Το περασμένο Μάρτιο, ένας από τους δημοσιογράφους του γαλλικού γραφείου του πρακτορείου μας είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με την Εύα Ζολί, δικηγόρο και πρώην βουλευτή, σχετικά με τις λεπτομέρειες της υπόθεσης Aσάνζ. Η ίδια γνωρίζει προσωπικά τον βασικό πρωταγωνιστή. Μιλήσαμε για το πρόγραμμα ανταλλαγής τους, επιστρέψαμε στην καταδίωξη, τις αποκαλύψεις, τις συνθήκες κράτησης και τη Δίκη του. Αναφερθήκαμε παράλληλα στα ερωτηματικά που προκύπτουν ως προς την ελεύθερη διακίνηση της πληροφορίας, των δικαιωμάτων του ανθρώπου και τη δημοκρατία.
Αποκλειστική συνέντευξη στον Ζερόμ Ντυβάλ.
O Τζούλιαν Ασάνζ έγινε γνωστός από τη δημοσιοποίηση των αφόρητων βιαιοπραγιών του αμερικανικού πολέμου και της εισβολής στο Ιράκ και το Αφγανιστάν -δύο πολέμους που διεξήχθησαν μέσα στα ψέμματα- καθώς και με την δημοσίευση του βίντεο Collateral Murder (τον Απρίλιο του 2010) στο οποίο παρακολουθήσαμε δύο ρεπόρτερς του Reuteurs και πολλούς πολίτες να δέχονται πυροβολισμούς από ένα αμερικανικό ελικόπτερο Απάτσι. Την ίδια χρονιά , η Wikileaks, της οποίας είναι ο ιδρυτής και εκπρόσωπος, διέρρευσε εκατοντάδες χιλιάδες στρατιωτικά και διπλωματικά έγγραφα με αναφορές κυρίως πάνω στα εγκλήματα πολέμου και των βασανιστηρίων που διέπραξε ο αμερικανικός στρατός.
Ο Ασάνζ, με σκοπό να προστατευτεί από τις καταδιώξεις των αμερικανών, κρυμμένες πίσω από ένα σουηδικό ένταλμα σύλληψης για κατηγορίες παραβιάσεων που ανέκαθεν ο ίδιος απέρριπτε, πέρασε επτά χρόνια έγκλειστος στην Πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο όπου είχε καταφύγει τον Ιούνιο του 2012. Η CIA κατασκόπευε τις παραμικρές του κινήσεις, όπως και αυτές των οικείων και των υποστηρικτών του μέσα στην Πρεσβεία, μέσω της Ασφάλειας UC Global. Στις 11 Απριλίου του 2019, ο Πρόεδρος του Εκουαδόρ Lenin Moreno διέκοψε το δικαίωμα ασύλου. Την ίδια μέρα συνελήφθη από την βρετανική αστυνομία και βρίσκεται έκτοτε φυλακισμένος στην φυλακή υψίστης ασφαλείας του Belmarsh. Υπόδικος για κατασκοπεία και άλλα 17 κατηγορητήρια. Σε περίπτωση που η Δικαιοσύνη αποδεχτεί το αίτημα των ΗΠΑ για την έκδοσή του, κινδυνεύει με 175 χρόνια φυλάκισης με όρους μίας άδικης δίκης που ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου.
Η πρώην δικαστής Eva Joly, έγινε γνωστή στη διάρκεια της καριέρας της από την ανάκριση πολιτικο-χρηματοοικονομικών φακέλλων όπως αυτών της υπόθεσης Elf, που οδήγησε σε μία τριανταριά κατηγορίες όπως εκείνη του Loik Le Floch-Prigent. Ευρωβουλευτής με τους Οικολόγους Πράσινους τη χρονική περίοδο 2009-2019, σήμερα συνεχίζει να ασκεί λαμπρά το επάγγελμα της δικηγόρου στις δικαστικές αίθουσες του Παρισιού.
