Η Ελλάδα βρίσκεται στην 36η θέση στον κόσμο στις στρατιωτικές χώρες με τις δαπάνες της να έχουν ανέλθει στα 5,2 δισ. δολάρια, μια μικρή αύξηση σε απόλυτους αριθμούς σε σύγκριση με το 2017 και τα οποία αντιστοιχούν στο 2,4% του ΑΕΠ της. Αυτό αντιστοιχεί σε 469,10 δολάρια ανά άτομο, δηλαδή περίπου διπλάσιο από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Αυτή είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά αύξησης των στρατιωτικών δαπανών της Ελλάδας μετά την πτώση που είχαν από το 2010 μέχρι και το 2015 λόγω της οικονομική κρίσης.

Οι συνολικές παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν στα 1.822 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, αντιπροσωπεύοντας αύξηση 2,6% από το 2017, σύμφωνα με νέα στοιχεία του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI). Οι πέντε χώρες με τις μεγαλύτερες δαπάνες το 2018 ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα, η Σαουδική Αραβία, η Ινδία και η Γαλλία, οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν το 60% των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών. Οι στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ αυξήθηκαν για πρώτη φορά από το 2010, ενώ οι δαπάνες της Κίνας αυξήθηκαν για 24η συνεχή φορά.

Οι συνολικές παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν για δεύτερη συνεχή χρονιά το 2018, στο υψηλότερο επίπεδο από το 1988 -το πρώτο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα συνεπή συνολικά δεδομένα. Οι παγκόσμιες δαπάνες είναι σήμερα 76% υψηλότερες από την μεταψυχροπολεμική περίοδο του 1998.* Οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες το 2018 αντιπροσώπευαν το 2,1% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) ή 239 δολάρια ανά άτομο. «Το 2018 οι ΗΠΑ και η Κίνα αντιπροσωπεύουν το ήμισυ των στρατιωτικών δαπανών στον κόσμο», λέει ο Nan Tian, ​​ερευνητής του προγράμματος του SIPRI για τις Οπλικές και Στρατιωτικές Δαπάνες (AMEX). «Οι υψηλότερες παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες το 2018 οφείλονται κυρίως σε σημαντικές αυξήσεις στις δαπάνες των δύο αυτών χωρών».

Στις ΗΠΑ και στην Κίνα οφείλεται η αύξηση των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών

Οι στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ αυξήθηκαν – για πρώτη φορά από το 2010 – κατά 4,6%, φτάνοντας τα 649 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018. Οι ΗΠΑ παρέμειναν μακράν η χώρα με τις μεγαλύτερες δαπάνες στον κόσμο και δαπάνησαν στο στρατό τους το 2018 όσο περίπου οι επόμενες 6 χώρες με τις μεγαλύτερες δαπάνες μαζί. «Η αύξηση των δαπανών των ΗΠΑ προκλήθηκε από την εφαρμογή από το 2017 νέων προγραμμάτων προμηθειών όπλων υπό τη διοίκηση Τραμπ», λέει η Aude Fleurant, διευθύντρια του προγράμματος AMEX του SIPRI.

Η Κίνα, η δεύτερη χώρα με τις περισσότερες στρατιωτικές δαπάνες στον κόσμο, αύξησε τις στρατιωτικές της δαπάνες κατά 5% στα 250 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018. Αυτό ήταν το 24ο συνεχές έτος αύξησης των κινεζικών στρατιωτικών δαπανών. Οι δαπάνες της το 2018 ήταν σχεδόν 10 φορές υψηλότερες από ό,τι το 1994 και αντιπροσωπεύουν το 14% των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών. «Η αύξηση των κινεζικών στρατιωτικών δαπανών ακολουθεί τη συνολική οικονομική ανάπτυξη της χώρας», λέει ο Tian. «Η Κίνα διαθέτει το 1,9% του ΑΕΠ της στο στρατό κάθε χρόνο από το 2013».

Τρεις δεκαετίες αύξησης των στρατιωτικών δαπανών στην Ασία και την Ωκεανία

Οι στρατιωτικές δαπάνες στην Ασία και την Ωκεανία αυξάνονται κάθε χρόνο από το 1988. Στα 507 δισεκατομμύρια δολάρια, οι στρατιωτικές δαπάνες στην περιοχή αντιπροσώπευαν το 28% του συνολικών παγκόσμιων το 2018, έναντι μόλις 9% το 1988.

