Ο βιολόγος, κύριος Vanschooris Fortune Kouadio, κατάγεται από την Ακτή Ελεφαντοστού. Είναι γνωστός μεταξύ των συναδέλφων του ώς ο «ιατρός των εδαφών». Εδώ και χρόνια αναπτύσσει τη βιολογική γεωργία για τον εμπλουτισμό των εδαφών στη Δυτική Αφρική, που είναι κορεσμένα από την εντατική εκμετάλλευση των μονοκαλλιεργειών και των χημικών εισροών.
Από το Ντακάρ όπου βρίσκεται, είχε την ευγενή καλοσύνη να παραχωρήσει μία συνέντευξη στην Pressenza.
Pressenza: Τι είναι η βιολογική γεωργία;
V.F. Kouadio: Είναι η γεωργία που γίνεται χωρίς τη χρήση χημικών εντομοκτόνων και λιπασμάτων. Μονάχα με τη συμβολή οργανικών φυτικών ή ζωικών λιπασμάτων και βιολογικών εντομοκτόνων καθώς και με βιολογικά τονωτικά που επιτρέπουν στο φυτό ν’ αναπτυχθεί φυσικά και να παράγει καρπούς, πλούσιους σε ιχνοστοιχεία (σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο κ.λπ.) απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Pr: Τι ρόλο παίζει το λίπασμα που χρησιμοποιείτε;
VFK : Το οργανικό λίπασμα «TOSS-GUI» είναι πλούσιο σε μικροοργανισμούς κομποστοποίησης και τελεί πολλές λειτουργίες όπως:
– Την αναδιάρθρωση του εδάφους με την παρουσία μικροβιακής ζωής, για τον αερισμό του εδάφους και για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης των ριζών καθώς επίσης και πρόσβαση των φυτών σε νερό.
– Την ανάπτυξη της χλόης που επιτρέπει στο φυτό να αιχμαλωτίζει το άζωτο που βρίσκεται στην ατμόσφαιρα.
– Την αύξηση της παραγωγής σε ό,τι αφορά την ποιότητα.
Pr: Με ποιο τροποποιημένο κομπόστ δουλεύουν οι αγρότες;
VFK: Οι αγρότες της Σενεγάλης έχουν συνειδητοποιήσει ότι τα εδάφη είναι φτωχά και έχουν ανάγκη από το κομπόστ που θα τους επιτρέπει την κράτηση του νερού και των χημικών μεταλλικών στοιχείων. Προσανατολίζονται προς τους κτηνοτρόφους πουλερικών για να πάρουν περιττώματα, πηγαίνουν σε σφαγεία, κ.λπ. Όμως, τα οργανικά ζωικά υλικά που χρησιμοποιούνται, χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα ώστε να αποφευχθεί η παρουσία παρασίτων. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι τα μανιτάρια παράγουν το φυτόχωμα και ότι τα βακτήρια ορυκτοποιούν την οργανική ύλη. Εμείς τους συστήνουμε το TOSS-GUI που είναι ένα πλούσιο σε μικροοργανισμούς κομπόστ τη στιγμή που το C/N είναι στα 16.
Pr: Ποιες είναι οι συνέπειες της χρήσης αυτών των οργανικών λιπασμάτων στην υγεία των εδαφών;
VFK: Υπάρχουν μόνο πλεονεκτήματα από τη χρήση αυτή. Το οργανικό λίπασμα δίνει στο έδαφος την υφή του, επιτρέπει τη συγκέντρωση του νερού για το φυτό και προσφέρει βρύα για τη συγκέντρωση μετάλλων που επιτρέπουν στο φυτό να τραφεί σωστά. Έτσι ο αγρότης δεν καταφεύγει στην καταστροφή του δάσους για τη συντήρηση του εδάφους του. Επιπλέον, το οργανικό λίπασμα προστατεύει την υγεία του αγρότη διότι δεν περιέχει κανένα χημικό στοιχείο και παράλληλα προφυλάσσει το περιβάλλον μας.
Pr: Πως η χρήση αυτών των οργανικών λιπασμάτων και η υγεία του εδάφους επηρεάζουν την ποιότητα των αγροτικών προϊόντων και την υγεία του καταναλωτή;
VFK: Κοιτάξτε, σε σχέση με τα χημικά που καταστρέφουν τους μακρο- και μικρο-οργανισμούς, το οργανικό λίπασμα δίνει ζωή και υγεία στο έδαφος. Βοηθά στην αναγέννηση των γονιμοποιητών «σκουληκιών της γης» που σκάβουν τούνελ και βοηθούν το φυτό να έχει πρόσβαση στο νερό. Ένα υγιές φυτό ξεφορτώνεται τα παράσιτα, αυξάνει την ανθοφορία του, παράγει αρκετά και ο καταναλωτής έχει όφελος στην υγεία του.