Γνωρίζετε τον Ασάνζ αρκετό καιρό, από την περίοδο που ήταν ένας νέος προγραμματιστής και εργαζόσασταν μαζί του στην Ισλανδία πάνω σε ένα σχέδιο μεταμόρφωσης της χώρας αυτής σε παράδεισο της δημοσιογραφίας και της προστασίας και διασφάλισης της πληροφορίας. Κατά τη διάρκεια μιας βραδιάς αλλυλεγγύης στις 21 Φεβρουαρίου στο Χρηματιστήριο Εργασίας του Παρισιού, κάνατε με τον Ασάνζ κάποιους υπαινιγμούς για ένα αεροσκάφος γεμάτο με πράκτορες του FBI που αποβιβάστηκαν στην Ισλανδία το 2011 με το πρόσχημα ενός πόλεμου πληροφοριών (κυβερνο-πολέμου) ενάντια στην κυβέρνηση. Θα μπορούσατε να μας πείτε περισσότερα σχετικά με αυτήν την υπόθεση;
Το FBI παρακολουθούσε τον Ασάνζ, οι πράκτορες γνώριζαν ότι βρισκόταν στην Ισλανδία κι έτσι έφτασαν στη χώρα. Είχαν επικοινωνήσει με τον τότε Υπουργό Εσωτερικών Ogmundur Jonasson, λέγοντάς του ότι το πληροφοριακό σύστημα της ισλανδικής κυβέρνησης βρισκόταν σε κίνδυνο και ότι το FBI πρότεινε την βοήθειά του. Ωστόσο ο υπουργός κατάλαβε το τέχνασμα και αρνήθηκε την συνδρομή του FBI. Αυτό πέρασε απαρατήρητο, αλλά η μαρτυρία του υπουργού είναι ακόμα διαθέσιμη στο διαδίκτυο. Το γεγονός ότι ο Ασάνζ ήταν υπό παρακολούθηση και ότι οι ΗΠΑ επιθυμούσαν να έχουν το πάνω χέρι είναι ένα γεγονός αποδεδειγμένο.
Ο Edward Fitzgerald, δικηγόρος του Ασάνζ, δήλωσε ότι από την πρώτη μέρα της δίκης που ξεκίνησε στο Λονδίνο στις 24 Φεβρουαρίου, έγδυσαν και προχώρησαν σε σωματική έρευνα του πελάτη του, δύο φορές, του φόρεσαν χειροπέδες άλλες έντεκα και κλείστηκε πέντε φορές σε διαφορετικά κελιά κράτησης. Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο Ασάνζ δεν κάθισε ανάμεσα στους δικηγόρους του, όπως συνηθίζεται, αλλά ήταν στην άκρη της δικαστικής αίθουσας κλεισμένος σε ένα κλουβί με αλεξίσφαιρα τζάμια. Όροι που τιμωρούν τον κατηγορούμενο και δείχνουν άδικοι καθώς τον εμποδίζουν να παρακολουθήσει τις συζητήσεις. Όροι που δεν φαίνεται να ενοχλούν την δικαστίνα, Vanessa Baraitser. Ένας τέτοιος πρωτοφανής μηχανισμός είναι σύμφωνος με το Δίκαιο;
Διαπιστώνουμε ξεκάθαρα ότι οι Άγγλοι δεν αντιμετωπίζουν φυσιολογικά τον Ασάνζ διότι, καταδικάστηκε αρχικά σε 50 εβδομάδες για παραβιάσεις του ποινικού κώδικα που εκδόθηκε το 2012, την περίοδο δηλαδή που ήταν αντικείμενο ενός σουηδικού αιτήματος η έκδοσή του. Τον άφησαν ελεύθερο υποχρεώνοντάς τον να ενημερώνει για τη θέση στην οποία βρισκόταν κάθε φορά. Ο Ασάνζ κατάλαβε ότι θα εκδοθεί στη Σουηδία, είχε πεισθεί ότι όλα αυτά ήταν ένα τέχνασμα για να μεταφερθεί στις ΗΠΑ και έτσι κατέφυγε στην Πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο, όπου έλαβε προξενικό άσυλο. ‘Εμεινε εκεί επτά χρόνια μέχρι τη στιγμή που ο Lenin Moreno Πρόεδρος του Εκουαδόρ, διέκοψε αυτό το άσυλο το 2017 και η αστυνομία τον έβγαλε έξω με βίαιο τρόπο από την Πρεσβεία. Οδηγήθηκε στην φυλακή υψίστης ασφαλείας του Belmarsh. Ο Ασάνζ είναι δημοσιογράφος, δεν είναι τρομοκράτης. Όταν μάλιστα γνωρίζουμε ότι το αρχικό ένταλμα σύλληψης από την σουηδική πλευρά ήταν στη βάση του ασήμαντο και αστήρικτο νομικά. Γνωρίζουμε ότι επρόκειτο για πράξη χειραγώγησης. Καταδίκασαν τον Ασάνζ με το μέγιστο σχεδόν της ποινής 50 εβδομάδων (52 είναι το μέγιστο) για έλλειψη σεβασμού στον νομικό έλεγχο. Τον ανάγκασαν να εκτίσει την ποινή του