25η Μαρτίου 2020
Η επιστολή απευθύνεται προς:
- Την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τους Επίτροπους
- Τις Μόνιμες Αντιπροσωπείες των Κρατών-Μελών
- Τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου
Στις 11 Μαρτίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) κήρυξε την COVID-19 επιδημία – την ασθένεια που προκαλεί ο νέος κορονοϊός – πανδημία.[1] Aπό τον Ιανουάριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαθέσει εκατομμύρια ευρώ με σκοπό να πραχθεί έρευνα σε σχέση με τον COVID-19, ακόμα και μέσα από το πρόγραμμα Horizon 2020, διαμέσου δανείων από την Πρωτοβουλία για τη Φαρμακευτική Καινοτομία (ΠΦΚ) και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ).[2] Αρκετές εθνικές κυβερνήσεις έχουν επίσης δώσει σημαντικούς πόρους για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη διαγνωστικών, θεραπειών και εμβολίων.
Αυτή η πανδημία απαιτεί μια ισχυρή και ολοκληρωμένη απάντηση στη δημόσια υγεία από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τις εθνικές κυβερνήσεις, που πρωταρχικά θα εστιάσει στην εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων για τον έλεγχο της επιδημίας, με σκοπό την επιβράδυνση της εξάπλωσής της στην Ευρώπη και αλλού. Ταυτόχρονα, υπάρχει η ανάγκη δημόσιας χρηματοοικονομικής και επιστημονικής υποστήριξης για την ανάπτυξη εξαιρετικά αναγκαίων διαγνωστικών, θεραπειών και εμβολίων. Μια αποτελεσματική απάντηση απαιτεί όλα αυτά τα απαραίτητα ιατρικά εργαλεία να είναι δωρεάν στο σημείο παράδοσης, ιδιαίτερα για τους ευάλωτους πληθυσμούς.
Η εξαιρετικά επείγουσα αίτηση χρηματοδότησης ύψους 45 εκατομμυρίων, που δημοσιοποίησε η Πρωτοβουλία για τη Φαρμακευτική Καινοτομία που αφορά «προτάσεις για την ανάπτυξη θεραπειών και διαγνωστικών»[3] ως απάντηση στην κρίση του COVID-19, αποτελεί ένα παράδειγμα των ελλείψεων και των αντιφάσεων που επηρεάζουν τις περισσότερες χρηματοδοτήσεις, πρωτοβουλίες και αποστολές της ΕΕ στον τομέα της υγείας.[4]
Σε σύγκριση με άλλες πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα η Συμμαχία για την Καινοτόμα Προετοιμασία ενόψει Επιδημιών (CEPI), η πρόσκληση χρηματοδότησης της Πρωτοβουλίας για τη Φαρμακευτική Καινοτομία δεν κάνει καμία αναφορά για εγγυήσεις ότι θα εφαρμοστούν ρήτρες προσιτής τιμής για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στο τελικό προϊόν. Ούτε απαγορεύει τη χρήση αποκλειστικών αδειών εκμετάλλευσης, παρά τον κίνδυνο που ενέχουν αυτές στον απρόσκοπτο εφοδιασμό. Στην παρούσα κατάσταση, η ταχεία και ευρεία πρόσβαση σε διαγνωστικά και θεραπείες έχει μεγάλη σημασία. Δεδομένου ότι τα συστήματα δημόσιας υγείας έχουν υπερβολικά επιβαρυνθεί, δεν θα πρέπει να απειληθεί η οικονομική βιωσιμότητα από τις υπερβολικές τιμές των φαρμάκων και των εμβολίων.
Δεδομένης της αυξημένης διεθνούς ζήτησης, αυτές οι τεχνολογίες υγείας θα χρειαστεί να είναι διαθέσιμες στους ασθενείς και στους επαγγελματίες υγείας σε κλίμακα που δεν έχουμε ξανασυναντήσει. Καθώς οι καθυστερήσεις έχουν επιπτώσεις ανθρώπινες ζωές, έχουμε ανάγκη έναν εξ ολοκλήρου επανασχεδιασμό ώστε η παραγωγή αποτελεσματικών προϊόντων να καλύψει γρήγορα μεγάλη κλίμακα, ώστε να ικανοποιήσει τη ζήτηση, μετά την άδεια κυκλοφορίας. Όλα τα πιθανά οικονομικά εμπόδια πρόσβασης σε αυτά τα εργαλεία υγείας πρέπει να αφαιρεθούν, τόσο στην Ευρώπη όσο και παντού. Δεδομένης της επείγουσας ανάγκης στη δημόσια υγεία, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την προσέγγιση της “συνήθους επιχειρηματικής δραστηριότητας”, στην οποία η δυναμική της αγοράς υπαγορεύει τον καθορισμό των τιμών σε βάρος της ταχείας πρόσβασης και όπου οι οικονομικοί παράγοντες – και όχι η δημόσια υγεία – καθοδηγούν πού και πότε θα διατίθενται τα προϊόντα.
