14/3/2020
Οι φυλακές είναι οι χώροι με το μεγαλύτερο συνωστισμό ανθρώπων. Πολλοί κρατούμενοι-ες συνωστίζονται σε κελιά και θαλάμους, σε κοινόχρηστους χώρους, ενώ υπάρχουν κοινά συσσίτια. Με την έναρξη της κρίσης του κορονοϊού, απαγορεύτηκαν τα ανοιχτά επισκεπτήρια με συγγενείς και δικηγόρους ενώ δεν μπορούμε να λαμβάνουμε πράγματα (ρούχα, τρόφιμα, βιβλία, τα πάντα). Δεν έχουμε αντιδράσει σε αυτά τα μέτρα, καθώς αντιλαμβανόμαστε τη σοβαρότητα της κατάστασης. Από μεριάς κρατουμένων υπάρχει μεγάλη υπευθυνότητα, όμως ζητάμε να υπάρχει υπευθυνότητα και μέριμνα μεγαλύτερη για τους κρατούμενους/ες και από το υπουργείο. Αν υπάρξει κρούσμα κορονοϊού σε φυλακή, δεδομένου και του υπερπληθυσμού που έχουν οι φυλακές στη χώρα, η εξάπλωση θα είναι μεγάλη και θα κινδυνέψουν μαζικά ανθρώπινες ζωές, αφού πολλές-οί κρατούμενες/οι είναι άρρωστες/οι καθώς & υπερήλικες/οι.
Ένα μέτρο που ζητάμε και είναι αναγκαίο (το υπουργείο θα όφειλε να το έχει ήδη εφαρμόσει σε κάποιες τουλάχιστον περιπτώσεις) είναι η αποσυμφόρηση των φυλακών. Μπορεί να μειωθεί δραστικά ο πληθυσμός αν αποφυλακιστούν άμεσα όσοι-ες έχουν μικρές ποινές (κάτω των 5 ετών) και όσοι-ες έχουν μικρό υπόλοιπο ποινής.
Επίσης, μπορεί να εφαρμοστεί το άρθρο 110Α του νέου ποινικού κώδικα σε ευρεία κλίμακα για πολλές περιπτώσεις κρατουμένων (με έξοδα του δημοσίου όπου χρειάζεται) για κατ’ οίκον κράτηση με ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι), κυρίως υπερήλικες, άτομα με προβλήματα υγείας, έγκυες, μητέρες ανηλίκων. Το μέτρο αυτό θα μπορούσε να εφαρμοστεί ώστε να αποφευχθεί άνθρωποι να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τους αν προσβληθούν.
Επίσης, θα έπρεπε να εφαρμοστεί το άρθρο 105 Π.Κ. για έκτιση ποινής στην κατοικία σε όλες τις περιπτώσεις που προβλέπει το συγκεκριμένο άρθρο και δεν έχει εφαρμοστεί, πχ. μητέρες με ανήλικα έως 8 ετών ασχέτως ποινής, αλλά και σε άρρωστους που κινδυνεύει η ζωή τους.
Τέλος θα μπορούσε να διαταχθεί διακοπή της προσωρινής κράτησης (με ή χωρίς κατ’ οίκον περιορισμό, αναλόγως το κατηγορητήριο) μέχρι το δικαστήριο σε πολλές περιπτώσεις. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλές- οι κρατούμενες/οι με ποινές μηνών, ακόμα και ημερών και είναι απαράδεκτο να κρατούνται σε συνθήκη πανδημίας και ενώ οι φυλακές είναι ασφυκτικά γεμάτες.
Επίσης, υπάρχουν χιλιάδες που νοσούν, υπερήλικες και έγκυες που δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε μια προσβολή από τον κορονοϊό ενώ λαμβάνονται αυστηρά μέτρα σε χώρους που συνωστίζονται άνθρωποι –και ορθώς γίνεται– (πχ. απολυμάνσεις), δεν γίνεται το ίδιο στις φυλακές. Δεν έχει γίνει καμία απολύμανση έως τώρα, δεν υπάρχει πρόσβαση σε αντισηπτικό κρατουμένων και φυσικά, ούτε μάσκες που θα είναι χρήσιμες για τις ευπαθείς ομάδες. Να λαμβάνουν μέτρα οι υπηρεσίες των φυλακών σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ ώστε όποιος υπάλληλος παρουσιάζει έστω και απλά συμπτώματα ενός κρυολογήματος να παραμένει στο σπίτι, αυτό δεν εφαρμόζεται σε υπαλλήλους καθώς δεν χορηγείται άδεια.