Το 2018 η Ινδία αύξησε τις στρατιωτικές της δαπάνες κατά 3,1% στα 66,5 δισ. δολάρια. Οι στρατιωτικές δαπάνες του Πακιστάν αυξήθηκαν κατά 11% (το ίδιο επίπεδο ανάπτυξης με το 2017), φθάνοντας τα 11,4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018. Οι στρατιωτικές δαπάνες της Νότιας Κορέας ήταν 43,1 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, αύξηση 5,1% σε σύγκριση με το 2017 και υψηλότερη ετήσια αύξηση από το 2005.

«Οι εντάσεις μεταξύ χωρών της Ασίας καθώς και μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ είναι σημαντικοί παράγοντες για τη συνεχιζόμενη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στην περιοχή», λέει ο Siemon Wezeman, ερευνητής στο πρόγραμμα AMEX του SIPRI.

Αυξήσεις στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης

Πολλές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης αύξησαν σημαντικά τις στρατιωτικές τους δαπάνες το 2018. Οι δαπάνες της Πολωνίας αυξήθηκαν κατά 8,9% το 2018 στα 11,6 δισ. δολάρια, ενώ οι δαπάνες της Ουκρανίας αυξήθηκαν κατά 21% στα 4,8 δισ. δολάρια. Οι δαπάνες από τη Βουλγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και τη Ρουμανία αυξήθηκαν επίσης (κυμαίνονται από 18% έως 24%) το 2018.

«Οι αυξήσεις στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο ότι όλο και περισσότερο θεωρείται η Ρωσία ότι αποτελεί απειλή», δήλωσε ο Pieter Wezeman, ερευνητής με το πρόγραμμα AMEX του SIPRI. «Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι οι ρωσικές στρατιωτικές δαπάνες έχουν μειωθεί τα τελευταία δύο χρόνια».

Στα 61,4 δισ. δολάρια, οι δαπάνες της Ρωσίας ήταν οι έκτες υψηλότερες στον κόσμο το 2018. Οι δαπάνες της μειώθηκαν κατά 3,5% σε σύγκριση με το 2017.

Άλλες σημαντικές εξελίξεις

  • Οι στρατιωτικές δαπάνες στη Νότια Αμερική αυξήθηκαν κατά 3,1% το 2018. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση των δαπανών της Βραζιλίας (κατά 5,1%), η δεύτερη αύξηση σε τόσα χρόνια.
  • Οι στρατιωτικές δαπάνες στην Αφρική μειώθηκαν κατά 8,4% το 2018, η τέταρτη συνεχή ετήσια μείωση από το μέγιστο των δαπανών το 2014. Υπήρξαν σημαντικές μειώσεις δαπανών από την Αλγερία (-6,1%), την Αγκόλα (-18%) και το Σουδάν (-49%).
  • Οι στρατιωτικές δαπάνες των χωρών της Μέσης Ανατολής για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία μειώθηκαν κατά 1,9% το 2018.
  • Οι συνολικές στρατιωτικές δαπάνες όλων των 29 μελών του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) ήταν 963 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 53% των παγκόσμιων δαπανών.
  • Η μεγαλύτερη αύξηση δαπανών σε απόλυτους αριθμούς το 2018 έγινε από τις ΗΠΑ (27,8 δισ. δολάρια), ενώ η μεγαλύτερη μείωση έγινε από τη Σαουδική Αραβία (- 4,6 δισ. δολάρια).
  • Οι στρατιωτικές δαπάνες στην Τουρκία αυξήθηκαν κατά 24% το 2018 στα 19 δισ. δολάρια, η μεγαλύτερη ετήσια ποσοστιαία αύξηση μεταξύ των 15 πρώτων χωρών σε στρατιωτικές δαπάνες παγκοσμίως.
  • Έξι από τις 10 χώρες με το υψηλότερο στρατιωτικό βάρος (ποσοστό στρατιωτικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ) στον κόσμο το 2018 βρίσκονται στη Μέση Ανατολή: η Σαουδική Αραβία (8,8% του ΑΕΠ), το Ομάν (8,2%), το Κουβέιτ (5,1%), το Λίβανο (5%), η Ιορδανία (4,7%) και το Ισραήλ (4,3%).

* Όλες οι ποσοστιαίες μεταβολές εκφράζονται σε πραγματικούς όρους (σταθερές τιμές του 2017).