη. Και όλα αυτά τα χρόνια, αυτό έγινε… Όλα αυτά ήταν αναπόφευκτα.
Και έπειτα έρχεται αυτό που μόλις συζητούσαμε. Κάθε φορά που οι Ηνωμένες Πολιτείες πατάνε πόδι και λένε: «Πρέπει να κάνετε αυτό», το Ισραήλ, το κάνει ανεξάρτητα από το αν είναι αντίθετοι. Κάθε πρόεδρος των ΗΠΑ – ο Ρέιγκαν, ο πρώτος Μπους, ο Κλίντον, ο δεύτερος Μπους – όλοι επέβαλαν σκληρούς περιορισμούς στο Ισραήλ. Δεν άρεσε στο Ισραήλ, αλλά έπρεπε να ανταποκριθεί. Ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που δεν είχε ποτέ καμία απαίτηση από το Ισραήλ ήταν ο Ομπάμα: ήταν ο πιο υπέρ του Ισραήλ πρόεδρος στην ιστορία [μέχρι τον Τραμπ]. Ωστόσο για το Ισραήλ, δεν ήταν αρκετά υποστηρικτικός.
Στην πραγματικότητα, αυτό που έκανε ο Ομπάμα είναι αρκετά αξιοσημείωτο. Συνήθως, τα βέτο των ΗΠΑ δεν μεταδίδονταν ποτέ, αλλά ένα μεταδόθηκε: τον Φεβρουάριο του 2011, όταν ο Ομπάμα άσκησε βέτο σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας που ζητούσε την εφαρμογή της επίσημης πολιτικής των ΗΠΑ, απαιτώντας τον τερματισμό της επέκτασης των εποικισμών. Το ζήτημα δεν ήταν η επέκταση, ήταν οι εποικισμοί. Αλλά ακόμη και σε αυτό το μικρό σημείο, ο Ομπάμα άσκησε βέτο. Η κυβέρνηση Τραμπ ήταν ακόμη πιο ακραία, ήταν στο τσεπάκι του Πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Ο Μπάιντεν πιθανών να επιστρέψει στις πολιτικές του Ομπάμα. Θα μπορούσε όμως να προχωρήσει περισσότερο αριστερά εάν οργανωθούν τα ακτιβιστικά κινήματα, πιέζοντας το ζήτημα των πυρηνικών όπλων, το οποίο θα μπορούσε να μειώσει και στην πραγματικότητα να τερματίσει τις απειλητικές προοπτικές ενός πολέμου στη Μέση Ανατολή.
Αλλά υπάρχουν κι άλλα. Ο νόμος Λίχι [που ονομάστηκε έτσι από τον γερουσιαστή του Βερμόντ Πάτρικ Λίχι] απαγορεύει τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ σε μονάδες οπουδήποτε, που συμμετέχουν σε συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κανείς δεν θέλει να ανοίξει αυτή την πόρτα. Αλλά ένα ακτιβιστικό κίνημα θα μπορούσε να το κάνει. Ακόμη και η απειλή ή η συζήτηση για την εξάλειψη της οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας θα είχε σημαντική επίδραση – ειδικά αφού το Ισραήλ έλαβε την απόφαση, πριν από χρόνια, να υποταχθεί πλήρως στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Θα ήθελα να προσθέσω ένα ακόμη σημείο σχετικά με την βασική συζήτηση για τη Μέση Ανατολή. Με το θέμα Ισραήλ-Παλαιστίνη, παρουσιάζονται συνήθως δύο επιλογές. Η μία είναι η μακροχρόνια διεθνής συναίνεση για μια διευθέτηση δύο κρατών. Η άλλη επιλογή είναι ένα κράτος, στο οποίο το Ισραήλ αναλαμβάνει τη Δυτική Όχθη, τότε ίσως θα υπήρχε ένας αγώνας κατά του απαρτχάιντ για τους Παλαιστινίους. Αλλά αυτές δεν είναι οι δύο επιλογές – το ένα κράτος δεν είναι επιλογή επειδή το Ισραήλ δεν πρόκειται ποτέ να συμφωνήσει να γίνει ένα κράτος με πλειοψηφία παλαιστινιακού πληθυσμού και με εβραϊκή μειονότητα.
