Ο πόνος, τα θύματα και η βία

(σ.τ.μ: Ονομάζομαι Ναταλία Ρεβένα, είμαι 25 ετών και νοσηλεύτρια στο επάγγελμα… ακολουθεί η μαρτυρία της στα ισπανικά για το τι συνέβη και έχασε την όρασή της από το ένα μάτι).

Αυτές οι κοινωνικές εκρήξεις αφήνουν μέρα τη μέρα την ολισθηρή και βίαιη βλάβη τους. Η καταστολή των Ειδικών Δυνάμεων της αστυνομίας της Χιλής είναι ωμή, επιτίθενται με άλογα στους ανθρώπους, με πυροβολισμούς, με δακρυγόνα πιπεριού, τραυματίζοντας τα πρόσωπα ειρηνικών ανθρώπων, φοιτητών και επαγγελματιών. Χτυπούν με σφαιρίδια από καουτσούκ και χάλυβα που έχουν ήδη βλάψει πάρα πολύ κόσμο, πυροβολούν στα μάτια και ως συνέπεια πολύς κόσμος χάνει την όρασή του. Το νεαρό φοιτητή Gustavo Gatica, που απλώς τραβούσε φωτογραφίες χωρίς να κρατά τίποτε άλλο στα χέρια του, τον άφησαν τυφλό. Προστίθενται σε αυτό και εκείνοι – ξεπερνώντας ήδη τους είκοσι – που έχουν χάσει επιτόπου τη ζωή τους, κατά τη διάρκεια των ημερών που η χώρα, πέρα ​​από μια αξίωση δικαιοσύνης για όσους έχουν κάνει καταχρήσεις, συζητά για μια ριζική αλλαγή σε σχέση με το πλαίσιο της χρήσης των θεσμών. Στο βάθος, το άυλο, που ο κόσμος φιλοδοξεί να ζήσει, ονομάζεται αξιοπρέπεια.

Αλλά αυτή η αξιοπρέπεια, είναι η δίκαιη αναγνώριση του άλλου, το δικαίωμά του να είναι αυτός που είναι, να τον συμπεριλάβουν κατοχυρώνοντας με νόμο όλες τις διαφορές του, ώστε να έχει τις ίδιες ευκαιρίες με οποιονδήποτε, να μην τον ληστεύουν ή να τον ληστεύει το ίδιο το κράτος, ούτε να πρέπει να δανειστεί για να βγάλει το τέλος του μήνα, να μη διακρίνεται, να μην περιθωριοποιείται. Αυτή η αξιοπρέπεια που κάποιος αξίζει απλά και μόνο για το γεγονός ότι είναι άνθρωπος, είναι τόσο δύσκολο να κατακτηθεί.

Για να μην αναφέρουμε την υλική ζημιά με την οποία η τηλεόραση βομβαρδίζει καθημερινά, τον βανδαλισμό, την καταστροφή και την εκδίκηση που αναδύεται ανεξέλεγκτα. Οι ταυτόχρονες επιθέσεις στις γραμμές του μετρό που δεν εξηγούνται αλλιώς παρά μόνο ως οργανωμένες, οι πυρκαγιές που κάνουν τους πυροσβέστες να τρέχουν καθημερινά χωρίς σταματημό, η μεγάλη μάχη που διεξάγεται στις μεγαλύτερες λεωφόρους, στις πλατείες και στις πιο μικρές συνοικίες, η ανάγκη να σπάσει ο,τιδήποτε για να εκφραστεί μια οργή που συσσωρεύεται εδώ και δεκαετίες.

Υπάρχει κάτι που απέτυχε να ενσωματώσει αυτό το έθνος, ένα ισχυρό περιεχόμενο που έχει παραμείνει ως κόμβος στη βιογραφία του καθενός, που επαναλαμβάνεται ως ένα ιστορικό χρέος, που δεν έχει επιδιορθωθεί και το οποίο ανασύρουμε τώρα από τους πιο σκοτεινές στιγμές της στρατιωτικής δικτατορίας. Δεν αφορά μόνο την κατάχρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή την ατιμωρησία που εξακολουθεί να υφίσταται. Είναι κάτι ακόμα πιο θεμελιώδες, ένα πεπρωμένο που στρεβλώσαμε, μια προδοσία της κατεύθυνσης που είχαμε ορίσει συλλογικά. Προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε και να συμφιλιωθούμε, όταν επιστρέψαμε στη δημοκρατία, αλλά δεν καταλάβαμε ούτε την έννοια της λέξης που δημιούργησαν οι αρχαίοι Έλληνες. Η δημοκρατία είναι η κυβέρνηση του δήμου, του λαού, όχι των ελίτ. Είναι η κυβέρνηση της πλειοψηφίας, όχι των εκπροσώπων του οικονομικού κεφαλαίου. Η δημοκρατία που είχαμε είναι τυπική και όχι πραγματική, δρα χειραγωγώντας και λειτουργεί για τα συμφέροντα των προνομιούχων. Δεν μπορέσαμε να οικοδομήσουμε μια χώρα για όλους, μια χώρα ικανή να προστατεύσει.

Όλο αυτό το ιστορικό χρέος, αυτές οι ιστορικές στιγμές είναι τώρα στο δρόμο και όχι χωρίς λόγο, αυτό που συγκεντρώνει τους διαδηλωτές είναι θραύσματα της κουλτούρας της δεκαετίας του εβδομήντα, φωνές, τραγούδια που μας προκαλούν ρίγος και φέρνουν στο νου τα συναισθήματα εκείνης της εποχής πριν από το τερατώδες που ακολούθησε: «Ο ενωμένος λαός δεν θα ηττηθεί ποτέ», «Το δικαίωμα στην ειρήνη» και οι προτάσεις του Allende ότι «νωρίτερα και όχι αργότερα θα ανοίξουν ξανά οι λεωφόροι, και θα τις διασχίζει ελεύθερος ο άνθρωπος, για να οικοδομήσει μια κοινωνία καλύτερη».

(σ.τ.μ.: ακολουθεί βίντεο από το πολύ γνωστό τραγούδι El pueblo unido jamás sera vencido, των Inti Illimani, που παίχτηκε στους δρόμους του Σαντιάγο έξω από το πολιτιστικό κέντρο Gabriela Mistral.)