Οι διαβουλεύσεις του ΟΗΕ για ουσιαστικές συνομιλίες με σκοπό τον τερματισμό των βάναυσων συγκρούσεων που μαίνονται εδώ και τρία χρόνια σε όλη την Υεμένη, άρχισαν στη Σουηδία. Οι βίαιες συγκρούσεις έχουν αφήσει το έθνος αυτό της Μέσης Ανατολής διχασμένο μεταξύ της κυβέρνησης και των ανταρτικών δυνάμεων, με εκατομμύρια στα πρόθυρα της πείνας και ερειπωμένες την οικονομία και την κοινωνία.

Ο Ειδικός Απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών στην Υεμένη, Martin Griffiths, εξέφρασε την Τετάρτη την «εκτίμησή του προς την κυβέρνηση της Σουηδίας για την πραγματοποίηση των πολιτικών διαβουλεύσεων και προς την Κυβέρνηση του Κουβέιτ για τη διευκόλυνση της μετακίνησης της αντιπροσωπείας της Σανά» στις συνομιλίες, αναφερόμενος στο επαναστατικό κίνημα Houthi, οι οποίοι είχαν άδεια να πετάξουν έξω από την πρωτεύουσα της Υεμένης πριν από λίγες ημέρες.

 

Ο ΟΗΕ προσπάθησε τον Σεπτέμβριο να φέρει στη Γενεύη τα συμβαλλόμενα μέρη – τους Houthis και την επίσημα αναγνωρισμένη κυβερνητική αντιπροσωπεία – για διαβουλεύσεις, αλλά οι συνθήκες που επιτρέπουν στην αντιπροσωπεία των Houthi να φτάσει στην ελβετική πόλη δεν είχαν εξασφαλιστεί.

Ο αντίκτυπος της σύγκρουσης στην Υεμένη

Πάνω από 22 εκατομμύρια άνθρωποι – πάνω από τα τρία τέταρτα του πληθυσμού – εξαρτώνται από ανθρωπιστική βοήθεια ή προστασία, εκ των οποίων πάνω από 8 εκατομμύρια ζουν επισφαλώς και κινδυνεύουν από πείνα. Η σύγκρουση, η οποία κλιμακώθηκε στις αρχές του 2015, μετά από μια στρατιωτική επέμβαση υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας εναντίον μιας εξέγερσης ανταρτών Houthi, κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης της Υεμένης, κατέστρεψε επίσης τα ιατρικά, υδάτινα και αποχετευτικά συστήματα της χώρας, με αποτέλεσμα πολλαπλές εκδηλώσεις χολέρας και άλλων θανατηφόρων ασθενειών. Χιλιάδες πολίτες έχουν επίσης πεθάνει κατά τις αεροπορικές επιδρομές και στις μάχες.

Σύμφωνα με την Υπηρεσία Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA), όλα τα μέρη στη σύγκρουση παραβλέπουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και τη νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα και παρεμπόδισαν την έγκυρη και έγκαιρη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Κρίσημη η οικοδόμηση εμπιστοσύνης

Πριν από την άφιξη του κ. Griffiths στη Σουηδία, ένα ναυλωμένο αεροσκάφος του ΟΗΕ μετέφερε με επιτυχία περίπου 50 σοβαρά τραυματισμένους πολίτες από την πρωτεύουσα της Υεμένης που ελέγχεται από την αντιπολίτευση Sana’a σε ιατρικά κέντρα στο Ομάν για θεραπεία, μια εξέλιξη που θεωρείται κρίσιμο στοιχείο για την οικοδόμησης εμπιστοσύνης, πριν από τις συνομιλίες. Αρκετοί αξιωματούχοι από πολλά έθνη χαιρέτισαν επίσης τις ιατρικές μεταφορές.

Ενώ υπήρξαν πολλές περιφερειακές και παγκόσμιες προσπάθειες να παύσουν τα πυροβόλα όπλα στην Υεμένη, η προσέγγιση των μερών και η εξεύρεση συμφωνιών ήταν δύσκολη. Ο κ. Griffiths διορίστηκε Ειδικός Απεσταλμένος τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, μετά τον Ismail Ould Cheikh Ahmed, ο οποίος προήδρευε των προσπαθειών του ΟΗΕ για επίλυση της σύγκρουσης στην Υεμένη από τον Απρίλιο του 2015.

Στην τελευταία του ενημέρωση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας ο κ. Ould Cheikh Ahmed προειδοποίησε ότι ένα “καταστροφικό πρότυπο μηδενικής πολιτικής” συνέχισε να βυθίζει την Υεμένη σε ολοένα και μεγαλύτερη φτώχεια και καταστροφή, τονίζοντας ότι ενώ ο ΟΗΕ και η ευρύτερη διεθνής κοινότητα μπορούν να προσπαθήσουν για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος προς την ειρήνη, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων της Υεμένης πρέπει να σταματήσουν τις μάχες και την αιματοχυσία.

 

Επείγουσα ανθρωπιστική κατάσταση

Οι υπηρεσίες ανθρωπιστικής βοήθειας, οι οποίες παρέχουν βοήθεια σε εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρη την Υεμένη, υπογράμμισαν τον επείγοντα χαρακτήρα των συνομιλιών, προειδοποιώντας ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες.

Ο Mark Lowcock, ο συντονιστής έκτακτης ανάγκης του ΟΗΕ, επιστρέφοντας από την τελευταία αποστολή του στη χώρα που ξέσπασε από τον πόλεμο την 1η Δεκεμβρίου, χαρακτήρισε την κατάσταση ως “το χείλος μιας μεγάλης καταστροφής”.Το μήνυμα αυτό ενισχύθηκε από τις αρχές της μόνιμης επιτροπής των υπηρεσιών της διοίκησης – μια ομάδα οργανισμών που περιλαμβάνουν πολλές οντότητες του ΟΗΕ, διεθνείς οργανισμούς και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Σε κοινή δήλωσή τους τη Δευτέρα, κάλεσαν όλα τα κόμματα να συμμετάσχουν στις συνομιλίες και “να ασχοληθούν σοβαρά για να συμφωνήσουν δράσεις για να διευκολύνουν την κατάσταση”.