Η δεύτερη επιλογή, εκτός από τα δύο κράτη, είναι αυτή που έχουμε δει να αναπτύσσεται μπροστά στα μάτια μας τα τελευταία 50 χρόνια: το Μεγάλο Ισραήλ. Το Ισραήλ αναλαμβάνει ό,τι θέλει στα κατεχόμενα εδάφη, αλλά όχι τα πληθυσμιακά κέντρα. Το Ισραήλ δεν θέλει την Ναμπλού ή το Τουλκαρέμ. Χωρίζοντας τις άλλες περιοχές σε σχεδόν διακόσους θύλακες που περιβάλλονται από στρατιώτες, σημεία ελέγχου, διάφορους τρόπους για να κάνει τη ζωή άθλια. Όταν κανείς δεν κοιτάζει, καταστρέρει άλλο ένα χωριό – όπως συνέβη στην κοιλάδα του Ιορδάνη κάτω από την κάλυψη των εκλογών των ΗΠΑ – βήμα βήμα, εκτάριο το εκτάριοn, έτσι ώστε οι goyim (μη εβραϊκά άτομα) να μην το πάρουν χαμπάρι ή να προσποιηθούν ότι δεν το κατάλαβαν. Στη συνέχεια, βάζει ένα παρατηρητήριο, έπειτα έναν φράκτη, έπειτα μερικά κατσίκια και πολύ σύντομα έχουμε έναν εποικισμό. Αυτή είναι η ιστορία του Σιωνισμού.
Τώρα, το Ισραήλ έχει εδραιώσει το Μεγάλο Ισραήλ… Αυτή είναι η δεύτερη επιλογή και για αυτό πρέπει να μιλήσουμε. Αυτό το έργο του Μεγάλου Ισραήλ θα λύσει το περίφημο «δημογραφικό πρόβλημα» – πάρα πολλούς μη Εβραίους σε ένα εβραϊκό κράτος. Οι περιοχές που εντάσσονται στο Ισραήλ δεν θα έχουν πολλούς Παλαιστίνιους, αλλά θα έχουν πολλούς εποίκους. Και καθώς αυτό το έργο καθιερωθεί και επισημοποιηθεί, θα είναι ένα μεγάλο πλειοψηφικό εβραϊκό κράτος. Αυτό είναι που αναπτύσσεται μπροστά στα μάτια μας, φανερά, και για αυτό πρέπει να μιλάμε, όχι την ψευδαίσθηση ενός κράτους. Νομίζω θα μπορούσε να είναι μία σπουδαία ιδέα, αλλά δεν είναι επιλογή.
Για το τέλος να κλείσουμε ίσως με μια πιο ευχάριστη νότα: πέρυσι σηματοδότησε την 20η επέτειο της απόσυρσης της κατοχής της Ινδονησίας στο Ανατολικό Τιμόρ. Όπως γράφετε στο βιβλίο σας «Μια νέα γενιά χαράζει τα όρια», το τέλος της κατοχής του Σουχάρτο στο Ανατολικό Τιμόρ ήρθε αρχικά ως αποτέλεσμα ενός νέου κύματος σφαγών εναντίον αμάχων και στη συνέχεια με τον Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον βασικά να ανακοινώνει στον Σουχάρτο τον τερματισμό της κατοχής, που υποστηριζόταν από τις ΗΠΑ.
