Σε αυτούς τους καιρούς της κρίσης και του εγκλεισμού, πολλοί άνθρωποι στον κόσμο υποφέρουν από τις καταστροφικές οικονομικές καταστάσεις, δίχως να μιλάμε για εκείνες τις περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν νοσήσει επιπλέον από τον Covid-19. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στην Ισπανία και σε άλλες χώρες, μηχανισμοί οικονομικής βοήθειας έχουν μπει σε εφαρμογή. Μερικές φορές, είναι μία άμεση βοήθεια στα άτομα που τους αφορά, υπό τη μορφή έκτακτων επιδοτήσεων απαλλαγής, παράτασης ή αναβολής από την καταβολή φόρων, απαλλαγή ή παράταση πληρωμής ενοικίων ή εξόφλησης των δανείων κλπ. Άλλοι τύποι βοήθειας προορίζονται για τις μεγάλες επιχειρήσεις, όπως συνέβη στην περίπτωση της κρίσης πριν δέκα και πλέον χρόνια. Εάν οι πρώτοι τύποι βοήθειας είναι ευπρόσδεκτοι, οι δεύτεροι δεν είναι ξεκάθαροι σε σχέση με το αν απευθύνονται για να βοηθήσουν την κοινωνία στο σύνολό της, ή αν δεν είναι παρά, ένα κλασικό στρατήγημα μέσω του οποίου οι μεγάλες ιδιωτικές κοινοπραξίες επωφελούνται από το δημόσιο χρήμα.
Αυτό το άρθρο, σκοπό έχει, να αρπάξει την ευκαιρία από την εφαρμογή των προαναφερθέντων άμεσων ενισχύσεων για να σπάσει μία ακόμα φορά τα ταμπού πάνω στο θέμα του Καθολικού Βασικού Εισοδήματος (ΚΒΕ). Ένα εισόδημα χωρίς όρους που θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην κλίμακα ενός Κράτους καθώς επίσης και μίας ολόκληρης ηπείρου. Μια αληθινή Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε ήδη να βρίσκεται σε φάση υιοθέτησής του, με χρηματοδότηση από την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα, με ποσά που θα διαφέρουν και θα λειτουργούν βάσει τα κόστη ζωής κάθε περιοχής, ποσά που θα φτάσουν σε όλο τον πληθυσμό της ευρωπαϊκής ηπείρου. Εάν το ΚΒΕ εφαρμοζόταν ήδη, δεν θα χρειαζόταν να προγραμματιστούν υπό τη μορφή του κατεπείγοντος οικονομικές βοήθειες που στην καλύτερη περίπτωση, θα εξυπηρετούσαν μια προσωρινή λύση της κατάστασης, χωρίς να επιλύουν τις θεμελιώδεις αδικίες που, με ή χωρίς τον κορωνοϊό, αγγίζουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.
Με το ΚΒΕ, ο εγκλεισμός θα βιωνόταν με τρόπο πολύ διαφορετικό για πολλούς ανθρώπους, μεταξύ αυτών και εκείνων που έχασαν τη δουλειά τους, ή τους ανεξάρτητους επαγγελματίες που είδαν τη δραστηριότητά τους να μειώνεται ή να χάνεται. Εν συντομία, αυτό που σήμερα είναι μία ζωτικής σημασίας κρίση για ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, θα βιωνόταν με τρόπο περισσότερο ήρεμο και καθησυχαστικό. Αν, για να προλαμβάνουμε τις επιδημίες όπως αυτή που ζούμε αυτή τη στιγμή, χρειαζόμαστε ένα εμβόλιο ενάντια στον κορωνοϊό, για να είμαστε σε θέση να προλαμβάνουμε τις οικονομικές κρίσεις έχουμε την ανάγκη ενός ΚΒΕ.
Δυστυχώς, η σημερινή κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Την ώρα που οι κυβερνήσεις, έχοντας ένα σχετικό κοινωνικό ενδιαφέρον, επιχειρούν να εφαρμόσουν άμεσες ενισχύσεις, μέσα από ένα υπερβολικά γραφειοκρατικό βαρύ φορτίο, που εφαρμόζεται υπό τη μορφή του κατ’ επείγοντος, βοήθειες υπό όρους για κάθε άνθρωπο χωριστά, οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης τσακώνονται για το ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό, αφήνοντας τον πληθυσμό ακυβέρνητο και χαμένο.
Θυμάμαι την ταινία «Επαφή» στην οποία η πρωταγωνίστρια, που ενσαρκώνει η Τζούντι Φόστερ στέλνεται με μια διαστημική κάψουλα για να συναντήσει έναν εξωγήινο πολιτισμό. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, η Τζούντι Φόστερ είναι δεμένη σε ένα κάθισμα στο κέντρο του σκάφους, στη διάρκεια του ταξιδιού, το σκάφος και το κάθισμα ολοένα και τραντάζονται μέχρι τη στιγμή που η Τζούντι Φόστερ φτάνει ένα βήμα πριν το θάνατο από τα βίαια αυτά τινάγματα. Έτσι, σε μία στιγμή έμπνευσης απελευθερώνεται από τα λουριά που τη δένουν και ξεκινά να επιπλέει ελεύθερα όταν, το σκάφος ή ότι έχει απομείνει από αυτό συνεχίζει να τραντάζεται. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με το ΚΒΕ: τη στιγμή που οι κυβερνήσεις επιχειρούν να εφαρμόσουν νέα – υπό όρους πάντα – επιδόματα, με τη δυσκολία και την υπερβολική ενέργεια που αυτά εφαρμόζονται, την επιλογή των ανθρώπων, τον έλεγχο και την κατανομή (σαν να ήταν δεμένοι δηλαδή σε μία καρέκλα που κινείται αδιάκοπα), υπάρχει η εναλλακτική του ΚΒΕ για όλους τους κατοίκους, που δεν θα απαιτούσε την παραμικρή επιλογή, θα ήταν πολύ πιο εύκολο να εφαρμοστεί και θα αποτελούσε ένα τεράστιο βήμα που θα οδηγούσε στη μελλοντική επιτάχυνση της οικονομίας, επιφέροντας συνάμα ασφάλεια και ελευθερία στον πληθυσμό.
Εάν έχω μία ομάδα ανθρώπων, που έχουν ανάγκη από νερό, μπορώ να κάνω μία επιλογή για να καθορίσω ποιος το έχει περισσότερη ανάγκη σε κάθε στιγμή και να αγοράσω σιγά-σιγά μπουκάλια, κάνοντας τακτικό έλεγχο στην ποσότητα που έχω δώσει στο καθένα. Ή μπορώ να αγοράσω αρκετό νερό για όλον τον κόσμο και να προχωρήσω σε άλλες, πολύ πιο ενδιαφέρουσες εργασίες.
Το ΚΒΕ δεν θα επιλύσει όλα τα οικονομικά προβλήματα και ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς: για αυτό το σκοπό χρειάζονται αρκετά συμπληρωματικά μέτρα. Και ένα εμβόλιο ενάντια στον κορωνοϊό δεν θα επιλύσει από μόνο του όλα τα προβλήματα υγείας. Αλλά το ένα όπως και το άλλο θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για το μέλλον, θέτοντας μία βάση στην οποία θα δημιουργηθεί ένα οικονομικό και υγειονομικό σύστημα στην υπηρεσία των ανθρώπων.
Μετάφραση από τα γαλλικά για την ελληνική Pressenza: Ανδρέας Παπαγγελόπουλος
