Υπάρχουν συχνά εορτασμοί για τη φρίκη του Εθνικού Σοσιαλισμού και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το επίκεντρο είναι σχεδόν πάντα στην Ευρώπη, ξεχνάμε ότι ο πόλεμος μαινόταν και στην Ασία. Την περασμένη εβδομάδα, παρουσιάστηκε ένα μνημείο στο Μοαμπίτερ, Μπιρκενστράσε, το οποίο τιμά μια πολύ ιδιαίτερη πτυχή του πολέμου στην Ασία και τον Ειρηνικό: τις «γυναίκες ανακούφισης».
Η κυβέρνηση στο Τόκιο, σε συμμαχία με το ναζιστικό κράτος, ανάγκασε νεαρά κορίτσια και γυναίκες μεταξύ του 1937 και του 1945 να είναι στη διάθεση των ιαπωνικών στρατιωτών ως αντικείμενα σεξ. Το κυνικό όνομα “γυναίκες ανακούφισης” υποδήλωνε ότι οι στρατιώτες θα μπορούσαν να παρηγορηθούν από τον πόλεμο κάνοντας σεξ με γυναίκες, ακόμα και με κορίτσια που ήταν παιδιά, μερικές ήταν μόλις 11 ετών. Τα περισσότερα από αυτά τα κορίτσια αλλά και οι γυναίκες απήχθησαν γι’ αυτό το σκοπό από την Κίνα, την Κορέα, αλλά και από άλλες κατεχόμενες χώρες όπως η Ινδονησία, η Μαλαισία ή οι Φιλιππίνες.
Σοβαρές εκτιμήσεις μιλούν για 200.000 θύματα, κινεζικές πηγές μιλούν ακόμη και για 400.000. Η Κορεατική Ένωση γιορτάζει για πρώτη φορά αυτές τις φρικαλεότητες σεξουαλικής βίας με μια τελετή μνήμης. Εγκαινιάστηκε την περασμένη Δευτέρα το άγαλμα της ειρήνης στη γωνία Μπιρκενστράσε και Μπρεμερστράσε. Κάθε Τετάρτη από το 1992 οι επιζήσασες «γυναίκες ανακούφισης» διαδήλωναν μπροστά από την ιαπωνική πρεσβεία στην πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας, Σεούλ.
Το πρωτότυπο του τελικού μνημείου ειρήνης παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο 1000ο ράλι το 2011. Αυτό που μοιάζει με μια απλή εγκατάσταση – δύο καρέκλες, μία με μια γυναίκα που κάθεται πάνω τους – είναι γεμάτο συμβολισμό. Το κοστούμι της νεαρής γυναίκας, τα μαλλιά της, το ελαφρώς ψηλό τακούνι, οι σφιγμένες γροθιές, η άδεια καρέκλα. Και στο πάτωμα η σκιά μιας ηλικιωμένης. Για δεκαετίες, οι «γυναίκες ανακούφισης» συχνά περιφρονούνταν και κρατούνταν στο περιθώριο στις χώρες καταγωγής τους. Μερικές από αυτές έγιναν γνωστές για πρώτη φορά το 1991, σε προχωρημένη ηλικία: “Είναι η ιαπωνική κυβέρνηση που πρέπει να ντρέπεται – όχι εμείς!” είχαν πει.
Ωστόσο, αυτό είναι σχεδόν αναμενόμενο. Μέχρι σήμερα, η Ιαπωνία δεν έχει ασχοληθεί με την ιστορία της κατά τη διάρκεια του πολέμου. Έτσι, ακόμη και εδώ, στο Βερολίνο, 9.000 χιλιόμετρα μακριά, το Τόκιο αντιδρά στο γεγονός ότι αυτό το θέμα γίνεται πλέον γνωστό. Την ημέρα που εγκαινιάστηκε το άγαλμα της ειρήνης, η ιαπωνική πρεσβεία παρενέβη στο περιφερειακό γραφείο του Mitte, απαιτώντας να γκρεμιστεί το μνημείο. Ωστόσο, αυτό συνιστά την καλύτερη απόδειξη της αναγκαιότητάς του.
Από τον Aro Kuhrt για το Berliner Zeitung.