Θεωρώντας ότι το Ισραήλ εξαρτάται τουλάχιστον – αν όχι πολύ περισσότερο – από την υποστήριξη των ΗΠΑ για τη συνεχή κατοχή του στη Δυτική Όχθη και την πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας, βλέπετε ένα μέλλον στο οποίο ένα κίνημα αλληλεγγύης στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να θέσει τέρμα στην κατοχή της Παλαιστίνης;
Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα αναλογία. Το Ανατολικό Τιμόρ ήταν ότι πλησιέστερο σε αληθινή γενοκτονία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο – φοβερές φρικαλεότητες, εξαφανίστηκε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ξεκάθαρη ινδονησιακή επιθετική. Οι ΗΠΑ την υποστήριξαν σθεναρά από την αρχή έως το τέλος, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1999. Μερικές εβδομάδες αργότερα, ο Κλίντον διέταξε ήσυχα τον ινδονησιακό στρατό να αποσυρθεί. Αποσύρθηκαν αμέσως. Αυτό είναι που ονομάζεται εξουσία. Το διεθνές σύστημα – οι μελετητές θέλουν να γράφουν καλά λόγια γι’ αυτό – αλλά είναι βασικά η μαφία: ο Νονός σου λέει τι να κάνεις και το κάνεις.
Αυτό το είδαμε εντυπωσιακά να γίνεται στο Συμβούλιο Ασφαλείας πριν από μερικές εβδομάδες [τέλη του 2020]. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήθελαν το Συμβούλιο Ασφαλείας να θεσπίσει εκ νέου κυρώσεις εναντίον του Ιράν. Το Συμβούλιο Ασφαλείας αρνήθηκε. Δεν συμφώνησε ούτε ένας σύμμαχος των ΗΠΑ. Και τι έγινε; Ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, πήγε στο Συμβούλιο και τους είπε: «Συγγνώμη, θα θεσπίσετε ξανά τις κυρώσεις». Και το έκαναν. Αυτός είναι ο τρόπος που λειτουργεί ο κόσμος.
Η υπόθεση Ινδονησίας-Τιμόρ ήταν πολύ εντυπωσιακή. Ήταν ένας μακρύς αγώνας, 25 χρόνια σκληρής δουλειάς, ειδικά στην Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κανείς δεν είχε ακούσει ποτέ για το Ανατολικό Τιμόρ – ο Τύπος δεν το κάλυπτε ή έλεγε ψέματα και ούτω καθεξής. Τέλος, έγινε πρόοδος. Στη συνέχεια, ο Κλίντον, με μια λέξη, είπε ήσυχα στον Ινδονησιακό στρατό, «Το παιχνίδι τελείωσε, προχωρήστε».
Δεν νομίζω ότι θα ήταν ακριβώς έτσι στο Ισραήλ, αλλά κάτι τέτοιο είναι απολύτως εφικτό. Έχετε δει στοιχεία από αυτό, όπως όταν ο Τζορτζ Μπους έλεγε σε κορυφαίους Ισραηλινούς στρατιωτικούς αξιωματούχους: «Δεν επιτρέπεται καν να μας επισκεφθείτε εδώ [τις Ηνωμένες Πολιτείες] μέχρι να κάνετε ό,τι σας λέμε και πρέπει να ζητήσετε συγγνώμη» και φυσικά το έκαναν… Μόλις οι Ηνωμένες Πολιτείες τους είπαν «τελείωσε», υποχώρησαν. Αυτές είναι σχέσεις εξουσίας.
Θα μπορούσε να συμβεί. Όχι ακριβώς με αυτόν τον τρόπο, αλλά κάτι παρόμοιο. Και πάλι, πιστεύω μία σοβαρή κίνηση είναι ένα κοινό κίνημα αλληλεγγύης ΗΠΑ-Ισραήλ που θα εργάζεται για αυτούς τους σκοπούς. Αυτό θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά.
Η Lilach Ben-David είναι τρας άτομο και φεμινίστρια ακτιβίστρια με έδρα τη Χάιφα.
Μετάφραση από τα αγγλικά / επιμέλεια: Pressenza Athens