Μετωπική Παρισιού με Airbnb

Η χορηγία της γνωστής πλατφόρμας βραχυχρόνιων μισθώσεων Airbnb στην Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή αποτέλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τη γαλλική πρωτεύουσα που θα φιλοξενήσει τους Αγώνες του 2024. Το Παρίσι βρίσκεται σε σύγκρουση διαρκείας με την αμερικανική εταιρεία που την κατηγορεί ότι έχει οδηγήσει τα ενοίκια στα ύψη, σε βάρος κυρίως των μεσαίων στρωμάτων που είτε καλούνται να πληρώνουν υπέρογκα μισθώματα ή να αναζητήσουν κατοικία εκτός του κέντρου της πόλης. Η ραγδαία επέκταση της Airbnb αποτυπώνεται ανάγλυφα στον αριθμό των διαμερισμάτων του Παρισιού που συμπεριλαμβάνονται στην πλατφόρμα της: Από 4.000 το 2012, αυξήθηκαν σε 40.000 το 2015 και σε 60.000 το 2018!

Γράφει ο Λεωνίδας Βατικιώτης

Η σύγκρουση του Παρισιού με την αμερικανική πλατφόρμα κορυφώθηκε με αφορμή το πρόστιμο ύψους 12,5 εκ. ευρώ που επιβλήθηκε στην Airbnb. Ως αφορμή χρησιμοποιήθηκε η μη έγκαιρη γνωστοποίηση στις αρχές των κατοικιών που εντάχθηκαν στην πλατφόρμα. Η προερχόμενη από τους σοσιαλιστές δήμαρχος του Παρισιού Αν Χινταλγκό μάλιστα εμφανίζεται αποφασισμένη να προκηρύξει δημοψήφισμα το 2021, εάν εκλεγεί ξανά στις δημοτικές εκλογές, για τη λειτουργία της Airbnb στη γαλλική πρωτεύουσα, αφήνοντας τους δημότες να αποφασίσουν.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει πώς η δημοτική αρχή του Παρισιού (και όχι μόνο) δίνει ένα πολυμέτωπο αγώνα. Απέναντί της δεν έχει μόνο την Ολυμπιακή Επιτροπή η οποία υπέγραψε συμβόλαιο με την πλατφόρμα που ξεκινάει από τους Ολυμπιακούς του Τόκιο του 2020 και τελειώνει με τους Αγώνες του Λος Άντζελες το 2028 κι η οποία μάλιστα εμφανίζει αυτή την επιλογή της ως συνεισφορά στη βιώσιμη ανάπτυξη μιας και καθιστά περιττές τις νέες επενδύσεις μιας χρήσης σε καταλύματα. Που να σκεφτεί ότι η ίδια η διοργάνωση των Ολυμπιακών αποτελεί ως εγγενώς φαραωνικό πρότζεκτ το μεγαλύτερο πλήγμα στις προσπάθειες βιώσιμης ανάπτυξης… Το Παρίσι έχει επίσης απέναντί του και την ίδια την Airbnb που πλέον ελέγχει το 4% των παγκόσμιων διανυκτερεύσεων! Καθ’ οδόν δε για την εισαγωγή της στο χρηματιστήριο το 2020 καταβάλει κάθε προσπάθεια να αυξήσει την αξία της που ανέρχεται σε 35 δισ. δολ. και τα έσοδά της που το δεύτερο τρίμηνο το 2019, για δεύτερη φορά στην ιστορία της εταιρείας, υπερέβησαν το 1 δισ. δολ.

Η γαλλική πρωτεύουσα έχει απέναντί της και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή! Το έκανε σαφές ο αντιδήμαρχος του Παρισιού, Ίαν Μπροσά, όταν δήλωνε στο γαλλικό ραδιόφωνο τον Ιούνιο πώς «θέλουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι στην πλευρά των κατοίκων κι όχι των μεγάλων εταιρειών». Αφορμή για τη γαλλική κριτική στην ΕΕ στάθηκε μια μη δεσμευτική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, βάσει της οποίας η Airbnb κατά την ευρωπαϊκή νομοθεσία πρέπει να θεωρείται ψηφιακό πάροχος κι όχι παραδοσιακή υπηρεσία  μίσθωσης ακινήτων. Η συγκεκριμένη, εκ πρώτης όψης αδιάφορη απόφαση, στην πράξη δίνει το πράσινο φως σε όσους συνεργάζονται με την πλατφόρμα να συνεχίσουν να παραβιάζουν την εθνική νομοθεσία, ακόμη και να μη δηλώνουν τα προς ενοικίαση ακίνητα τους στην εφορία και τις εθνικές αρχές!

