Ο ανθόκοσμος ή Ανθή Κοσμά καλλιεργεί κόσμους με σχέδια, σχεδίες για διακοπές, διαφυγές, δράσεις και αποδράσεις ενώ πειραματίζεται με αυτόματες γραφές γύρω από ανομολόγητα [συν]αισθήματα.

Σημαντικό κομμάτι της έρευνάς της αφορά στην ερμηνευτική των έργων τέχνης και της κατανόησης των Άλλων και του εαυτού μας μέσα από αυτά.

Τα τελευταία δυο χρόνια έχει την τύχη να είναι εξωτερική διδάσκουσα στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, να συνεργάζεται με τους xza.architects στην Αθήνα και να ασχολείται με την ομάδα imprografika της καρδιά της.

Αυτοπροσωπογραφία 2011

 

5 ερωτήσεις

  • Το σχέδιο έκανε τη γραφή ή η γραφή το σχέδιο;

Γραφή, σχέδιο, γράμματα, γραμμές, γραμμές που αντιστοιχούν σε φωνήεντα, γραμμές που σχηματίζουν περιγράμματα αναγνωρίσιμα αλλά και γραμμές ελεύθερες, χωρίς σκοπό. Φαντάζομαι πως ο πρώτος άνθρωπος που θα χάραξε μια γραμμή αυτή θα συνοδεύτηκε με κάποιου τύπου επιφώνημα «Α!». Το παραξένεμα του ίχνους. Υπάρχει ένα πολύ ωραίο βιβλίο του George Bataille για τις προϊστορικές τοιχογραφίες, την γέννηση της τέχνης και του παιχνιδιού.

  • Σχεδιάζεις από τα έξω προς τα μέσα ή το αντίστροφο;

Ακόμα και όταν ξεκινώ να σχεδιάζω «από τα μέσα προς τα έξω» διαπιστώνω πως, υπάρχει -και ευτυχώς- πάντα ένα «από έξω» που είναι η κινητήριος δύναμη του σχεδίου. Οπότε ίσως τελικά να σχεδιάζω «εκ των έξω». Όταν τα σχέδια απεικονίζουν με τρόπο «φωτογραφικό» τότε η «αφετηρία» είναι πιο σαφές πως βρίσκεται «εκ των έξω».
Από τα έξω προς τα μέσα ή από τα μέσα προς τα έξω. Αλλά ποιο είναι το μέσα και το έξω; Δηλαδή ποιο είναι το όριο; Το σώμα μας είναι ένα όριο. Ένα φίλτρο σε διαρκή επεξεργασία των μέσα-έξω. Το σώμα γράφει-σχεδιάζει, ψάχνει να εξωτερικεύσει σκέψεις και συναισθήματα από όλο αυτό το μέσα-έξω της ζωής. Με αυτή την έννοια τα σχέδια είναι διαλεκτικά.

“Δοκιμές και δάκρυα”

  • Δόμηση /αποδόμηση/ αναδόμηση. Μαζί δεν κάνουν και χώρια δεν μπορούν;

Οι ερωτήσεις σου έχουν στοχαστική διάθεση. Για αυτές τις λέξεις έχουν γραφτεί βιβλία κι έχουν εκτροχιαστεί καριέρες. Για παράδειγμα η αποδόμηση στο πεδίο της αρχιτεκτονικής προσπάθησε να έρθει σε ρήξη με παγιωμένες αντιλήψεις ως προς το πρόγραμμα αλλά και τη μορφολογία των κτιρίων. Η είσοδος της έννοιας της αποδόμησης από τον κλάδο της φιλοσοφίας στη θεωρία της αρχιτεκτονικής διχοτόμησε κάποιες γενιές αρχιτεκτόνων. Στις μέρες μας, με μια άλλη ανάγνωση, φαίνεται πως δόμηση, αποδόμηση, αναδόμηση είναι απαραίτητα συστατικά μιας ποιητικής διαδικασίας. Τα διλήμματα και οι εννοιολογικοί διαχωρισμοί συχνά πολύ λίγο έχουν να κάνουν με τις διαδικασίες στην ποιητική – δημιουργική- πρακτική. Είναι σχεδόν ανύπαρκτα.

  • Μπορεί η αρχιτεκτονική να αντισταθεί στη μάστιγα της εποχής, τη γενικότητα;

Με ξαφνιάζει αυτή η ερώτηση. Η γενικότητα είναι κάτι που παρατηρούμε αλλά για την οποία τόσο λίγο μιλάμε. Η γενικότητα, αν καταλαβαίνω, έχει να κάνει με το «όλοι ξέρουμε για όλα» και με μια «απλοποίηση και γενίκευση» των γεγονότων και των αιτιών τους. Συχνά νομίζω πως η γενικότητα είναι μια οφθαλμαπάτη. Μας βοηθά να νοιώθουμε έστω και για λίγο σίγουροι για κάτι. Με αυτή την έννοια είναι αναγκαία. Τώρα ρωτάς αν η αρχιτεκτονική μπορεί να αντισταθεί στη γενικότητα. Μα η αρχιτεκτονική ως έννοια και ως κλάδος έχει πρόβλημα τη γενικότητα. Συχνά το αντικείμενό της δεν είναι σαφές. Είναι κτίριο; Σχέδιο; Αισθητική; Κλάδος; Δομή; Και, πότε παύει κάτι να είναι αρχιτεκτονική; Ο Javier Seguí, καθηγητής στην αρχιτεκτονική σχολή της Μαδρίτης προέτρεπε στην μη χρήση της λέξης αρχιτεκτονικής. Έτσι αναγκαζόμασταν να προσδιορίσουμε για ποιο πράγμα μιλάμε. Στη γενικότητα της εποχής και της «φύσης» της ο επιστημονικός κλάδος της αρχιτεκτονικής θα μπορούσε να αντισταθεί κάνοντας αυτό που ξέρει καλά: να δουλέψει με το φαντασιακό μας. Να σχεδιάσει και να μας βοηθήσει να φανταστούμε νέους τρόπους κατοίκησης και σχέσεων στον ολοένα και πιο συγκεντρωτικό μας κόσμο.

