Με την πρόσφατη κήρυξη ως πανδημία του COVID-19 από τον ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας), οι ανησυχίες είναι περισσότερες από ποτέ για την παγκόσμια ταχεία εξάπλωση της ασθένειας, καθώς παίρνονται προφυλάξεις ώστε να περιοριστούν τα ταξίδια, οι μεγάλες συγκεντρώσεις και ο πανικός. Παρόλα αυτά, μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές ασκήσεις στην Ευρώπη από τον Ψυχρό Πόλεμο πρόκειται να γίνει τους ερχόμενους μήνες, το Defender 2020 Europe. Η άσκηση σχεδιάζει να συγκεντρώσει 37.000 στρατιώτες και 7.000 φρουρούς από τις χώρες του ΝΑΤΟ για ασκήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη για να προσομοιωθεί ένα σενάριο σε καιρό πολέμου.
Η κριτική για τις ασκήσεις είναι άφθονη: θα ασκηθεί πίεση στα ευρωπαϊκά συστήματα μεταφορών, τα οποία θα δώσουν προτεραιότητα στη στρατιωτική μετεγκατάσταση σε σχέση με τους αμάχους και θα κινδυνέψουν να καταστραφούν δρόμοι και το περιβάλλον καθώς και θα συμβάλουν στην κλιματική αλλαγή. Θα αυξηθεί ο συναγερμός και θα κατευθυνθούν οι απειλές προς τη Ρωσία στα ανατολικά, συμπεριλαμβανομένων ασκήσεων κοντά στα σύνορά τους στις χώρες της Βαλτικής. Και περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης, η οποία απομακρύνει τους πόρους από τα κοινωνικά προγράμματα για τη χρηματοδότηση δυνάμεων που καθιστούν την ήπειρο πιο επικίνδυνη και όχι ασφαλέστερη.
Πρόσφατα, ωστόσο, ένας λόγος ανησυχίας έχει επισκιάσει τους υπόλοιπους: η εξάπλωση του Covid-19. Παρόμοιες στρατιωτικές ασκήσεις έχουν ήδη ακυρωθεί: το υπόλοιπο της «Άσκησης Cold Response 20» στον Αρκτικό Κύκλο ακυρώθηκε αυτή την εβδομάδα από το Νορβηγικό κέντρο επιχειρήσεων, όπως και το υπόλοιπο της «Άσκησης Juniper Cobra 20» ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ισραήλ (η δεύτερη τέτοια άσκηση μεταξύ των δύο κρατών θα ακυρωθεί).
Από τις 12 Μαρτίου, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να «μειώσουν» τη συμμετοχή τους στο Defender 2020 λόγω του COVID-19, αναγνωρίζοντας ότι ο ιός έχει ήδη αναγκάσει τον διοικητή του στρατού της Ευρώπης, υποστράτηγο Christopher Cavoli να μπει σε καραντίνα από μόνος του μετά από πιθανή μόλυνση. Παρόλα αυτά, η κλίμακα αυτής της μείωσης παραμένει άγνωστη και το κύριο επίκεντρο παραμένει στους «υψηλότερους άξονες κατάρτισης». Εν τω μεταξύ, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου της Πολωνίας βγήκε θετικός στον COVID-19 μετά την επιστροφή του από στρατιωτική συγκέντρωση στη Γερμανία.
Είναι σαφές ότι αυτές οι στρατιωτικές ασκήσεις αντιβαίνουν στις συμβουλές των εθνικών και διεθνών οργανισμών υγείας καθώς και των ίδιων των κυβερνήσεων. Οι μεγάλες συγκεντρώσεις στρατιωτικών δυνάμεων όχι μόνο κινδυνεύουν να μεταδώσουν τη νόσο μεταξύ των στρατιωτών αλλά και μεταξύ του ευρύτερου πληθυσμού της Ευρώπης, δεδομένου ότι οι στρατιώτες δεν θα απομονωθούν εντελώς από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Το Defender 2020 δεν έχει τίποτα το ξεχωριστό σε σχέση με άλλες παρόμοιες στρατιωτικές ασκήσεις που έχουν ήδη ακυρωθεί – στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη κλίμακα των ασκήσεων και η συμμετοχή μεγαλύτερου αριθμού χωρών διατρέχουν τον κίνδυνο αυξημένης έκθεσης και περιπτώσεων μετάδοσης σε όλη την Ευρώπη.
Ομοίως, οι πόροι που διατίθενται για τις ασκήσεις του Defender 2020 θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πολύ αποτελεσματικότερα για την καταπολέμηση της πραγματικής απειλής για την Ευρώπη – την εξάπλωση της πανδημίας. Φανταστείτε αν οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να δεσμεύσουν τα χρήματα που θα πηγαίνανε για να γίνουν αναποτελεσματικές ασκήσεις, στην ενίσχυση των συστημάτων υγείας τους, την παροχή εξοπλισμού για τεστ, την επένδυση στην έρευνα για την καταπολέμηση του ιού και την εξασφάλιση για τα νοσοκομεία του απαραίτητου εξοπλισμού για τη θεραπεία των ήδη μολυσμένων.
Εάν η υπόθεση κατά του Defender 2020 δεν ήταν ήδη αρκετά ισχυρή, ο ιός COVID-19 θα πρέπει να είναι το τελευταίο καρφί στο φέρετρο. Είναι καιρός να ακυρώσουμε τις ασκήσεις και να αναζητήσουμε εναλλακτικές και πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για τη διατήρηση της ειρήνης στην Ευρώπη.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Pressenza Athens
