Η επικαιρότητα των διεκδικήσεων έχει ως θέμα της τα βάσανα που γεννάει το χρήμα. Είναι και η αιτία της πραγματοποίησης των δύο αυτών συνεντεύξεων με δύο εκ των κίτρινων γιλέκων, των οποίων οι αγώνες, οι εμπειρίες και οι συναντήσεις στο πεδίο, μας δίνουν μία καλή προεπισκόπηση των δυσκολιών και των προσδοκιών του λαού.
Μέρος 1: Συνέντευξη – βίντεο με τον Πασκάλ (γαλλικά):
Μέρος 2: Συνέντευξη με τον Ουγκώ
Τι πιστεύεις για τη βία που γεννιέται απ’ το χρήμα στις μέρες μας;
Εμείς όπως βλέπετε, εισπράττουμε αρκετή βία στους δρόμους, το επισημαίνω αυτό από τον τρόπο που μιά ζωή μέσα στη φτώχεια γίνεται ο νόμος της ζούγκλας, όπου η δυσπιστία, η μνησικακία και ο θυμός βρίσκουν την έκφρασή τους. Έτσι, καθώς δεν υπάρχει κανένας χώρος για να διοχετευτούν τα παραπάνω, εμείς γινόμαστε οι αποδέκτες όλων αυτών. Η βία γίνεται με τέτοιο τρόπο που δεν γνωρίζουμε πως να ξεφύγουμε και τι πρέπει να κάνουμε για την επιβίωσή μας, για να έχουμε μία στέγη και φαγητό. Είναι ουσιαστικά μία καθημερινή πάλη. Σήμερα, προσπαθούμε να ξεπεράσουμε, να αποφύγουμε τη δημιουργία προσωπικοτήτων από το χρήμα, διότι δεν υπάρχει πια τρόπος να απελευθερωθεί κανείς από αυτό. Οι άνθρωποι που απασχολούνται σε μία εργασία 35 ώρες εβδομαδιαίως δεν τα βγάζουν εύκολα πέρα και βρίσκονται στην ίδια μοίρα με εκείνους που δεν εργάζονται. Η βιαιότητα του χρήματος είναι ορατή όταν πηγαίνουμε για παράδειγμα να διαδηλώσουμε στο Παρίσι μπροστά σε καταστήματα με τσάντες χειρός που κοστίζουν 3000 ευρώ κι εκεί συνειδητοποιούμε την αναγκαιότητα του χρήματος για να ζήσουμε και του ίδιου χρήματος που βλέπουμε στις βιτρίνες των καταστημάτων. Το χάσμα του πλούτου διευρύνεται. Στις φτωχές χώρες είδα την αλληλοβοήθεια και την αλληλεγγύη. Στις αναπτυγμένες χώρες είδα τη μιζέρια, δεν υπάρχει αλληλοβοήθεια και αλληλεγγύη, αλλά ο φόβος και η βία.
Πιστεύετε πως το χρήμα κάνει διαχωρισμούς;
Ναι, υπάρχει ένα είδος διαχωρισμού, είναι ακριβώς αυτό, υπάρχει μία κατηγοριοποίηση: Προσωπικά, μεγάλωσα σ’ένα προάστιο και δεν είχα την οικονομική δυνατότητα να πάω και να διασκεδάσω μέσα στο Παρίσι καθώς μόλις περάσει κανείς τον περιφερειακό, τις εισόδους δηλαδή του Παρισιού, τα εισιτήρια είναι πολύ πιο ακριβά. Άρα σ’ότι αφορά την κοινωνική επαφή στους χώρους αυτούς δεν μιλάμε για τους ίδιους ανθρώπους. Η αστική αριστοκρατικοποίηση* είναι ένα θέμα επίσης, καθώς διώχνουν τους φτωχούς στις πιο απομακρυσμένες ζώνες και στη συνέχεια εκείνοι πρέπει να πάρουν το ποδήλατό τους για να πάνε να εργαστούν.
*Σύμφωνα με τη Wikipedia: Η αστική αριστοκρατικοποίηση (gentrification) είναι ένα φαινόμενο, κατά το οποίο τα πιο άνετα οικονομικά άτομα ορίζουν μία περιοχή απορροφημένη αρχικά από κατοίκους ή χρήστες λιγότερο ευνοουμένους, μεταμορφώνοντας στη συνέχεια το οικονομικό και κοινωνικό προφίλ της για το αποκλειστικό όφελος ενός ανώτερου κοινωνικού στρώματος.
Κατά τη γνώμη σου, οι περιβόητες συζητήσεις του Μακρόν θ’ αλλάξουν κάτι;
Για ν’ αλλάξει κάτι, όχι δεν το πιστεύω, αλλά σίγουρα όλο αυτό έχει ένα αντίκτυπο στην υπάρχουσα κατάσταση. Το ότι κινήθηκε και μίλησε με αρκετό κόσμο είναι ούτως ή άλλως ένα βήμα, αφιέρωσε χρόνο. Δεν ήταν κάτι που περιμέναμε, είμαστε πεινασμένοι και μας λένε ότι θα επαναφέρουν τα 90 χλιόμετρα την ώρα, περιμένουμε δημοκρατία και μας υπόσχονται μία μεγάλη συζήτηση. Πιστεύω πάντως ότι υπήρξαν συζητήσεις, δήμαρχοι που είχαν την ευκαιρία να εκφραστούν απέναντι στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, μαθητές/τριες, φοιτήτριες/ές επίσης, δεν μπορώ να πω ότι δεν είναι σημαντικό αλλά δεν είναι αυτό που θα περιμέναμε. Από την άλλη πλευρά, οι συζητήσεις γίνονται στους δρόμους, θα πρέπει ο Πρόεδρος να είμαστε έτοιμοι. Ωστόσο κι οι κουβέντες έχουν τα όριά τους καθώς τίποτα δεν ενώνει περισσότερο από την αλληλέγγυα πράξη απέναντι σε μία άδικη κατάσταση. Όταν έρχεται κόσμος και μας προσφέρει φαγητό, αυτό έχει για μας μεγαλύτερη αξία από οποιαδήποτε συζήτηση.
