Γράφει η Βικτώρια Φόνσου*
Πάνω από τις μισές δοκιμές εύρεσης θεραπείας για την ασθένεια Covid-19 δεν θα κοινοποιήσουν αποτελέσματα, θετικά ή αρνητικά. Κάθε φορά που η έρευνα δεν καταγράφεται, το κόστος της εκτοξεύεται αφού ξαναρχίζουμε το πείραμα σε λευκό χαρτί.
Η μη καταγραφή της επιστημονικής προσπάθειας δεν αποτελεί ορθή επιστημονική πρακτική και κατασπαταλά κοινωνικούς πόρους ευνοώντας αδιαφανείς ροές χρήματος. Αν δεν έχεις καταγεγραμμένη μέθοδο, δεν μπορείς ούτε να επαναλάβεις το επιθυμητό, ούτε να αποφύγεις το απεφευκτέο. Δεν μπορείς να αναπτύξεις αποτελεσματικό και αειφόρο σύστημα προόδου, δηλαδή επιστήμη.
Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο του Till Bruckner, ιδρυτή του TranspariMED από τις 118 ευρωπαϊκές δοκιμές οι 79 είναι υπό την ευθύνη εταιρειών/οργανισμών που δεν έχουν ανεβάσει ποτέ αποτελέσματα στο ευρωπαϊκό μητρώο κλινικών δοκιμών EudraCT, είτε γιατί δεν ξέρουν, είτε/και γιατί λόγω μικρού μεγέθους μπορούν. Οι ευρωπαϊκές δοκιμές πρέπει να καταγράφονται στο δημόσιο αυτό μητρώο, ώστε να έχουν πρόσβαση όλοι οι επιστήμονες στα ευρήματα. Την ίδια στιγμή όμως οι εθνικοί οργανισμοί υγείας, που είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας σε εθνικό επίπεδο, δείχνουν αβλεψία στην εφαρμογή της.
Ως παράδειγμα αναφέρει 48 Ισπανικές έρευνες που καμία δεν ακολουθεί το πρωτόκολλο διαφάνειας και καταγραφής με ευθύνη του ισπανικού εθνικού φορέα και μόνο 1 από 22 γαλλικές να τηρεί 100% το πρωτόκολλο υπό την ευθύνη του αντίστοιχου γαλλικού φορέα μολονότι χρηματοδοτούνται ή συγχρηματοδοτούνται από το δημόσιο. Ο πρόεδρος του ΕΟΦ, κ. Φιλίππου αναφέρει σε άρθρο του Βήματος (28-4-2020) 4 ελληνικές μελέτες στις οποίες θα προστεθούν κι άλλες. H έρευνα του Bruckner καταδεικνύει 3 ελληνικές που στο σύνολό τους οι υπεύθυνοι φορείς δεν έχουν ιστορικό καταγραφής δεδομένων στην EudraCT. Το ρίσκο σπατάλης δημοσίων πόρων επομένως αυξάνεται.
Όπως δηλώνει και ο Jaume Vidal (Senior Policy Advisor at European Projects at Health Action International) “αντιμέτωποι με μια παγκόσμια πανδημία δε χρειαζόμαστε περαιτέρω εμπόδια στην επιστημονική πρόοδο, όπως είναι η μη καταγραφή των κλινικών μελετών. Οι εθνικές αρχές έχουν το καθήκον και την ηθική υποχρέωση να εφαρμόζουν τις ευρωπαϊκές οδηγίες για καταγραφή και κοινοποίηση των χορηγών, των πρωτοκόλλων και των αποτελεσμάτων κλινικών ερευνών της δικαιοδοσίας τους.”
Τα ευρωπαϊκά ινστιτούτα μπορούν να βρουν πρακτική καθοδήγηση για τη διαχείριση μητρώων κλινικών δεδομένων και ανεβάσματος κλινικών αποτελεσμάτων στην πλατφόρμα EudraCT στην ιστοσελίδα του Till Bruckner TranspariMED.
* Η Βικτώρια Φόνσου είναι ακτιβίστρια υγείας και ιδρύτρια της ανοιχτής γνώσης πλατφόρμας υγείας crowdwell.
