Nicholas Beuret, University of Essex for The Conversation

 

Όσοι είναι λιγότερο υπεύθυνοι για την υπερθέρμανση του πλανήτη θα υποφέρουν περισσότερο. Οι φτωχότερες χώρες – αυτές που έχουν συμβάλει πολύ λιγότερο στην αλλαγή του κλίματος – τείνουν να βρίσκονται σε πιο θερμές περιοχές, όπου η πρόσθετη αύξηση της θερμοκρασίας προκαλεί την μεγαλύτερη καταστροφή. Ακραία καιρικά φαινόμενα όπως η παρατεταμένη ξηρασία της Συρίας, οι καταστροφικές πλημμύρες των μουσώνων της Νότιας Ασίας και ο Κυκλώνας Idai στη νοτιοανατολική Αφρική, ο τρίτος πιο θανατηφόρος κυκλώνας που έχει καταγραφεί, γίνονται όλο και πιθανότερα και πιο σοβαρά φαινόμενα.

Αυτά τα γεγονότα προκαλούν δυσανάλογα τον θάνατο, εκτοπισμούς και αδυναμία καλλιεργειών. Ως εκ τούτου, οι εκτιμήσεις προβλέπουν ότι οι οικονομίες των φτωχότερων και θερμότερων χωρών θα υποστούν σοβαρές ζημίες από την αλλαγή του κλίματος κατά τις προσεχείς δεκαετίες, ενώ οι ψυχρότερες και πλουσιότερες χώρες που ευθύνονται για τη συντριπτική πλειοψηφία του επιπλέον διοξειδίου του άνθρακα στον αέρα μπορούν να ωφεληθούν βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, όπως αποκαλύπτει η νέα έρευνα, αυτό δεν είναι μόνο μια μελλοντική ανησυχία – η οικονομική αδικία της αλλαγής του κλίματος έχει ήδη λειτουργήσει εδώ και 60 χρόνια.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, συνέκρινε το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των διαφόρων χωρών – ένα μέτρο του οικονομικού επιπέδου του μέσου προσώπου – μεταξύ του 1961 και του 2010. Στη συνέχεια χρησιμοποίησε κλιματικά μοντέλα για να εκτιμήσει ποιο θα ήταν το ΑΕΠ κάθε χώρας αν δεν υπήρχαν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά.

Μία γυναίκα από τη Μοζαμβίκη στέκεται μπροστά στο σπίτι της που καταστράφηκε από τον Κύκλωνα Ιδαι. Περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι πέθαναν στη θύελλα.Christian Jepsen / flickr, CC BY-NC-ND

 

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, συνέκρινε το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ των διαφόρων χωρών – ένα μέτρο του οικονομικού επιπέδου του μέσου προσώπου – μεταξύ του 1961 και του 2010. Στη συνέχεια χρησιμοποίησε κλιματικά μοντέλα για να εκτιμήσει ποιο θα ήταν το ΑΕγχΠ κάθε χώρας δεν υπήρξαν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Τα ευρήματα είναι έντονα.

Οι οικονομίες πολλών φτωχότερων χωρών αναπτύχθηκαν γρήγορα τα τελευταία 50 χρόνια, αν και συχνά με μεγάλο κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος και προς όφελος της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Αλλά ακόμη και αν η ανάπτυξη έχει ανασταλεί σημαντικά από την αλλαγή του κλίματος – το χάσμα στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ πλουσιότερων και φτωχότερων χωρών είναι 25% υψηλότερο από ό, τι θα ήταν σε έναν κόσμο κλιματικά σταθερό. Και με τις πλουσιότερες χώρες που βρίσκονται κάτω ενώ οι φτωχότερες χώρες πάνω από τη μέση ετήσια θερμοκρασία των 13 ℃ στην οποία η μέγιστη οικονομική παραγωγικότητα κορυφώνεται, η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας αποτελεί άμεσο παράγοντα αυτής της ανισότητας.

Από τις 36 χώρες με τις χαμηλότερες ιστορικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, οι οποίες είναι επίσης ορισμένες από τις φτωχότερες και πιο ζεστές χώρες του κόσμου, 34 έχουν υποστεί οικονομική ζημία σε σύγκριση με έναν κόσμο χωρίς αύξηση της θερμοκρασίας, χάνοντας κατά μέσο όρο το 24% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Το φτωχότερο 40% των χωρών, οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται στην υποσαχάρια Αφρική, την Ασία και την Κεντρική και Νότια Αμερική, έχουν χάσει μεταξύ 17 και 31% του ΑΕΠ τον τελευταίο μισό αιώνα.