Συνιστούμε θερμά στα θεσμικά όργανα της ΕΕ και στις εθνικές κυβερνήσεις να ενσωματώσουν συλλογικές και δημοκρατικές διασφαλίσεις, όπως η διαφάνεια όσον αφορά τις δημόσιες συνεισφορές, ρήτρες προσβασιμότητας και οικονομικής προσιτότητας και μη αποκλειστικές άδειες εκμετάλλευσης προϊόντων τελικού αποτελέσματος, σε τρέχουσες και μελλοντικές χρηματοδοτικές προσκλήσεις και επενδύσεις. Αυτά τα μέτρα θα αυξήσουν τη δημόσια λογοδοσία και θα περιορίσουν τις ελλείψεις στην αγορά που συνδέονται με αποκλειστικές αδειοδοτήσεις – όπως οι υπερβολικά υψηλές τιμές ή η υπερβολική εξάρτηση από μια μόνο πηγή, γεγονός που μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα ελλείψεων. Αυτά τα μέτρα θα επιτρέψουν τελικά τα εμβόλια και οι θεραπείες για τον κορονοϊό να φτάσουν σε αυτούς που τις χρειάζονται και να σώσουν πολλές ζωές.
Ζητούμε επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις εθνικές κυβερνήσεις να κρατήσουν τις δεσμεύσεις τους για διαφάνεια και χρηστή διακυβέρνηση, οι οποίες είναι ακόμη πιο σημαντικές κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης. Αναμένουμε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να παρακολουθήσει στενά τα αποτελέσματα της χρηματοδοτικής στήριξης της ΕΕ στην Έρευνα & Ανάπτυξη και την τελική παράδοση των αποτελεσμάτων. Βασιζόμαστε στις εθνικές κυβερνήσεις να προωθήσουν και να στηρίξουν το έργο των δημόσιων ερευνητικών ιδρυμάτων για την καταπολέμηση της πανδημίας.
Αυτά τα μέτρα δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της πανδημίας, αλλά θα αποτελέσουν το προηγούμενο ότι είναι πλέον καιρός οι ανάγκες υγείας να έχουν προτεραιότητα έναντι του κέρδους. Τα λάθη που έγιναν στις απαντήσεις που χρειάζονταν προηγούμενες επιδημίες δεν πρέπει να επαναληφθούν. Η πανδημία COVID-19 είναι μια κλήση αφύπνισης για όλους μας. Με την υιοθέτηση αυτών των μέτρων, οι εθνικές κυβερνήσεις και η ΕΕ θα είναι καλύτερα προετοιμασμένες για μελλοντικές επιδημίες και πανδημίες. Δεν είναι ζήτημα του αν θα συμβούν, αλλά πότε θα συμβούν.
Οι οργανώσεις που υποστηρίζουν αυτή την επιστολή πιστεύουν ότι ενώ η ΕΕ και οι εθνικές κυβερνήσεις αυξάνουν την ανταπόκρισή τους σε αυτή την κρίση δημόσιας υγείας, ούτε ο αναμφισβήτητος επείγων χαρακτήρας της κατάστασης, ούτε η σοβαρότητα της τρέχουσας απειλής μπορούν να αποτελέσουν λόγο παράκαμψης της λογοδοσίας και να θέσουν σε κίνδυνο τη διαφάνεια στη διάθεση δημόσιων πόρων για την προστασία και την προώθηση της δημόσιας υγείας.
Ελπίζουμε ότι θα λάβετε υπόψη τις ανησυχίες μας και θα είστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε περαιτέρω πώς οι συστάσεις μας μπορούν να ενσωματωθούν σε τρέχουσες και μελλοντικές προσκλήσεις έρευνας και δημόσιες επενδύσεις.