Με απόφαση του υπουργείου προχωράνε στην χρησιμοποίηση παλιάς πτέρυγας στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού για να κρατηθούν όσοι/όσες νοσήσουν από τον κορονοϊό από όλες τις φυλακές της χώρας που βρίσκονται από τις φυλακές Δομοκού και νοτιότερα. Η εν λόγω πτέρυγα είναι ένα ερείπιο και μόνο τις προϋποθέσεις για χώρο κράτησης ανθρώπων που νοσούν από τον κορονοϊο δεν έχει. Δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος ιός πλήττει το αναπνευστικό, ένας χώρος κατεστραμμένος, με μεγάλη υγρασία που προοριζόταν να γκρεμιστεί, χωρίς τις βασικές προϋποθέσεις παραμονής σε αυτόν, θα είναι η εγγύηση ότι όποιος άρρωστος κρατηθεί εκεί, θα επιδεινωθεί η υγεία του. Η χρήση αυτής της πτέρυγας (παλιά Γ΄) υπό τις υπάρχουσες συνθήκες που αυτή βρίσκεται, είναι μια “λύση” αποθήκευσης των νοσούντων κρατουμένων σε ένα ακατάλληλο περιβάλλον. Προσβάλλει την αξιοπρέπεια των κρατουμένων και θέτει σε επιπλέον κίνδυνο τη ζωή όσων νοσήσουν. Είμαστε βέβαιες πως αν ο συγκεκριμένος χώρος ελεγχθεί από κάποιο κλιμάκιο ιατρών, θα κριθεί ακατάλληλος για μια τέτοια χρήση, ενώ αν μπορούν να γίνουν τροποποιήσεις και βελτιώσεις, αυτές θα πρέπει να γίνουν με βάση ένα σχέδιο που θα εκπονήσουν ειδικοί ιατροί και επιδημιολόγοι και όχι υπάλληλοι των φυλακών και του υπουργείου. Επίσης, η συγκεκριμένη πτέρυγα δεν είναι τελείως ανεξάρτητη από την υπόλοιπη φυλακή. Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι μπορεί να έχει διαφορετική είσοδο –έξοδο για αποκλειστική χρήση–, υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα ως προς τη στεγανοποίηση χώρου και τον αποκλεισμό της πιθανότητας μετάδοσης του ιού στον υπόλοιπο πληθυσμό της φυλακής, συμπεριλαμβανομένου και του προσωπικού στις γυναικείες φυλακές. Ποιό θα είναι το προσωπικό που θα έρχεται σε επαφή με τους/τις νοσούντες και ποιά θα είναι τα μέτρα ασφαλείας τους; Ποιοί-ές θα φροντίζουν για την καθαριότητα του χώρου, δεδομένου ότι θα είναι άρρωστοι και δεν θα μπορούν να φροντίζουν οι ίδιοι/ες για αυτό; Θα πηγαίνουν κρατούμενες από τις γυναικείες;
Ποιοί/ές θα τους παρέχουν συσσίτιο, φάρμακα, προϊόντα από σούπερ μάρκετ; Πώς θα προφυλάσσονται αυτοί-ές και πώς θα εξασφαλιστεί η μη μετάδοση του ιού σε άλλους μη νοσούντες; Θα είναι εν τέλει χώρος ανάρρωσης ή θα μετατραπεί σε υγειονομική βόμβα που θα συμπαρασύρει όσες-ους κρατούνται και εργάζονται στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού; Ή θα εγκαταλειφθούν απομονωμένοι άνθρωποι που θα νοσήσουν;
Ανακεφαλαιώνοντας ζητάμε:
- Άμεση αποσυμφόρηση των φυλακών με αποφυλάκιση όσων εκτίουν ποινές μικρότερες των 5 ετών και, όσων έχουν μικρό υπόλοιπο ποινής.
- Άμεση αποφυλάκιση των ευπαθών ομάδων με τη χρήση του άρθρου 110Α και 105 Π.Κ.
- Επανεξέταση του χώρου κράτησης νοσούντων κρατουμένων με κορονοϊο από κλιμάκιο ειδικών επιστημόνων.
- Χορήγηση αδειών σε υπαλλήλους που παρουσιάζουν συμπτώματα (έστω και ελαφρά) ίωσης, όπως ισχύει για τον υπόλοιπο πληθυσμό.
- Απολύμανση στις φυλακές και πρόσβαση σε σντισηπτικά – μάσκες.
- Άμεση και αναλυτική ενημέρωση από ειδικούς ιατρούς των κρατουμένων για τα μέτρα που πρόκειται να ληφθούν. Επειδή είμαστε κρατούμενοι, δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε δικαίωμα στην ενημέρωση σχετικά με την αντιμετώπισή μας.
- Να δοθεί προτεραιότητα σε κρατούμενες/ους και υπαλλήλους των φυλακών στην εξέταση για τη διάγνωση του κορονοϊού. Οι φυλακές αυτή τη στιγμή είναι οι πιο επικίνδυνοι χώροι στην Ελλάδα για τη διασπορά του ιού και κινδυνεύουν χιλιάδες άνθρωποι.
ΥΓ: Το κείμενο έχει αποσταλεί ως υπόμνημα στο υπουργείο “Προστασίας του Πολίτη”. Mέσω δικηγόρου απεστάλη στο Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, στον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας, στην Ολομέλεια Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας, στον Ιατρικό Σύλλογο της Αθήνας, στον Άρειο Πάγο.
