Δελτίο Τύπου του SIPRI, του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης
Ο εκσυγχρονισμός των πυρηνικών δυνάμεων συνεχίζεται
Ο Πρόεδρος του SIPRI, Ζον Ελίασον, πρώην Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, λέει: «Ένα βασικό συμπέρασμα είναι ότι παρά τη συνολική μείωση του αριθμού των πυρηνικών κεφαλών το 2018, όλα τα κράτη που κατέχουν πυρηνικά όπλα συνεχίζουν να εκσυγχρονίζουν τα πυρηνικά τους οπλοστάσια».
Στις αρχές του 2019, εννέα κράτη – οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Κίνα, η Ινδία, το Πακιστάν, το Ισραήλ και η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας (Βόρεια Κορέα) – διέθεταν περίπου 13.865 πυρηνικά όπλα. Σημείωσαν μείωση από τα 14.465 περίπου πυρηνικά όπλα που εκτιμά το SIPRI ότι διέθεταν στις αρχές του 2018 (βλ. πίνακα).
Από αυτά τα 13.865 πυρηνικά όπλα, 3.750 βρίσκονται με επιχειρησιακές δυνάμεις και σχεδόν 2.000 από αυτά βρίσκονται σε κατάσταση υψηλού επιχειρησιακού συναγερμού.
Η μείωση του συνολικού αριθμού των πυρηνικών όπλων στον κόσμο οφείλεται κυρίως στη Ρωσία και τις ΗΠΑ – οι οποίες μαζί εξακολουθούν να αποτελούν το 90% όλων των πυρηνικών όπλων – μειώνοντας περαιτέρω τις στρατηγικές τους πυρηνικές δυνάμεις, σύμφωνα με την εφαρμογή της Συνθήκης για Μέτρα για την Περαιτέρω Μείωση και Περιορισμό των Στρατηγικών Επιθετικών Όπλων του 2010 (New START), ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιούν μονομερείς μειώσεις. Το 2018, η Ρωσία και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι είχαν επιτύχει τα τελικά όρια μείωσης δυνάμεων της New START εντός της καθορισμένης προθεσμίας.
Η Συνθήκη New START θα λήξει το 2021 εκτός εάν συμφωνήσουν και τα δύο μέρη να την παρατείνουν. Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν συζητήσεις σχετικά με την επέκταση της New START ή τη διαπραγμάτευση μιας νέας συνθήκης. «Οι προοπτικές μιας συνεχιζόμενης μείωσης μετά από διαπραγμάτευση των ρωσικών και αμερικανικών πυρηνικών δυνάμεων φαίνεται όλο και πιο απίθανη, δεδομένων των πολιτικών και στρατιωτικών διαφορών μεταξύ των δύο χωρών», λέει ο Shannon Kile, διευθυντής του προγράμματος πυρηνικού αφοπλισμού, ελέγχου όπλων και μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων του SIPRI.
Τόσο η Ρωσία όσο και οι ΗΠΑ εκτελούν εκτεταμένα και δαπανηρά προγράμματα για την αντικατάσταση και τον εκσυγχρονισμό των πυρηνικών κεφαλών, των συστημάτων εκτόξευσης πυραύλων και αεροσκαφών και των εγκαταστάσεων παραγωγής πυρηνικών όπλων. Το 2018, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ξεκίνησε σχέδια για την ανάπτυξη νέων πυρηνικών όπλων και για να τροποποιήσει κάποια άλλα για να τους δώσει εκτεταμένους στρατιωτικούς ρόλους και αποστολές.
Τα πυρηνικά οπλοστάσια των άλλων κρατών με πυρηνικά είναι σημαντικά μικρότερα, αλλά όλοι είτε αναπτύσσουν νέα οπλικά συστήματα είτε έχουν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να το κάνουν. Η Κίνα, η Ινδία και το Πακιστάν αυξάνουν το μέγεθος των πυρηνικών οπλοστασίων τους. «Η Ινδία και το Πακιστάν επεκτείνουν τις δυνατότητες παραγωγής στρατιωτικών σχάσιμων υλικών σε κλίμακα που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του μεγέθους των αποθεμάτων πυρηνικών όπλων τους κατά την επόμενη δεκαετία», λέει ο Kile.
Η Βόρεια Κορέα εξακολουθεί να δίνει προτεραιότητα στο στρατιωτικό πυρηνικό της πρόγραμμα ως κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής της για την εθνική ασφάλεια, αν και το 2018 ανακοίνωσε ένα μορατόριουμ για τις δοκιμές πυρηνικών όπλων καθώς και για συστήματα εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων μεσαίας και μεγάλης εμβέλειας.
Απουσία διαφάνειας γνωστοποίησης των δυνατοτήτων των πυρηνικών όπλων
Η διαθεσιμότητα αξιόπιστων πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση των πυρηνικών οπλοστασίων και τις δυνατότητες των κρατών με πυρηνικά όπλα ποικίλλει σημαντικά.
Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αποκαλύψει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα αποθέματα και τις πυρηνικές τους δυνατότητες και η Γαλλία έχει επίσης δηλώσει κάποιες πληροφορίες. Η Ρωσία δεν δημοσιοποιεί λεπτομερή κατανομή των δυνάμεών της που υπολογίζονται σύμφωνα με τη Συνθήκη New START, παρόλο που μοιράζεται αυτές τις πληροφορίες με τις ΗΠΑ.
Οι κυβερνήσεις της Ινδίας και του Πακιστάν κάνουν δηλώσεις σχετικά με ορισμένες από τις δοκιμές πυραύλων, αλλά παρέχουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με το καθεστώς ή το μέγεθος των οπλοστασίων τους. Επί του παρόντος, η Βόρεια Κορέα έχει αναγνωρίσει τη διεξαγωγή δοκιμών πυρηνικών όπλων και πυραύλων, αλλά δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες των πυρηνικών όπλων. Το Ισραήλ έχει μια μακρόχρονη πολιτική να μην σχολιάζει το πυρηνικό του οπλοστάσιο.
Μετάφραση: Pressenza Athens
