Του Νίκου Στεργίου*
Ήταν στις 7 Ιουλίου 2017, όταν μια σχεδόν δεκαετής ενεργή μη βίαιη διεθνής κινητοποίηση οργανώσεων και οργανισμών, κατάφερε μια από τις μεγαλύτερες νίκες της οργανωμένης Κοινωνίας των Πολιτών σε διεθνές διπλωματικό επίπεδο. Ήταν η ημέρα που υιοθετήθηκε από τα 2/3 των κρατών μελών του ΟΗΕ, το κείμενο της Συνθήκης για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (ΣΑΠΟ). Μετά από 3 χρόνια, έχει ήδη υπογραφεί από 84 κράτη, 46 από τα οποία την έχουν επικυρώσει. Μένουν μόλις 4 για να τεθεί σε ισχύ. (https://www.icanw.org/signature_and_ratification_status)
Χρειάστηκε μια τεράστια εκστρατεία και κινητοποίηση οργανισμών, οργανώσεων και πολιτών για περισσότερο από μια δεκαετία, για αυτό το αποτέλεσμα. Η σύμπραξη αυτή, δημιούργησε την International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN), η οποία και έλαβε το Νόμπελ Ειρήνης το 2018. Από την αρχή της προσπάθειας, τέθηκαν οι αρχές της διεκδίκησης για μια Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων, βασισμένες στις αρχές της μη βίας: η χρήση πυρηνικών όπλων είναι ανήθικη, απόλυτη και αδιάκριτη λόγω του ανεξέλεγκτου μεγέθους της καταστροφής που προκαλούν στους ανθρώπους και το περιβάλλον. Επίσης, οι τεράστιοι οικονομικοί πόροι που χρειάζονται για την συντήρηση των 13.000+ πυρηνικών κεφαλών, άγγιξαν το 2019 τα 73 δις δολάρια (https://www.icanw.org/global_nuclear_weapons_spending_2020). Πόροι, που θα μπορούσαν να κατευθυνθούν στους τομείς της δημόσιας Υγείας, Εκπαίδευσης, Προστασίας του Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής.
Η ΣΑΠΟ, από την ημερομηνία που θα τεθεί σε ισχύ, απαγορεύει στα έθνη να αναπτύσσουν, να δοκιμάζουν, να παράγουν, να κατασκευάζουν, να μεταφέρουν, να διαθέτουν, να αποθηκεύουν, να χρησιμοποιούν ή να απειλούν να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα ή να επιτρέψουν την τοποθέτηση πυρηνικών όπλων στην επικράτειά τους. Τους απαγορεύει επίσης να βοηθήσουν, να ενθαρρύνουν ή να παρακινήσουν οποιονδήποτε να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε από αυτές τις δραστηριότητες. Πρόκειται για την «Αρχή του τέλους των πυρηνικών όπλων» (https://www.youtube.com/watch?v=EDr89x6u_Os).
Οι 9 χώρες που διαθέτουν αυτή τη στιγμή πυρηνικά όπλα, δεν έχουν υπογράψει ή επικυρώσει την ΣΑΠΟ, αρκετές δεν συμμετείχαν ούτε στις συζητήσεις στον ΟΗΕ για το τελικό κείμενο. Στην Ευρώπη, μόλις 6 χώρες έχουν υπογράψει και επικυρώσει την ΣΑΠΟ, οι 3 από την ΕΕ. Η Ελλάδα δεν συμμετείχε στις συζητήσεις για το τελικό κείμενο της ΣΑΠΟ, απείχε από την ψηφοφορία για την έγκρισή της, ενώ δεν έχει υπογράψει ή επικυρώσει το τελικό κείμενο, αν και είναι μία από τις 21 χώρες που δεσμεύονται από επιμέρους συμφωνίες ή Συμμαχίες (π.χ. ΝΑΤΟ), για να φιλοξενήσει εάν χρειαστεί πυρηνικές κεφαλές.
Μέσα σε αυτή την παραφροσύνη για την «χρησιμότητα» των πυρηνικών όπλων και της παραληρηματικής υπεράσπισής τους, κυρίως από τα κράτη που τα κατέχουν, η διεκδίκηση για την επικύρωση της ΣΑΠΟ από τα κράτη εκείνα που ακόμα δεν το έχουν πράξει, συνεχίζεται. Καθώς τα πυρηνικά όπλα έχουν σχεδιαστεί για να είναι καταστροφείς πόλεων, οι τοπικές κοινωνίες και Δήμοι σε όλο τον κόσμο, παίζουν έναν σημαντικό ρόλο για την ανάδειξη του ζητήματος της ανθρώπινης (αν όχι πλανητικής) επιβίωσης. Με μεγάλη χαρά, η διεθνής κοινότητα που υποστηρίζει την ΣΑΠΟ, υποδέχεται στους κόλπους της, τους πρώτους δύο δήμους από την Ελλάδα, που υπογράφουν την έκκληση προς την Ελληνική Κυβέρνηση, να επικυρώσει την ΣΑΠΟ. Οι δήμοι Αρχαίας Ολυμπίας και Αγίου Ευστρατίου, ανοίγουν με γενναιότητα τον δρόμο και για άλλους δήμους στην χώρα μας, ώστε η Ελλάδα να ενωθεί με όσες χώρες αγωνίζονται για έναν κόσμο χωρίς τον φόβο της πυρηνικής καταστροφής.
Ο «Κόσμος Χωρίς Πολέμους και Βία», ως διεθνής εταίρος της ICAN, καλεί και άλλους δήμους να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Αρχαίας Ολυμπίας και του Αγίου Ευστρατίου, και να δημιουργηθεί ένα ισχυρό κίνημα στην Ελλάδα, για την επικύρωση της ΣΑΠΟ από την Ελληνική Κυβέρνηση. Ήρθε η ώρα να δώσουμε τέλος στα πυρηνικά όπλα, πριν αυτά δώσουν τέλος στην ανθρωπότητα.
* Ο Νίκος Στεργίου είναι πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της οργάνωσης Κόσμος χωρίς Πολέμους και Βία
