Τον Μάιο του 2018, μια ομάδα επτά Αφγανών στην ελεγχόμενη κατά πλειοψηφία επαρχία Helmand από τους Ταλιμπάν, ξεκίνησε ένα ταξίδι για την ειρήνη περισσότερων από 370 μίλια προς την πρωτεύουσα Καμπούλ, προκαλώντας της δημιουργία ενός κινήματος σε εθνικό επίπεδο.
Οι κάτοικοι της Helmand πληρώνουν υψηλό τίμημα από τότε που η επαρχία μετατράπηκε σε πεδίο μάχης μεταξύ των αφγανικών δυνάμεων και των Ταλιμπάν. Ο καταλύτης για την πορεία της ειρήνης ήταν μια βομβιστική επίθεση κατά τη διάρκεια ενός αγώνα πάλης το Μάρτιο που σκότωσε 14 ανθρώπους.
Οι διαδηλωτές ξεκίνησαν τη διαμαρτυρία τους εντός 24 ωρών από την επίθεση αυτοκτονίας με απεργία πείνας και διαμαρτυρία στην πρωτεύουσα της επαρχίας, Lashkar Gah, για να ζητήσουν τον τερματισμό της βίας. Οι ακτιβιστές πραγματοποίησαν συναντήσεις τόσο με την κυβέρνηση όσο και με τους Ταλιμπάν, αλλά όταν δεν επιτεύχθηκαν αποτελέσματα, αποφάσισαν να περπατήσουν στην Καμπούλ για να υποστηρίξουν περαιτέρω το ειρηνευτικό τους μήνυμα.
Οι πολιορκημένοι Αφγανοί ταξίδευαν σε όλη τη χώρα περνώντας από δύσκολο έδαφος κάτω από τον καυτό ήλιο. Το τελευταίο σκέλος της πορείας τους έλαβε χώρα κατά τον ιερό μήνα του Ραμαζανιού, το οποίο συνέχισαν, παρατηρώντας τη νηστεία τους. Ήταν ευπρόσδεκτοι στα χωριά που πέρασαν και τους προσφέρθηκε φαγητό, νερό και ξεκούραση.
Συνολικά, πέρασαν από έξι επαρχίες και περιοχές που ελέγχονταν από τους Ταλιμπάν. Στην πόλη Ghazni, είχαν λάβει προειδοποίηση από τους Ταλιμπάν να μην εισέλθουν σε μια περιοχή επειδή θα ήταν επικίνδυνο. «Συναντήσαμε μαχητές των Ταλιμπάν και, μετά από μια μικρή εισαγωγή, μας είπαν ότι δεν έπρεπε να έρθουμε εδώ επειδή η περιοχή είναι φυτεμένη με βόμβες και είχαν προγραμματίσει μια επίθεση», δήλωσε ένας από τους διαδηλωτές στο The Telegraph. «Mετά από λίγα λεπτά συζήτησης μαζί τους, φάνηκαν κουρασμένοι από όλα αυτά και από τον πόλεμο. Μας επέστρεψαν να περάσουμε στην ασφαλέστερη περιοχή».
Η ανθεκτικότητα και το θάρρος τους προσέλκυσε περίπου εκατό Αφγανούς από μέρη όπως το Κανταχάρ και το Χεράτ που ενώθηκαν στο κίνημα ειρήνης, συμπεριλαμβανομένων και γυναικών. Οι γυναίκες διαδηλωτές κλήθηκαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους μετά από διαμαρτυρίες κατά τη διάρκεια της ημέρας, λόγω των παραδοσιακών ευαισθησιών γύρω από τις διανυκτερεύσεις στους δρόμους. Έφτασαν στην Καμπούλ όταν η κατάπαυση του πυρός στον Eid al-Fitr μόλις έληξε τον Ιούνιο. Οι διαδηλωτές είχαν καλύψει πάνω από 370 μίλια με τα πόδια σε διάστημα 40 ημερών. Στην Καμπούλ τους υποδέχθηκαν με θέρμη και τους πρόσφεραν φαγητό και νερό.
Παρά το γεγονός ότι ήταν εξαντλημένοι, οι διαδηλωτές ήταν έτοιμοι για την επόμενη φάση ακτιβισμού τους. Συναντήθηκαν με τον Αφγανό πρόεδρο Ασράφ Γκάνι και του έδωσαν έναν κατάλογο αιτημάτων για βιώσιμη ειρήνη. Ορισμένα από τα αιτήματα περιλάμβαναν τον ορισμό ενός τόπου για ειρηνευτικές συνομιλίες, τη διαμεσολάβηση εκεχειρίας ενός έτους και τη δρομολόγηση ενός νέου μηχανισμού που θα εξετάσει τα συμφέροντα και τις ανάγκες όλων των Αφγανών. Οι διαδηλωτές σχημάτισαν επίσης μια επιτροπή για να προσεγγίσουν τους Ταλιμπάν με ένα παρόμοιο σύνολο απαιτήσεων.