ανάμεσα σε βομβιστές αυτοκτονίας, που σκοτώνουν αθώους πολίτες. Είναι ένα σήμα σταλμένο από το Ηνωμένο Βασίλειο, μία εξοργιστική επιλογή της βρετανικής δικαιοσύνης. Βλέπουμε ξεκάθαρα ότι, η σωφρονιστική γραφειοκρατία έχει λάβει οδηγίες για να τον κάνει πρώτα από όλα να εκτίσει την ποινή του και έπειτα την προσωρινή του κράτηση, κάτω από τις χειρότερες δυνατές συνθήκες. Στη φυλακή μπήκε σε απομόνωση και όταν ολοκλήρωσε την ποινή του κρατήθηκε προσωρινά, σε αναμονή εκ νέου της δίκης που συνεχίζεται αυτήν την περίοδο. Η απομόνωση έλαβε τέλος μόλις δύο ή τρεις εβδομάδες πριν τη δίκη. Υπήρξαν επιπροσθέτως αντιδράσεις συμπάθειας και υποστήριξης από τους συγκρατούμενούς του, που ζητούσαν να βγει από την απομόνωση. Όλο αυτό λοιπόν δεν είναι φυσιολογικό. Η θέση του Ασάνζ δεν είναι σε μία φυλακή υψίστης ασφαλείας. Η πολιτική κατάσταση είναι κακή για τον Ασάνζ. Ξέρουμε ότι βασανίστηκε και ταπεινώθηκε, ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ που έχει τοποθετηθεί για να αξιολογήσει την περίπτωσή του διαπίστωσε την επίδραση των βασανιστηρίων στο άτομό του. Τον μεταχειρίζονται όπως έναν τρομοκράτη. Αρνήθηκαν να του δώσουν μέχρι και τα γυαλιά οράσεώς του για διάστημα έξι μηνών, κάτι που μαζί με την απομόνωση αποτελεί κακομεταχείριση.
Εάν η βρετανική δικαιοσύνη δεχτεί να εκδόσει στις ΗΠΑ στο τέλος αυτής της δίκης, ο Τζούλιαν Ασάνζ κινδυνεύει με θανατική ποινή για κατασκοπεία;
Υπάρχει ένας θεμελιώδης κανόνας που λέει ότι, δεν εκδίδεται κανείς προς μία χώρα που εφαρμόζει ακόμα τη θανατική ποινή, παρά μόνο στην περίπτωση που υπάρχουν εγγυήσεις ότι η θανατική ποινή δεν θα απαιτηθεί, ούτε θα πραγματοποιηθεί.
Επίσης, ούτε εκδίδεται κάποιος για πολιτικές παραβάσεις…
Ακριβώς, αυτό συμβαίνει ήδη πάνω από έναν αιώνα, οι πολιτικοί κρατούμενοι δεν εκδίδονται. Σε αντίθετη περίπτωση, συνειδητοποιείτε τι θα γινόταν; θα προχωρούσαμε στην έκδοση των Χιλιανών που ξέφυγαν από τον Πινοσέτ, των Κούρδων που διέφυγαν από την Τουρκία κλπ. Ο κόσμος είναι γεμάτος συρράξεις και πολιτικούς πρόσφυγες, που αισθάνονται ασφαλείς όταν αποκτούν μία βίζα, γνωρίζοντας ότι δεν πρόκειται να εκδοθούν. Είναι γεγονός ότι σε αυτήν την δίκη, οι κατήγοροί του προσπαθούν να αποδείξουν ότι, ακόμα και αν τα πλημμελήματα που αποδίδονται στον Ασάνζ είναι πολιτικά, θα μπορούσε παρόλα αυτά να εκδοθεί.
Η έκδοση, δεν θα μπορούσε κάλλιστα να εμποδιστεί από το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που προστατεύει της ελευθερία έκφρασης;
Ναι, όλα αυτά θα έπρεπε να προστατεύουν τον συγκεκριμένο δημοσιογράφο, ωστόσο διαπιστώνουμε ότι παρόλα αυτά δεν είναι ασφαλής, κάτι που μας κάνει να τρέμουμε για τα χειρότερα στο μέλλον. Το FBI παρακολουθεί εδώ και πολύ καιρό την υπόθεση. Τον παρακολουθούσε επίσης, μία ισπανική εταιρεία ασφαλείας που εργαζόταν για λογαριασμό της CIA, την περίοδο που εκείνος είχε λάβει πολιτικό άσυλο στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο. Στο όνομα της πάλης ενάντια στην τρομοκρατία, παραιτούμαστε από πλήθος ελευθεριών διότι πιστεύουμε ότι, η ασφάλεια έχει μεγαλύτερη αξία. Δεν έχουμε καταλάβει ότι οδεύουμε στο να θυσιάσουμε τις ελευθερίες μας στο όνομα της ασφάλειας. Αυτή η δίκη φωτίζει με τον πιο ωμό τρόπο, αυτό που πρόκειται να συμβεί μελλοντικά.