  • Τα κτίρια είναι πράγματι «ακίνητα»;

Τα κτίρια είναι πράγματι ακίνητα. Δεν μετακινούνται ενώ ανάλογα την περιοχή έχουν και διαφορετική αξία «ακινήτου» ή «αντικειμενική αξία». Τα κτίρια βρίσκονται εκεί χωρίς εμάς αλλά υπάρχουν μόνο με εμάς. Αν δεν τα ζούμε, δεν τα ονοματίζουμε δεν υπάρχουν. Το πιο όμορφο με τα «ακίνητα» είναι που αφήνουν μεταξύ τους κενά και που υπάρχουν χάρη στα κινητά και τις κινήσεις τους. Υπάρχουν δηλαδή χάρη σε εμάς, τη «ματιά», την «αφή», την αισθητική μας και γενικά την ικανότητά μας να τα «ακούμε».

“Δοκιμές και δάκρυα” _ λεπτομέρεια

  • Ερώτηση εκτός χρόνου
    Πως θα σχεδίαζες αυτή τη συνέντευξη;

Οι συνεντεύξεις, ένα είδος διαλόγου που δεν ξέρεις που ακριβώς θα καταλήξει. Ή αλλιώς είναι ένα κείμενο που θα ήθελε να είναι συζήτηση και όπου μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις δύο (συνήθως) άνθρωποι μοιράζονται και κοινοποιούν σκέψεις και εμπειρίες. Με αυτή την έννοια μια συνέντευξη είναι μια «γέφυρα» μεταξύ κόσμων. Τώρα πως σχεδιάζονται οι γέφυρες είναι ένα μεγάλο θέμα. Οι γέφυρες είναι ειδικές κατασκευές, εξαρτώνται από το κατασκευαστικό σύστημα, τα υλικά, την τεχνολογία, το υπέδαφος της περιοχής και κυρίως από το άνοιγμα που καλούνται να γεφυρώσουν. Η δική μας γέφυρα ελπίζω να μην έπεσε στο κενό γιατί πρέπει να ομολογήσω πως είχε πολύ δύσκολες ερωτήσεις ή, πιο σωστά, ερωτήσεις με φιλοσοφική διάσταση. Δεν ξέρω αν ξανασχεδιάζεται μια συνέντευξη, δεν θα ήθελα να ξαναγράψω τις απαντήσεις, ίσως όμως πρόσθετα και μια ηχητική εκδοχή.

Η φωτογραφία και τα σχέδια είναι ευγενική παραχώρηση της Ανθής Κοσμά. Την ευχαριστούμε επίσης για την παραχώρηση της φωτογραφίας των σημειώσεων της κατά την συνέντευξη για χρήση της στη σύνθεση του σήματος της ενότητας Take five.

Η συνέντευξη δόθηκε στην Ειρήνη Κοκκορού.

Take five

Αναφορά στο Take five από το δίσκο «Time Out»του David Brubeck. Η ιστορία λέει πως το μουσικό αυτό κομμάτι είναι γέννημα της «συνάντησης» του Brubeck με οργανοπαίκτες του δρόμου. Το μέτρο της παραδοσιακής μουσικής των Βαλκανίων εισήχθη στην κλίμακα των μπλουζ στο σαξόφωνο, τον αυτοσχεδιασμό στο πιάνο και το σόλο στα ντραμς, δίνοντας μας μια μοναδική μουσική δημιουργία και εμπειρία.

Η ποιότητα αυτής της «συνάντησης» όπως την εισήγαγε ο David Brubeck χάνεται σήμερα στο κυνήγι ενός βιαστικού, επιταχυνόμενου χρόνου εξοικονόμησης, που κυριαρχεί ως αίτημα του καιρού μας.

Η ενότητα Take five, είναι μια συμβολική έξοδος από τον χρόνο που τρέχει. Σηματοδοτεί μια απόπειρα «ακρόασης» έξω από το συνεχές του χρόνου, όπου το κάθε πρόσωπο «είναι» και «μετράει» (αντί του χρόνου) ως δυναμική διαδρομή με το ιδιαίτερο και μοναδικό που φέρει στη διαχρονία και συγχρονία του με τον κόσμο.

Διαβάζεται ως να «ακούγεται», με τη μετρική δομή, το ρυθμό, την τονικότητα, την εναλλαγή, τις παύσεις ενός μουσικού κομματιού.