Οι ακτιβιστές έκαναν τότε διαμαρτυρίες έξω από την αποστολή βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών στο Αφγανιστάν και απέστειλαν επιστολή στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, προτρέποντάς τον να υιοθετήσει μια προορατική προσέγγιση για τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στη χώρα.
Επίσης, η ομάδα έχει στρατηγικούς στόχους τους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς και θεσμούς, όπως οι αμερικανικές, βρετανικές, ρωσικές, ιρανικές και πακιστανικές πρεσβείες, που θεωρούνται ότι έχουν βάλει το χέρι τους στον πόλεμο. Πραγματοποίησαν καθιστικές διαμαρτυρίες για τρεις ημέρες έξω από κάθε πρεσβεία και σχεδιάζουν να ξεκινήσουν διαδηλώσεις αλληλεγγύης στις χώρες καταγωγής τους. «Με τις διαδηλώσεις μας, θέλουμε να δημιουργήσουμε μια σχέση μεταξύ των ανθρώπων μας και των πολιτών αυτών των χωρών», δήλωσε ο Trono News Bismillah Watandost, ένας από τους διαδηλωτές. «Και ελπίζουμε οι πολίτες των ξένων χωρών να ρωτήσουν τις κυβερνήσεις τους γιατί οι Αφγανοί διαμαρτύρονται έξω από τις πρεσβείες τους».
Μετά την Καμπούλ, οι διαδηλωτές της Helmand συνέχισαν την αποστολή τους περπατώντας ξυπόλητοι 340 χιλιόμετρα για να φτάσουν στο Mazar-e-Sharif από τις 10 Αυγούστου έως τις 11 Σεπτεμβρίου. Στόχος τους ήταν να φέρουν το μήνυμα ειρήνης στους κατοίκους του βόρειου Αφγανιστάν. Διεξήγαγαν επίσης διάλογο με θρησκευτικούς ηγέτες, φυλετικούς πρεσβυτέρους και το ευρύ κοινό σε μέρη όπου σταμάτησαν. Οι διαδηλωτές είχαν αναπτύξει διάφορες στρατηγικές πειθούς και αποτροπής προσαρμοσμένες στους αποδέκτες τους.
Ο ακτιβισμός τους ήταν το αποτέλεσμα μιας καλά σχεδιασμένης στρατηγικής για την προσέγγιση των συμπολιτών τους από τις νότιες και βόρειες επαρχίες. Το κίνημα ξεκίνησε από τον Iqbal Khaibar, ο οποίος είναι ένας διαδηλωτής από το Helmand και ήταν βασικό μέλος του Lashkar Gah. Ο Khaibar δήλωσε ότι φοβούνται τα αντίποινα στην πορεία, γι ‘αυτό και ανέπτυξαν μια στρατηγική δημιουργίας ομάδων υποστήριξης που θα συνέχιζαν την πορεία αν κάποιοι συμμετέχοντες δεχόταν επίθεση ή έχαναν τη ζωή τους.
Επιπλέον, η πορεία ειρήνης εμφανίστηκε την κατάλληλη στιγμή, μόλις η αφγανική κυβέρνηση πρόσφερε στους Ταλιμπάν μια άνευ όρων προσφορά κατάπαυσης του πυρός. Το Αφγανικό Συμβούλιο Ειρήνης, ένα σώμα που ιδρύθηκε από τον πρώην Πρόεδρο Χαμίντ Καρζάι για να διαπραγματευτεί με τους Ταλιμπάν, επανέλαβε επίσης την υποστήριξή του προς το ειρηνευτικό κίνημα Helmand. Το συμβούλιο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία συμφιλίωσης και οικοδόμησης της ειρήνης στη χώρα.
Διαδηλώσεις σε εθνικό επίπεδο
Η πορεία ειρήνης Helmand έθεσε ένα προηγούμενο για άλλες μη βίαιες διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα. Τον Ιούνιο, Αφγανές γυναίκες και κορίτσια υποδέχτηκαν προσωπικά τους Ταλιμπάν με λουλούδια στην επαρχία Helmand και τους προέτρεψαν να παρατείνουν την εκεχειρία του Eid al-Fitr. Αν και οι Ταλιμπάν δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημα παράτασης της κατάπαυσης του πυρός, η διαδήλωση ήταν τολμηρή. Η δράση τους θα ήταν αδιανόητη τις τελευταίες δεκαετίες, όταν υπήρχαν αυστηροί περιορισμοί στην ελεύθερη κυκλοφορία των γυναικών. Οι περισσότερες αφγανικές γυναίκες δεν εγκαταλείπουν τα σπίτια τους για να παρακολουθήσουν διαμαρτυρίες. Βγαίνοντας στους δρόμους για μια γυναικεία διαμαρτυρία, επέδειξαν την τόλμη και τη δύναμή τους.