Αυτή η επιστολή συντονίστηκε από την Παγκόσμια Δράση Υγείας (HAI) και την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Υπεύθυνη Έρευνα και Ανάπτυξη και τα Προσιτά Φάρμακα.
Υποστηρίζουν οι οργανώσεις:
1.Access to Medicines Ireland
2.Action against AIDS Germany
3.AIDES, France
4.AIDS Action Europe
5.Aidsfonds
6.Alliance for Cancer Prevention UK
7.Altroconsumo, Italy
8.ArmenianWomenForHealthandHealthyEnvironment NGO
9.AssociationofEuropeanCancerLeagues(ECL), Access to Medicines Task Force
10.AURORA Universities Network
11.AustrianInstituteforHealthTechnologyAssessment (AIHTA)
12.CenterforinternationalEnvironmentalLaw(CIEL)
13.Commons Network (CN)
14.Corporate Europe Observatory (CEO)
15.CurbingCorruption
16.Dying for a Cure
17.Ecologistas en Acción, Spain
18.EKPIZO, Greece
19.Epilepsie France
20.European Academy of Paediatrics
21.European AIDS Treatment Group (EATG)
22.EuropeanAllianceforResponsibleR&Dand Affordable Medicines
23.EuropeanAssociationofHospitalPharmacists (EAHP)
24.EuropeanFederationofPublicServiceUnions (EPSU)
25.European Institute of Women’s Health
26.European Public Health Alliance (EPHA)
27.France Assos Santé, France
28.Global Health Advocates (GHA)
29.Groupe sida Genève, Switzerland
30.GrupodeAtivistasemTratamentos(GAT),Portugal
31.Health Action International (HAI)
32.InternationalAssociationofMutualBenefitSocieties (AIM)
33.InstitutfürQualitätundWirtschaftlichkeitim Gesundheitswesen (IQWiG), Germany
34.IstitutodiRicercheFarmacologicheMarioNegri, Italy
35.Just Treatment
36.La Ligue contre le cancer, FRANCE
37.Médecins du Monde
38.MSF Access Campaign
39.NoGracias, Spain
40.Observatoiredelatransparencedanslespolitiques du médicament (OTMeds)
41.OrganizacióndeConsumidoresyUsuarios(OCU), Spain
42.Pesticide Action Network (PAN) Europe
43.Pharmaceutical Accountability Foundation
44.PRAKSIS, Greece
45.Prescrire
46.Public Eye, Switzerland
47.Réseau DES, France
48.Réseau Environnement Santé
49.RomanianAssociationAgainstAIDS(ARAS)
50.Salud por Derecho, Spain
51.Sciences Citoyennes
52.SOMO-CentreforResearchonMultinational Corporations
53.StandingCommitteeofEuropeanDoctors(CPME)
54.STOPAIDS
55.T1International
56.Test Aankoop/Test Achats, Belgium
57.Transnational Institute
58.Transparency International Health Initiative
59.TranspariMED
60.UFC-Que Choisir, France
61.UniversitiesAlliedforEssentialMedicines(UAEM) Europe
62.Wemos
Πηγή: medicinesalliance.eu
Μετάφραση από τα αγγλικά: Pressenza Athens.
[1] WORLD HEALTH ORGANISATION (WHO) Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19, 11 March 2020, available at https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19—11-march-2020
[2] European Commission, Coronavirus response, Research and Innovation, available at: https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/health/coronavirus-response/medical_en#research-and-innovation
[3] INNOVATIVE MEDICINES INITIATIVE (IMI) IMI launches EUR 45m Call for proposals on the coronavirus 3 March 2020 Available at https://www.imi.europa.eu/news-events/press-releases/imi-launches-eur-45m-call-proposals-coronavirus
[4] See for instance Civil Society pronouncements Joint Letter in Reaction to Council Conclusions on FP9 4 December 2017 available at https://medicinesalliance.eu/wp-content/uploads/2017/12/Open-letter-in-reaction-to-Council-Conclusions-on-FP9.pdf Ensuring EU Funded Medical R&I Delivers for EU Citizens and Beyond 17 June 2018 Available at https://medicinesalliance.eu/wp-content/uploads/2018/06/CSO-reaction-to-FP9-Horizion-Europe-on-access.pdf and Civil society’s proposal for Horizon Europe, the next EU research framework programme September 2018 https://medicinesalliance.eu/wp-content/uploads/2018/10/2018_09_24_Access_Plan_in_EU_RI_policies.pdf