Η Ινδία, ένας από τους χαμηλότερους εκπομπείς κατά κεφαλήν, θεωρήθηκε πρωταθλητής οικονομικής ανάπτυξης τις τελευταίες δεκαετίες – αλλά η κλιματική αλλαγή επιβράδυνε την πρόοδό της κατά 30%. Ενώ ο τομέας των υπηρεσιών της χώρας γνωρίζει έκρηξη, ο γεωργικός τομέας – ο οποίος απασχολεί το ήμισυ του συνολικού εργατικού δυναμικού της Ινδίας – έχει υποφέρει σημαντικά. Η τριπλάσια άνοδος των ακραίων βροχοπτώσεων και η αύξηση των σοβαρών ξηρασιών έχουν μειώσει τις αποδόσεις των καλλιεργειών και προκαλούν ετήσια ζημία ύψους 9 έως 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο στον γεωργικό κλάδο.

Τα ίδια γεγονότα φέρνουν επίσης τακτικά την αστική οικονομική ανάπτυξη της Ινδίας σε στασιμότητα. Με 12 εκατομμύρια κατοίκους, η Βομβάη έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο που εκτίθεται σε παράκτιες πλημμύρες. Οι κατακλυσμοί το 2005 και το 2014 ανάγκασαν το διεθνές αεροδρόμιο και τους δρόμους της πόλης να κλείσουν και κόστισαν εκατομμύρια σε υλικές ζημιές. Τα ολοένα και πιο έντονα ινδικά καλοκαίρια που έπεφταν τακτικά σε θερμοκρασίες άνω των 45 ℃ μειώνουν την παραγωγικότητα, σκοτώνουν χιλιάδες και προκαλούν την αυτοκτονία χιλιάδων ανθρώπων. Προσθέστε σε αυτό το κόστος πολλών δισεκατομμυρίων λιρών για διάσωση και ανακατασκευή από κυκλώνες όπως η Odysa του 1999, η οποία άφησε δύο εκατομμύρια άστεγους και είναι εύκολο να δούμε πώς η αλλαγή του κλίματος μπορεί να απειλήσει την οικονομική ανάπτυξη της Ινδίας και άλλες χώρες που έχουν πληγεί.

Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει αυξήσει την παγκόσμια οικονομική ανισότητα.
Noah Diffenbaugh & Marshall Burke / Συγγραφέας

 

Ωστόσο, για τις πλουσιότερες χώρες του πλανήτη, οι κλιματικές αλλαγές έχουν προστεθεί στα ταμεία – 14 από τις 19 χώρες με τις υψηλότερες εκπομπές βρίσκονται τώρα σε καλύτερη οικονομική θέση από ό, τι θα ήταν εάν η θερμοκρασία του πλανήτη είχε παραμείνει σταθερή, με μία μέση αύξηση του 13%. Η οικονομία των ΗΠΑ έχει υποφέρει αλλά ελάχιστα στ 0,2%, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται 10% σε καλύτερη κατάσταση. Το κύμα καύσωνα του 2018 δημιουργούσε τους δικούς του κινδύνους για την υγεία και τις καλλιέργειες, αλλά παρείχε επίσης τεράστιες ενισχύσεις στις πωλήσεις παγωτών και τον τουρισμό.

Ακύρωση χρεών

Όπως καθίσταται όλο και πιο σαφές, δεν υπάρχουν γρήγορες λύσεις ή απλές λύσεις για την αλλαγή του κλίματος ή την ανισότητα. Η μείωση των εκπομπών, δυστυχώς, δεν είναι αρκετή και η παροχή ακόμη μεγαλύτερων δανείων υψηλού επιτοκίου για να “βοηθήσουν” τα φτωχότερα έθνη να προσαρμοστούν σε ένα θερμότερο κόσμο θα εμβαθύνει μόνο την παγκόσμια ανισότητα. Παράλληλα με τη ριζική αλλαγή των οικονομιών των πλουσιότερων εθνών του κόσμου, πρέπει να απαιτήσουμε την καταβολή αποζημιώσεων για τις αδικίες του παρελθόντος, να ακυρωθούν τα χρέη του Παγκόσμιου Νότου, να αναστραφεί η ιδιωτικοποίηση των τοπικών βιομηχανιών και των εδαφών και τα βάναυσα συνοριακά καθεστώτα που γύρω από τα πλουσιότερα έθνη του κόσμου να τερματιστούν. Μόνο τότε μπορεί πραγματικά να αντιμετωπιστεί η παγκόσμια ανισότητα.

 

Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύθηκε από το The Conversation με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το αρχικό άρθρο.