Το κίνημα για την ειρήνη αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που πιέζει τόσο την κυβέρνηση όσο και τους Ταλιμπάν για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας και τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου. Η τριών ημερών κατάπαυσης του πυρός κατά τη διάρκεια του Eid al-Fitr ήταν προϊόν αυτής της μη βίαιης αντίστασης, η οποία αύξησε την πίεση στους Ταλιμπάν να αποδεχθούν την προσφορά. Αν και οι Ταλιμπάν αποκλείουν την προσφορά της κυβέρνησης για άλλη κατάπαυση του πυρός κατά τη διάρκεια του Eid al-Adha, δεν έχει σταματήσει η ορμή του κινήματος της ειρήνης. Περισσότερες διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες και πράξεις πολιτικής ανυπακοής εκτυλίσσονται τακτικά στο Αφγανιστάν.
Η ώθηση για το ειρηνευτικό κίνημα είναι η αυξανόμενη ανασφάλεια και η αύξηση της βίας από το 2001. Οι περισσότεροι Αφγανοί απλώς απογοητεύονται από τις συνθήκες διαβίωσής τους και θέλουν να τελειώσει ο πόλεμος. Το Πρόγραμμα Δεδομένων για τις Συγκρούσεις στην Ουψάλα έχει δείξει μεγάλη αύξηση στον αριθμό των θυμάτων τα τελευταία χρόνια. Το 2001, υπήρχαν 5.553 θάνατοι στη χώρα. Μέχρι το 2017, ο αριθμός αυξήθηκε σε 19.694.
Μια έρευνα του Asia Foundation του 2017 αποκάλυψε ότι καθώς ο αριθμός των θανάτων έχει αυξηθεί, ο φόβος για προσωπική ασφάλεια ή η ανασφάλεια έχουν αυξηθεί από 40 % το 2001 έως 71% το 2017. Η έρευνα κατέδειξε επίσης ότι το κίνημα αντανακλά την κοινή γνώμη Αφγανιστάν. Διαπίστωσε ότι πάνω από το 60% των Αφγανών πιστεύουν ότι μια ειρηνευτική διαδικασία θα οδηγήσει σε μακροπρόθεσμη σταθερότητα στη χώρα και περισσότεροι από τους μισούς Αφγανούς πιστεύουν ότι είναι πιθανό να συμβεί η συμφιλίωση με τους Ταλιμπάν. Αυτή η αυξανόμενη εντολή για μια ειρηνευτική διαδικασία έχει προσθέσει βάρος στο ειρηνευτικό κίνημα της χώρας.
Αν και οι διαδηλωτές του Helmand δεν έχουν πει τίποτε για την επόμενη φάση ακτιβισμού τους, το ειρηνευτικό κίνημα έχει γίνει ένα πανεθνικό φαινόμενο. Έχει κερδίσει τις καρδιές και τα μυαλά των απλών Αφγανών. Επιπλέον, ήταν επίσης ενθαρρυντικό να βλέπει κανείς τους Ταλιμπάν να δείχνουν συμπόνια στους ακτιβιστές. Επί του παρόντος, οι διαδηλωτές της Helmand αλληλεπιδρούν με τους κατοίκους στο βορρά για να κερδίσουν περισσότερη υποστήριξη για την κίνησή τους.
«Εμείς [συνεχίζουμε να] πηγαίνουμε στα χωριά για να συναντήσουμε τους ανθρώπους για να στηρίξουμε τις προσπάθειές μας», δήλωσε ο Μirwais Kanai, ένας από τους διοργανωτές. «Στην αρχή, κάποιοι άνθρωποι είχαν αμφιβολίες και κατηγορούσαν τους διαδηλωτές ότι ήταν ένα σχέδιο ξένων ή κυβερνήσεων. Γι ‘αυτό μόνο ένας μικρός αριθμός διαδηλωτών προχώρησε στην Καμπούλ. Έχουμε εργαστεί για την αλλαγή στη νοοτροπία των ανθρώπων και τώρα ο λαός έχει καταλάβει ότι [εμείς] εργαζόμαστε πραγματικά για την ειρήνη».