Δικαιολογημένα λοιπόν αυτή η απόφαση προκάλεσε πανευρωπαϊκό σοκ, δεομένου ότι η μια μετά την άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή πόλη στρέφονται ενάντια στην Airbnb κατηγορώντας την για την «τουριστικοποίηση» των αστικών κέντρων, την αλλαγή χρήσης «από το παράθυρο» μάλιστα κατοικιών που μετατρέπονται σε ξενοδοχεία και, το σημαντικότερο όλων, την σοβαρή άνοδο των ενοικίων με αποτέλεσμα την φυγή από τα κέντρα των μόνιμων κατοίκων. Με βάση επίσημες εκτιμήσεις η αύξηση του τουρισμού κατά 50% στην Πάλμα δε Μαγιόρκα εξ αιτίας της Airbnb οδήγησε σε μια αύξηση των ενοικίων κατά 40%! Αν όχι στο ίδιο ύψος, ανάλογες αυξήσεις ενοικίων έχουν παρατηρηθεί σε όλες τις μεγάλες πόλεις, καμιά δημοτική αρχή ωστόσο δεν έχει υπολογίσει την αύξηση…

Για να βάλουν τουλάχιστον ένα φρένο σε αυτή την υποβάθμιση – παρά τα σημαντικά έσοδα που αποφέρει στους ιδιοκτήτες – δέκα ευρωπαϊκές πόλεις στράφηκαν κι επισήμως εναντίον της Airbnb ζητώντας από τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πάρει συγκεκριμένα μέτρα. Πρόκειται για τις εξής πόλεις, που δηλώνουν ότι τα περισσότερα από τα μισά ακίνητα που έχουν ενταχθεί στην πλατφόρμα ενοικιάζονται ολόκληρα κι όχι ορισμένα δωμάτια: Άμστερνταμ, Βαρκελώνη, Βερολίνο, Μπορντό, Βρυξέλλες, Κρακοβία, Μόναχο, Παρίσι, Βαλένθια και Βιέννη.

Τη δική του σημασία έχει το γεγονός ότι η μάχη κατά της δημοφιλούς πλατφόρμας δεν περιορίζεται μόνο στην από δω μεριά του Ατλαντικού. Στο Τορόντο, την μεγαλύτερη πόλη του Καναδά, με βάση δικαστική απόφαση, απαγορεύεται να εντάσσονται σπίτια στην πλατφόρμα, παρά μόνο δωμάτια, σε μια προσπάθεια να σταματήσουν οι πιέσεις στα ενοίκια. Η απόφαση χαιρετίστηκε από τον δήμαρχο του Τορόντο που δήλωσε ότι έτσι θα διατηρηθούν ζωντανές οι γειτονιές ζωντανές.

Στα νομικά όπλα που επιστρατεύουν οι πόλεις εναντίον της Airbnb συναντάμε επίσης συγκεκριμένο όριο ημερών το χρόνο (για παράδειγμα η πόλη του Τζέρσεϋ στις ΗΠΑ έθεσε ως ανώτατο όριο τις 60 ημέρες το χρόνο για την περίπτωση που ο ιδιοκτήτης δε ζει στο ενοικιαζόμενο σπίτι), έτσι ώστε το σπίτι να μην μετατρέπεται σε ξενοδοχείο, ενώ το Παρίσι συζητάει ακόμη και την απαγόρευση του σε συγκεκριμένα διαμερίσματα.

Η Αθήνα που απουσιάζει μεγαλειωδώς από τις προσπάθειες συγκράτησης των διαβρωτικών επιπτώσεων της πλατφόρμας προφανώς ακόμη απολαμβάνει τον μήνα του μέλιτος με την Airbnb…