Σε ό,τι αφορά τις κατηγορίες για παραβιάσεις του Ασάνζ, η σουηδική δικαιοσύνη απέσυρε τις κατηγορίες ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων. Αυτή η απόσυρση των κατηγοριών σας εκπλήσσει;
Θα σας πω καταρχήν ότι αυτό είχε ένα υψηλό κόστος για τον Ασάνζ. Ξέρουμε ότι ο σουηδός εισαγγελέας είχε τις προθέσεις να βάλει ένα τέλος στην έρευνα πολύ νωρίτερα, αλλά είχε ενθαρρυνθεί να κρατήσει την υπόθεση ανοικτή από την αγγλική εισαγγελία Crown Prosecution Service (υπηρεσία επιφορτισμένη με νομικές υποθέσεις στην Αγγλία). Έχουμε κάποια σχετικά δείγματα. Έχουμε επίσης δείγματα της παρέμβασης του FBI στον φάκελλο της υπόθεσης, ωστόσο η Σουηδή αντιεισαγγελέας Marianne Ny, διέγραψε τα e-mails για τα οποία παραδέχτηκε ότι αποστολέας τους ήταν το FBI.
Κάνατε αυστηρή κριτική στη σιωπή των ΜΜΕ, όταν εξήντα περίπου γιατροί από όλα τα μέρη του πλανήτη προσπάθησαν να αφυπνίσουν την κοινή γνώμη παγκοσμίως για την κατάσταση της φυσικής και ψυχολογικής υγείας του Τζούλιαν τον Νοέμβριο. Οι ίδιοι μάλιστα έκαναν σοβαρές προβλέψεις ότι θα μπορούσε να πεθάνει μέσα στη φυλακή. Σιωπή από τον Τύπο, παρόλο που χρησιμοποίησε και εκμεταλλεύτηκε άφθονα τις αποκαλύψεις που ο Ασάνζ και η δημοσιογραφική του ομάδα είχαν κάνει, πάνω στις καταχρήσεις και τα εγκλήματα του πολέμου από τους συμμάχους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Πώς εξηγείτε μία τέτοια αλλαγή συμπεριφοράς;
Η Guardian, οι New York Times, ακόμα και το Aftenposten κέρδισαν διάσημα βραβεία χάρη στη δουλειά που πραγματοποιήθηκε από τα ντοκουμέντα της Wikileaks. Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι πίσω από όλα αυτά βρίσκεται η χειραγώγηση της CIA και του FBI, που φρόντισαν την αποστροφή της κοινής γνώμης. Το πρόβλημα δεν ήταν, τι μπορούσε ο Ασάνζ να αποδείξει, αλλά εάν είχε παραβιάσει ή όχι το νόμο.
O Nils Melzer, ειδικός ανταποκριτής των Ηνωμένων Εθνών σε θέματα βασανιστηρίων διαβεβαιώνει: “Δεν είναι μόνο ότι πρέπει να προστατεύσουμε τον Ασάνζ, αλλά και να εμποδίσουμε κάθε προηγούμενο καταστρατήγησης της δημοκρατίας στη Δύση”. Θα μετατρέψουμε σε μάρτυρα για παράδειγμα τον Τζούλιαν Ασάνζ;
Εάν η έκδοση του Ασάνζ γίνει δεκτή, τότε αποδεχόμαστε de facto την υπεροχή του αμερικανικού Δικαίου έναντι του δικού μας. Στην Ευρώπη, δεν απαγορεύεται η δημοσίευση αληθινών πληροφοριών δημοσίου συμφέροντος, οι δημοσιογράφοι προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ό,τι δημοσίευσε λοιπόν ο Ασάνζ δεν χαρακτηρίζεται ως κατασκοπεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, ούτε και αλλού στην Ευρώπη. Ο Τζούλιαν Ασάνζ δεν πρέπει να εκδοθεί, ελλείψει ενοχοποιητικών στοιχείων και, διότι δεν θα είχε τη δυνατότητα δίκαιης δίκης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτοί είναι δύο ισχυροί λόγοι που μας κάνουν αντίθετους με αυτήν την έκδοση.
Μετάφραση μέρους από τα γαλλικά για την ελληνική Pressenza: Ανδρέας Παπαγγελόπουλος.
Κείμενα με παρόμοιο περιεχόμενο:
Το περιοδικό The Lancet δημοσιεύει επιστολή γιατρών: «Σταματήστε τα βασανιστήρια και την ιατρική αμέλεια στον Τζούλιαν Ασάνζ»
Χουάν Μπράνκο: «Να ασκήσει πίεση ο ελληνικός λαός να δοθεί άσυλο στον Τζούλιαν Ασάνζ»
Συγκέντρωση αλληλεγγύης στον Τζούλιαν Ασάνζ λίγο πιο πέρα από την Πρεσβεία του Ηνωμένου Βασιλείου
Η ακροαματική διαδικασία για την έκδοση του Τζούλιαν Ασάνζ θα συνεχιστεί τον Μάιο
