Το 2006 στο φόρουμ για την μη βίαιη εκπαίδευση στο ανοιχτό πανεπιστήμιο της Μαδρίτης άκουσα τον Τόμας Χιρς να συγκρίνει την εξέλιξη της ανθρωπότητας με την εξέλιξη του καρχαρία, βασικό θέμα της παρουσίασης του.
Θυμάμαι ακόμα και σήμερα πως ένοιωσα ακούγοντας πως η ανθρωπότητα όπως και ο καρχαρίας από την προϊστορία παραμένουν στάσιμοι στην εξέλιξή. Αναλύοντας την σκέψη του πάνω στην σκηνή στο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου ο Τόμας Χίρς με άλλαξε οριστικά σαν να πήρε από μπροστά μου την κουρτίνα και είδα κατάματα την αλήθεια. Ναι δεν έχουμε εξελιχθεί, από πάντα λύναμε τις διαφορές μας με βία, από πάντα ο ισχυρός «έτρωγε» τον αδύναμο.
Η «κουρτίνα» με την πανδημία κατέρρευσε εντελώς, είδαμε τον ΓΓ του ΟΗΕ κ. Γκουτιέρες, να ζητά κατάπαυση του πυρός, είδαμε τον Πάπα να προτείνει βασικό εισόδημα, σύγχρονοι φιλόσοφοι μίλησαν για το τέλος του καπιταλισμού, ομάδες να οργανώνονται για να στηρίξουν το Δημόσιο Σύστημα Υγείας με αναλώσιμα, η κοινωνία πολιτών και αλληλέγγυοι καθημερινά να στηρίζουν όσους δεν έχουν σπίτι για να μείνουν, βλέπουμε όλο τον κόσμο να κρατάει τις αποστάσεις για να μην μολύνει τον διπλανό του, να μην επιβαρύνει το Δημόσιο Σύστημα Υγείας, να προστατέψει τις ευάλωτες ομάδες. Ταυτόχρονα οι αγορές καταρρέουν και η ανεργία εκτοξεύεται στα ύψη.
Αυτό που συμβαίνει με την πανδημία σε όλο τον κόσμο μοιάζει να μας φέρνει πιο κοντά προς ένα παγκόσμιο ανθρώπινο έθνος. Η πανδημία έδωσε χρόνο και χώρο για μία εσωτερική σύνδεση, μία ανασκόπηση των πραγματικών αναγκών μας και των φόβων μας. Έχει ενδιαφέρον να μην αφήσουμε τον φόβο και την οδύνη που αυτός προκαλεί, να δεσμεύσουν τις εικόνες μας για το μέλλον στον προϊστορικό φαύλο κύκλο της βίας, του ανταγωνισμού και της κατοχής ανάμεσα σε ανθρώπους, κοινότητες και πολιτισμούς.
Η ανταπόκριση του κόσμου στην σημερινή στιγμή θα μπορούσε να είναι ένα δείγμα για να οραματιστούμε ένα κόσμο εξελικτικό, να διεκδικήσουμε έναν ισότιμο κόσμο, όπου ο άνθρωπος θα είναι η πρώτη αξία. Για την εξέλιξη μας σαν είδος, μετά την ανακάλυψη και την αναπαραγωγή της φωτιάς προς τα πού προχωράμε, ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσουμε? Μετά την πανδημία θα ξαναγυρίσουμε στην «κανονικότητα»?
Αυτό θα μπορούσε να είναι το επόμενο βήμα της ανθρωπότητας προς την εξέλιξη, να λύνουμε με άλλον τρόπο τις διαφορές μας, να μοιράζεται ο πλούτος ισότιμα, να είναι η πρώτη αξία ο άνθρωπος.
Αλλά πως θα μπορέσουμε να το κάνουμε αυτό?
Τα λόγια του Σίλο στην Θεραπεία της Οδύνης (Πούντα ντε Βάκας, Μεντόζα, Αργεντινή 4 Μαΐου 1969) θα μπορούσαν να είναι πηγή έμπνευσης:
“Αδερφέ μου, ακολούθησε απλούς κανόνες, όπως απλές είναι αυτές οι πέτρες, αυτό το χιόνι κι αυτός ο ήλιος που μας ευλογεί. Φέρε την ειρήνη σε σένα και φέρε την στους άλλους. Αδερφέ μου, εκεί στην ιστορία βρίσκεται το ανθρώπινο ον δείχνοντας το πρόσωπο της οδύνης, κοίταξε αυτό το πρόσωπο της οδύνης… αλλά θυμήσου ότι είναι αναγκαίο να προχωρήσεις μπροστά και ότι είναι αναγκαίο να μάθεις να γελάς και ότι είναι αναγκαίο να μάθεις να αγαπάς. Σε σένα, αδερφέ μου, αποτίνω αυτήν την ελπίδα, αυτήν την ελπίδα της χαράς, αυτήν την ελπίδα της αγάπης, για να εξυψώσεις την καρδιά σου και να εξυψώσεις το πνεύμα σου και για να μην ξεχάσεις να εξυψώσεις το σώμα σου.”