Pr: Πότε ξεκίνησε αυτή η καμπάνια της γονιμότητας της γης στη Σενεγάλη;
VFK: Η καμπάνια αυτή ξεκίνησε τη χρονική στιγμή που οι αγρότες συνειδητοποίησαν τη μείωση της απόδοσής τους, παρόλη τη χρήση ίδιας ποσότητας χημικών προϊόντων που χρειάζονταν ανά εκτάριο. Χρησιμοποιούσαν λίπασμα ζωικής προέλευσης για να συντηρήσουν το έδαφος που μεταφέρεται συχνά από τη βροχή ή τον άνεμο. Η προσπάθεια ευαισθητοποίησης των αγροτών ξεκίνησε το 2016.
Pr: Ποιος είναι ο τόπος καταγωγής σας;
VFK: Κατάγομαι από την Ακτή Ελεφαντοστού. Ο πατέρας μου έρχεται από τα κεντρικά κι ανήκει στους Ακάν (τη μεγαλύτερη φυλή στη Γκάνα), ενώ η μητέρα μου από τα βόρεια κι ανήκει στους Σενούφο (φυλή στη Δυτική Αφρική). Και οι δύο αυτοί λαοί έχουν τη φήμη των μεγάλων καλλιεργητών. Σενούφο θα πει, αυτός που καλλιεργεί τη γη. Έτσι το επάγγελμα αυτό κυλάει στις φλέβες μου.
Pr: Ποια είναι η επαγγελματική σας κατάρτιση;
VFK: Απέκτησα μία κατάρτιση στην επικοινωνία και τις διαφημιστικές ενέργειες, στη συνέχεια ακολούθησα έναν κύκλο Τεχνολόγου στο Μάρκετινγκ και τη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Αξίζει να σας πω ότι διδάχθηκα από τους τεχνολόγους της BIOPOST COFUNA France. Η εταιρεία αυτή εργάζεται στο χώρο των βιολογικών προϊόντων από το 1952. Τα προϊόντα της είναι πιστοποιημένα και δίνουν καλά αποτελέσματα στο έδαφος και την απόδοσή του.
Pr: Ποιοι άλλοι συμμετέχουν σ’ αυτό το πρότζεκτ εκτός από τους καλλιεργητές;
VFK: Θα σας έλεγα οι εταιρείες παραγωγής σπόρων που κατάλαβαν αργά ή γρήγορα ότι αξίζει να ασχοληθούν με τη γονιμοποίηση του εδάφους για να έχουν μία καλή βλάστηση. Αλλιώς, ο γεωργός που δε βλέπει τη σπορά να βλασταίνει , θα πει ότι είναι κακής ποιότητας ενώ στην ουσία είναι το έδαφος που είναι φτωχό.
Pr: Ενεργείτε μόνο σε μία περιοχή οι σε διαφορετικές;
VFK: Με την καμπάνια αυτή ενεργούμε σε εθνικό επίπεδο. Πηγαίνουμε παντού για να αφουγκραστούμε τις ανησυχίες των αγροτών και να τους προτείνουμε τις λύσεις μας. Προσωπικά, έχω περάσει από τα κεντρικά και τα δυτικά της χώρας και λίγο από τα βόρεια. Την παρούσα στιγμή βρίσκομαι στα νότια.
Pr: Οργανώνετε επισκέψεις με ξενάγηση και παρουσιάσεις του συγκεκριμένου πρότζεκτ;
VFK: Ναι, πραγματοποιούμε εκπαιδευτικά προγράμματα με τη μορφή κάποιων τεστ παρουσίασης για τον τρόπο χρήσης. Χρησιμοποιούμε επίσης τα ΜΜΕ όπως τα κοινοτικά ραδιόφωνα, για ευαισθητοποιήσουμε περισσότερο πάνω στη χρήση του οργανικού λιπάσματος και των πλεονεκτημάτων του για την υγεία του εδάφους και των καταναλωτών.
Pr: Πως κινούνται οι παρουσιάσεις από μία θεωρητική και πρακτική οπτική;
VFK: Τα πάντα εξαρτώνται από το στόχο. Εάν οι γεωργοί είναι στο χωριό, τους πληροφορούμε με θεωρητικό τρόπο πάνω στο προϊόν. Εάν βρίσκουμε τους γεωργούς στο χωράφι, πραγματοποιούμε επιδείξεις εφαρμογής πάνω στην αγροκαλλιέργεια που βρίσκεται σε ανάπτυξη.
Pr: Ποιο είναι το αποτύπωμα της βιολογικής γεωργίας στην καθημερινή ζωή των κατοίκων μέσα στην περιοχή ενδιαφέροντος;
VFK: Ο ρόλος που παίζει το οργανικό λίπασμα είναι ο ίδιος παντού στις 5 ηπείρους. Μόνο, εδώ στη Σενεγάλη, εξ αιτίας της ερήμου, τα εδάφη είναι ξεπλυμένα λόγω των ανέμων. Χρησιμοποιώντας όμως ένα οργανικό λίπασμα, δίνεται η δυνατότητα στο έδαφος να συγκρατήσει το νερό, να προστατέψει τις ρίζες ενάντια στον ήλιο και επίσης να διατηρήσει τα χημικά ορυκτά.