Οι τράπεζες έχουν μπει στη διαδικασία να μας κάνουν φτωχότερους;
Νομίζω ότι οι τράπεζες είναι μία καλή βιτρίνα της οικονομίας κι εμείς τα εξιλαστήρια θύματά τους. Εργάστηκα για ένα ντοκιμαντέρ πάνω σε μία συνεργατική τράπεζα, γνωρίζω ότι στο τραπεζικό σύστημα υπάρχουν άνθρωποι που ψάχνονται, δεν είναι όλοι σάπιοι, βεβαίως απέχουν πολύ από το να έχουν τα μάτια τους ανοιχτά απέναντι στην αχρειότητα των ζημιών που επιφέρουν κοινωνικά. Η οικονομία χρηματοδοτείται από τις τράπεζες. Σήμερα έχουμε περισσότερες χρηματοδοτήσεις απ’ ότι πραγματικά έχει ανάγκη η οικονομία κι αυτό είναι που μας έχει οδηγήσει στη πτώχευση. Δεν πιστεύω ότι η ίδια η τράπεζα από μόνη της μας κάνει φτωχότερους, αδυνατώ να κάνω τη σύνδεση. Απλώς, η τράπεζα κινείται με ένα σωρό κανόνες οι οποίοι τελικά είναι αυτοί που μας οδηγούν στη πτώχευση.
Η φοροδιαφυγή και οι μάρτυρες του δημοσίου συμφέροντος… Τι πιστεύεις για όλα αυτά;
Είναι το σκάνδαλο της εποχής μας. Υπερασπιζόμαστε το Προτεκτοράτο, τη κοινωνία και τη δημοκρατία όταν στα πιο υψηλά κοινωνικά στρώματα επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας. Ζητούμε την τάξη και την οργάνωση, όταν εκείνοι που έπαυσαν να είναι οι προστάτες μας και που θα έπρεπε να βοηθούν τους φτωχούς, ενδεχομένως τώρα να πλουτίζουν. Ωστόσο δεν πιστεύω πια στις ιδέες αυτές. Η φοροδιαφυγή είναι ένα σκάνδαλο, το 1% μόλις από τον φόρο Tobin, αρκούσε φαντάζομαι για να ρυθμίσει τεράστια προβλήματα. Όταν βλέπουμε τη δημόσια, κοινωνική και οικολογική καταστροφή και ακούμε τους αριθμούς, δεν υπάρχει ουδεμία σύνδεση με την πραγματικότητα. Και άρα κάπου πίσω κρύβεται η αλήθεια, ότι είναι περίπλοκο να υπερασπίζεσαι το Προτεκτοράτο, τη δημοκρατία, το κοινό συμφέρον, όταν τελικά μένουν μόνο οι φτωχοί να υπερασπίζονται τους φτωχούς.
Τα κίτρινα γιλέκα δεν είναι αυτοί που καταγγέλλουν τη φτωχοποίηση και τις δυσκολίες της κοινωνίας;
Ναι, κάπως έτσι. Νοιώθω άβολα μ’αυτό διότι μας εκπλήσει ότι το ανακαλύψαμε μόλις χθες. Βασικά, αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας, όταν φεύγουμε για διακοπές, υπάρχουν ξενοδοχεία πολυτελείας κλπ… κι αυτό συνυπάρχει με μια κοινωνική μιζέρια. Τα κίτρινα γιλέκα απάντησαν στο ύψος των περιστάσεων, κατά βάση με μία επανάσταση που ήταν περισσότερο μία ανταρσία απ’ ότι ένα κίνημα… Όπως όλοι οι καταγγέλλοντες ήρθαν σε σύγκρουση με μία καταστολή πολύ σκληρή, σήμερα όλοι οι όσοι έχουν καταγγείλλει τις πολιτικές αυτές αντιμετωπίζουν τιμωρητικές ποινές. Το να καταγγέλλεις σημαίνει να είσαι πολίτης, να είσαι αντίθετος με την αδικία. Έχουμε ανάγκη από χρήματα για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε και να μπορούμε να οργανωθούμε ως κοινωνίες, αλλά όταν αυτό μετατρέπεται στην αναίδεια του πολέμου, τότε έχουμε πρόβλημα. Στην αρχή, είχαμε ένα πανό που είχαμε γράψει “μπάσταρδο χρήμα”. Μεγαλώσαμε όλοι με την ιδέα της ανεξαρτητοποίησής μας από το χρήμα. Σήμερα αν μιλάμε για ρήξη θα πρέπει να ενδυναμώσουμε την αλληλεγγύη και να δημιουργήσουμε μία συλλογικής δύναμης διότι εάν μείνουμε μονάχα με το χρήμα για να τα βγάλουμε πέρα, τότε απλά δεν θα τα καταφέρουμε.
———————–
Μετάφραση από τα γαλλικά για την ελληνική Pressenza: Ανδρέας Παπαγγελόπουλος.