Δημήτρης Αγγελίδης για την Εφημερίδα των Συντακτών

Κριτική δέχτηκε ο υπουργός στην προσπάθειά του να περάσει τις πιο αντιδραστικές αντιπροσφυγικές και αντιμεταναστευτικές πολιτικές και να πείσει τους εταίρους. Η τάχα «ασύμμετρη απειλή» στον Εβρο και η πανδημία δικαιολόγησαν ακραίες πρακτικές κατά του ασύλου.

Σοκάρουν όσα αποκάλυψε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης για τις θέσεις της Ελλάδας στη συζήτηση για τη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού κοινού συστήματος ασύλου, που αναμένεται να ολοκληρωθεί τους επόμενους μήνες κατά τη διάρκεια της γερμανικής προεδρίας.

Μιλώντας σε διαδικτυακό σεμινάριο της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα τις επερχόμενες αλλαγές, ο κύριος Μηταράκης αποκάλυψε ότι η Ελλάδα πιέζει να υιοθετηθούν σαν «ευρωπαϊκό κεκτημένο» οι πιο αντιδραστικές αντιπροσφυγικές και αντιμεταναστευτικές πολιτικές, αυτές που εφάρμοσε η κυβέρνηση τον Μάρτιο και τον Απρίλιο με πρόσχημα πότε την τάχα «ασύμμετρη απειλή» στον Εβρο και πότε την πανδημία του κορονοϊού, ό,τι εξυπηρετούσε κάθε φορά επικοινωνιακά.

Οπως είπε ο κ. Μηταράκης, απαιτείται «όλες οι χώρες της Ε.Ε. να εισάγουν την έννοια της “ανωτέρας βίας”. Ο COVID-19 ανάγκασε και την Ελλάδα να χρησιμοποιήσει την “ανωτέρα βία” στον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε το άσυλο».

Πρόσθεσε: «Είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους, με τους οποίους θα το μετατρέψουμε σε ευρωπαϊκό κεκτημένο στην επερχόμενη συζήτηση για μια κοινή προσέγγιση στη μεταναστευτική πολιτική, Υπάρχουν περιπτώσεις ανωτέρας βίας, υπάρχουν πτυχές αναφορικά με την ασφάλεια, τις οποίες θα πρέπει να εισάγουμε με έναν πιο συγκεκριμένο τρόπο όταν αναφερόμαστε στην μεταναστευτική κρίση».

Πρόκειται για πολιτικές αντίθετες προς τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προστασία από την πανδημία, πολιτικές που προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων στη διεθνή κοινότητα, μεταξύ άλλων από την επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Ιλβα Γιόχανσον, την επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, την Υπατη Αρμοστεία, τους ειδικούς επιτετραμμένους του ΟΗΕ, από πολλές δεκάδες ευρωβουλευτές και οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη.

Το αποτέλεσμα ήταν να υποχρεωθεί σε άτακτη υποχώρηση η κυβέρνηση και να μην εφαρμοστούν οι κεντρικές της επιλογές για αναστολή της διαδικασίας Ασύλου, για άμεσες επαναπροωθήσεις, για κλειστά κέντρα στα νησιά, στη Μαλακάσα και στις Σέρρες. Τουλάχιστον επίσημα. Γιατί ανεπίσημα βοούν οι καταγγελίες για τις παράνομες, βίαιες και επικίνδυνες πρακτικές αποτροπής και επαναπροωθήσεων στον Εβρο και στο Αιγαίο.

Αλλωστε, μιλώντας στην ίδια εκδήλωση, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ελευθεριών του Ευρωκοινοβουλίου, Χουάν Φερνάντο Λόπεζ Αγκιλάρ, επανέλαβε τη σκληρή κριτική του στην κυβερνητική πολιτική. Σημείωσε ότι κάθε κρίση «μπορεί να βγάλει τον καλύτερο ή τον χειρότερο εαυτό μας – εάν η κρίση του κορονοϊού αλλάξει το παιχνίδι, θα είναι προς το χειρότερο».

Πρόσθεσε με νόημα: «Εχουμε δει σημάδια προς αυτή την κατεύθυνση, όταν βλέπουμε κάποιες πολιτικές ομάδες να προσπαθούν να σταματήσουν κάθε δυνατότητα για τους μετανάστες να φτάσουν στην Ευρώπη και να παίρνουν έκτακτα μέτρα χωρίς συντονισμό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Και ζήτησε από την Επιτροπή να συντονίζει καλύτερα τα μέτρα που έχουν επίπτωση στην κυκλοφορία των ανθρώπων.

Στο αρνητικό παράδειγμα της Ελλάδας αναφέρθηκε στην ίδια εκδήλωση και η Κάθλιν Γούλαρντ, γενική γραμματέας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους (ECRE) ενός δικτύου δεκάδων οργανώσεων από όλη την Ευρώπη.

Η κ. Γούλαρντ σημείωσε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε αντιδιαστολή με το θετικό παράδειγμα χωρών που βελτίωσαν τις συνθήκες υποδοχής και έδωσαν αυξημένη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και εργασία.

Και αναφέρθηκε στα περιοριστικά μέτρα, όπως αναστολή της διαδικασίας ασύλου ή διαρκή αποτροπή προσφύγων και μεταναστών και ο περιορισμός της δράσης των οργανώσεων που θεσπίζει ο τελευταίος νόμος της κυβέρνησης για τη διεθνή προστασία.

«Η κύρια προτεραιότητα θα έπρεπε να είναι άμεσα να καταργηθούν κάποια από τα περιοριστικά μέτρα ώστε να διασφαλίσουμε τη σωστή αποκατάσταση του ασύλου στην Ευρώπη», υπογράμμισε.

Παράνομες πρακτικές

Εντονη ανησυχία για τις αυξημένες αναφορές περιστατικών επαναπροώθησης στο Αιγαίο εξέφρασαν οι οργανώσεις Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο και η γερμανική Pro Asyl.

Σημειώνουν ότι οι καταγγελίες αναφέρουν επαναπροωθήσεις από άτομα με καλυμμένα πρόσωπα ή από σκάφη του Λιμενικού, όπως και επιθετικές τακτικές αποτροπής, με κατάσχεση καυσίμου και καταστροφή μηχανής, στόχευση με όπλα εναντίον των προσφύγων, ρυμούλκηση των σκαφών προς την Τουρκία, εγκατάλειψη των ανθρώπων σε μη αξιόπλοες ακυβέρνητες λέμβους, εμβολισμό της βάρκας αλλά και πυροβολισμούς στο νερό κοντά στη βάρκα.