Pr: Ποια είναι η σχέση μεταξύ βιολογικής γεωργίας και αυτάρκειας;
VFK: Είναι δύο έννοιες που αλληλοσυμπληρώνονται μεταξύ τους. Ένα έδαφος πλούσιο σε οργανικά συστατικά αυξάνει την παραγωγή και προσφέρει αυτάρκεια στην περιοχή, σε ρύζι κ.λπ. Το να είναι κανείς αυτάρκης σημαίνει ότι, η παραγωγή της χρονιάς 2019 θα του επιτρέπει να θρέφει την οικογένειά του, να σηκώνει τα οικογενειακά βάρη διαμέσου της πώλησης ενός μέρους της παραγωγής του και το κυριότερο να είναι σε θέση να προγραμματίσει ότι η συγκομιδή του 2020, θα είναι αντίστοιχη με αυτήν του 2019. Εάν δεν είναι αυτός ο στόχος, δεν είναι δυνατή η αυτάρκεια και η χώρα είναι υποχρεωμένη να εισάγει από το εξωτερικό αυτό που λείπει για να γεμίσει το κενό, ώστε να μπορεί να θρέψει το λαό.
Pr: Τα ΜΜΕ αφιερώνουν χρόνο, δίνουν το κατάλληλο έδαφος στο πρότζεκτ της βιολογικής γεωργίας;
VFK: Οι τοπικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί παίζουν μεγάλο ρόλο σ’ αυτή την καμπάνια. Κάνουν καταγραφές στις φυτεύσεις με τους γεωργούς, που χρησιμοποιούν τους δύο τύπους λιπασμάτων, χημικού και οργανικού και τους ζητούν να κάνουν μία επιλογή μεταξύ αυτών. Η χρήση οργανικής κοπριάς επιβάλλεται στο έδαφος της Σενεγάλης, κυρίως στο κέντρο για τα αλατούχα εδάφη, δυτικά και βόρεια για τα αμμώδη. Στο νότο, υπάρχει βλάστηση, όπου η φυσική παρουσία οργανικής φυτικής ύλης είναι αυτή που προστατεύει τα εδάφη.
Pr: Προστατεύοντας τα εδάφη ασκείται επιρροή στον αγώνα ενάντια στην κλιματική υπερθέρμανση;
VFK: Ναι, στη Διάσκεψη για το Κλίμα που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι, ζητήθηκε από κάθε χώρα να χρησιμοποιεί, το λιγότερο 4/1000 οργανική ύλη στο έδαφός της για τη μείωση της υπερθέρμανσης. Η οργανική ύλη ελαττώνει τη θερμότητα στην ατμόσφαιρα και προστατεύει, κυρίως τις ρίζες των φυτών.
Pr: Μιλήσατε στο παρελθόν για «εξανθρωπισμό των εδαφών». Τι σημαίνει αυτό για σας;
VFK: Εξανθρωπίζοντας τα εδάφη σημαίνει να ξαναδώσουμε ζωή στη γη μας με την παρουσία μακρο- και μικρο-οργανισμών. Σημαίνει, να σεβαστούμε τους φυσικούς νόμους, να μη βιάζουμε. Δεν μπορούμε να καταπατήσουμε τους νόμους της φύσης. Στις μέρες μας βιώνουμε τις συνέπειες αυτών των καταπατήσεων. Την κλιματική αλλαγή, την ανομβρία, την ξηρασία, την καταστροφή των δασών, την απουσία δέντρων. Θα πρέπει να προχωρήσουμε σε αναδασώσεις.
Pr: Τοπικές πρωτοβουλίες όπως η δικής σας, θα μπορούσαν να δώσουν απαντήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο;
VFK: Ναι, κυρίως εάν η απόδοση είναι ικανοποιητική και η ζωή του αγρότη βελτιωθεί, θα μπορούσαμε να φρενάρουμε τη μετανάστευση. Όλος ο κόσμος αναπνέει στην ευτυχία. Η χρήση οργανικών λιπασμάτων στη γεωργία μας, είναι το μόνο γιατρικό για να μακροβιώσουμε στη γη, διατηρώντας παράλληλα την υγεία μας.
Pr: Κ. Fortune, σας ευχαριστούμε για το χρόνο που μας διαθέσατε.
VFK: Να ευχαριστήσω κι εγώ με τη σειρά μου την Pressenza.
Μετάφραση από τα γαλλικά για την ελληνική Pressenza: Ανδρέας Παπαγγελόπουλος
