Η ένοπλη σύγκρουση που ξεκίνησε στις 4 Νοεμβρίου 2020 μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης της Αιθιοπίας και της ημιαυτόνομης επαρχίας Τιγκράι – που συνορεύει με την Ερυθραία και το Σουδάν – έχει προκαλέσει φόβους για ευρύτερη σύγκρουση. Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν ήδη σκοτωθεί και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν προειδοποιήσει για μαζική ροή προσφύγων. Οι λεπτομέρειες είναι δύσκολο να επιβεβαιωθούν, καθώς η κεντρική κυβέρνηση έχει αποκόψει όλα τα μέσα επικοινωνίας.
Η Αιθιοπία είναι μια ομοσπονδιακή δημοκρατία δομημένη σε 10 ημιαυτόνομες επαρχίες, οργανωμένη σε μεγάλο βαθμό σε εθνότητες. Η εθνότητα των Τιγκράι είναι περίπου το 6% των περίπου 110 εκατομμυρίων πολιτών. Ωστόσο, οι Τιγκράι έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εθνική πολιτική κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες και είναι σχετικά εύποροι σε μια χώρα με στάσιμη και αποδιοργανωμένη οικονομία. Επιπλέον, η Τιγκράι έχει περίπου 250.000 καλά εκπαιδευμένα στρατιωτικά στρατεύματα, μερικά από τα οποία έχουν σκληραγωγηθεί από τις μάχες στον πόλεμο με την Ερυθραία. Έτσι, μια ένοπλη σύγκρουση με την κεντρική κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι μακρά και αιματηρή. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες ζήτησε αποκλιμάκωση των εχθροπραξιών και έναρξη των προσπαθειών για ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης. Ωστόσο, έως τώρα, δεν υπάρχουν ενδείξεις προθυμίας για διαπραγμάτευση.
Η σύγκρουση ανέκυψε από ένα κλασικό ζήτημα σε πολύ διαφορετικές ομοσπονδιακές κυβερνήσεις: τον διαχωρισμό της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και των επαρχιών ή κρατιδίων. Την κεντρική κυβέρνηση ηγείται ο Abiy Ahmed που ήρθε στην εξουσία το 2018. Η ηγεσία της Τιγκράι ήταν επικριτική, δηλώνοντας ότι η κεντρική κυβέρνηση θέλει να συγκεντρώσει την εξουσία και έχει παραμελήσει την Τιγκράι. Μερικοί από τους ηγέτες των άλλων επαρχιών συμφωνούν και κάνουν επίσης αιτήματα για μεγαλύτερη αυτονομία.
Οι εντάσεις κορυφώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2020 όταν διεξήχθησαν εκλογές για το κοινοβούλιο της Τιγκράι, που έγιναν παρά την επιθυμία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης που ήθελε να αναβληθούν όλες οι εκλογές λόγω της υγειονομικής κρίσης Covid-19. Έτσι, η κεντρική κυβέρνηση είπε ότι οι εκλογές ήταν «παράνομες». Η Τιγκράι απάντησε λέγοντας ότι διεκδικεί ανεξαρτησία και ότι θέλει να εγκαταλείψει την αιθιοπική ομοσπονδία, μια δυνατότητα, ανάλογα με την ερμηνεία του αιθιοπικού συντάγματος. Η κεντρική κυβέρνηση άρχισε τότε να επιτίθεται στις πόλεις της Τιγκράι με μαχητικά αεροσκάφη.
Προφανώς, ο πόλεμος δεν είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των εντάσεων εξουσίας εντός των ομοσπονδιακών δομών. Αλλά έχουμε δει τη βία που πηγάζει από τα ίδια ζητήματα στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στη διάλυση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Σε αυτό το στάδιο, πρέπει να στηρίξουμε το κάλεσμα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για κατάπαυση του πυρός και την έναρξη των διαπραγματεύσεων καλή τη πίστει.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Pressenza Athens
Σχετικά άρθρα:
Το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 2019 πηγαίνει στον Πρωθυπουργό της Αιθιοπίας Αμπίι Αχμέντ
