Επιστολή της ΕλΕΔΑ προς τους Υπουργούς Δικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη με προτάσεις σχετικά με τη λήψη άμεσων μέτρων αποσυμφόρησης των φυλακών.
Αθήνα, 23 Μαρτίου 2020
ΠΡΟΣ:
Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, κ. Χρυσοχοϊδη
Υπουργό Δικαιοσύνης, κ. Τσιάρα
Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί,
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ), έχοντας πλήρη συναίσθηση της όλως εξαιρετικής κατάστασης την οποία διανύουμε, θα ήθελε να θέσει υπόψη σας μια σειρά μέτρων που αφορούν τους κρατούμενους στις ελληνικές φυλακές, με σκοπό την προστασία της δημόσιας υγείας αλλά και την προστασία της ζωής και της υγείας των εγκλείστων και των εργαζόμενων στους χώρους κράτησης, η οποία αποτελεί πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας:
Είναι γνωστή σε όλους μας η κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές εδώ και δεκαετίες, τόσο όσον αφορά τον συνωστισμό όσο και τις συνθήκες κράτησης γενικότερα, την ελλιπέστατη ή αποσπασματική πρόσβαση στην υγεία, την έλλειψη χώρου μέσα στα κελιά, την εξαιρετικά προβληματική υγιεινή και καθαριότητα, η οποία στις περισσότερες φυλακές είναι ανύπαρκτη κ.ο.κ.. Επανειλημμένα η χώρα μας έχει γίνει αποδέκτης όχι μόνο αυστηρών συστάσεων από όλα τα εγχώρια και ευρωπαϊκά όργανα που ασχολούνται με τα θέματα αυτά, αλλά έχει επιπλέον πληρώσει εκατομμύρια ευρώ ως αποζημίωση για καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για παραβίαση του άρθρου 3 ΕΣΔΑ (απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση), λόγω ακριβώς των συνθηκών κράτησης.
Τούτων δοθέντων είναι εξαιρετικά κρίσιμο να προσεγγίσει κανείς το ζήτημα των κρατουμένων σήμερα, στη συγκυρία μιας πανδημίας, η οποία δεν κάνει εξαιρέσεις και πλήττει, ακόμα και με θανάσιμο τρόπο, τους συνανθρώπους μας. Ως εκ τούτου, προτείνουμε να ληφθούν άμεσα μέτρα αποσυμφόρησης των φυλακών, σταθμίζοντας τόσο τη δημόσια ασφάλεια όσο και τη δημόσια υγεία όπως:
-Να απολυθούν υπό όρο άμεσα, με νομοθετική διάταξη, οι κρατούμενοι οι οποίοι θα συμπλήρωναν τον χρόνο έκτισης ποινής τους τους επόμενους τρεις μήνες
-Στα αδικήματα που δεν σχετίζονται με βία να αντικατασταθεί η κράτηση με κατ΄οίκον περιορισμό ή/και ηλεκτρονική επιτήρηση. Επισημαίνουμε ότι ευρύτατη χρήση του μέτρου αυτού γίνεται εδώ και χρόνια και ανεξαρτήτως έκτακτων συνθηκών από άλλες ευρωπαϊκές χώρες με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα
-Για όσο διάστημα διαρκεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όλοι οι κρατούμενοι/ες ηλικίας 65 ετών και άνω, για τους οποίους δεν συντρέχουν στοιχεία ιδιαίτερης επικινδυνότητας, να εκτίουν την ποινή τους στην κατοικία τους
-Το ίδιο να ισχύσει και για τους κρατούμενους/ες που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, δηλαδή όσοι/ες πάσχουν από τα νοσήματα της παραγράφου 2 του άρθρου 105 ΠΚ, κατά παρέκκλιση της διάταξης αυτής, ή ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες υψηλού κινδύνου λόγω κορωνοϊού (π.χ. διαβητικοί).
Με τα μέτρα αυτά, η Πολιτεία θα διασφαλίσει το θεμελιώδες αγαθό της ζωής και της υγείας και των κρατουμένων και των εργαζομένων και ταυτόχρονα θα συμβάλει στο δύσκολο έργο της πρόληψης εξάπλωσης της πανδημίας. Στους τόσο δύσκολους καιρούς που διανύουμε, η ψύχραιμη στάθμιση των πιο θεμελιωδών αγαθών και η αξιοποίηση των προβλεπόμενων εναλλακτικών της κράτησης μέτρων, είναι ιδιαίτερα κρίσιμη.
Το σωφρονιστικό μας σύστημα δεν θα αντέξει μια πανδημία των εγκλείστων για λόγους που δεν χρειάζονται ειδική ανάλυση. Η άμεση αποσυμφόρηση των φυλακών είναι επείγουσα μπροστά σε μια πανδημία που βασικό της «αρωγό» στην εξάπλωση έχει την επαφή και τον συγχρωτισμό. Διασφαλίζοντας την πρόληψη μετάδοσης του ιού στις φυλακές διασφαλίζουμε τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων μέσα στις φυλακές, την αντοχή του συστήματος υγείας μας αλλά και τη δημόσια τάξη.
Με εκτίμηση,
Για το ΔΣ ΕλΕΔΑ
Ο Πρόεδρος
Γιάννης Φ. Ιωαννίδης