Το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece με αίσθημα ευθύνης και με σεβασμό στα θύματα και στις οικογένειές τους, πριν τοποθετηθεί, περίμενε να αναγνωριστούν τα θύματα της καταστροφικής πυρκαγιάς στο Μάτι, να καταγραφούν οι ζημιές, να ανακοινωθούν τα πρώτα συμπεράσματα από τους υπεύθυνους φορείς.
Περίμενε επίσης να ανακοινωθούν τα μέτρα της κυβέρνησης για τους πληγέντες και οι πολιτικές αποφάσεις για την πρόληψη και την αντιμετώπιση μελλοντικών παρόμοιων καταστροφών.
Οι Φίλοι της Φύσης το πρώτο που έκαναν, αμέσως μετά την πυρκαγιά στο Μάτι, ήταν να ανταποκριθούν στο κάλεσμα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος/ ΚΕΔΕ και του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας/ Ε.ΚΕ.Α., να ενημερώσουν και να καλέσουν τα μέλη, τους φίλους και τους συνεργάτες τους να δείξουν την αλληλεγγύη τους στους πυροπαθείς προσφέροντας είδη πρώτης ανάγκης και αίμα. (24 Ιουλίου 2018).
Σήμερα, δέκα ημέρες μετά τις πυρκαγιές στα Γεράνια και κυρίως στο Μάτι, και χωρίς να θεωρούμε ότι ανακαλύπτουμε την Αμερική, καταθέτουμε τις απόψεις, τις θέσεις και τις προτάσεις μας για τις πυρκαγιές και γενικότερα για τις φυσικές καταστροφές.
- Θεωρούμε ως βάση συζήτησης για την αντιμετώπιση μελλοντικών και αναπόφευκτων πυρκαγιών «Τα 15 προκαταρκτικά επιστημονικά συμπεράσματα της έρευνας για τις πυρκαγιές στην Αττική». Την έρευνα πραγματοποίησε το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών και ειδικότερα το μεταπτυχιακό πρόγραμμα “Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων” σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Η έρευνα με τα συμπεράσματα παρουσιάζεται σε δύο γλώσσες εδώ.
- Από τα αποτελέσματα των πρόσφατων πυρκαγιών στα Γεράνια και στο Μάτι προκύπτει ότι το ισχύον «σχέδιο δασοπροστασίας στάθηκε ανίκανο να προστατεύσει ανθρώπινες ζωές και δάση από την απόλυτη καταστροφή». Με βάση τα συμπεράσματα και μετά από καλόπιστο διάλογο χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα νέο Ενιαίο Συντονιστικό Όργανο/ ΕΣΟ στο οποίο να συμμετέχουν με βαρύνουσας σημασίας λόγο η Δασική Υπηρεσία, το ΕΚΑΒ καθώς και ειδικοί στα πληροφορικά συστήματα για την έγκυρη, έγκαιρη και πολυεπίπεδη ενημέρωση των πολιτών. Επειδή τα ηλεκτροφόρα καλώδια της ΔΕΗ έχουν προκαλέσει στο παρελθόν δασικές πυρκαγιές θεωρούμε ότι η συμμετοχή εκπροσώπου της στον ΕΣΟ θα ήταν χρήσιμη.
- Οι δασικές υπηρεσίες είναι απαξιωμένες, ασχολούνται κυρίως με τους χαρακτηρισμούς των περιοχών και λιγότερο ή καθόλου με τη διαχείριση των δασών. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει. Προτάσεις προφανώς έχουν οι δασολόγοι, οι γεωτεχνικοί, οι ίδιοι εργαζόμενοι και τα στελέχη στις δασικές υπηρεσίες.
- Εκτιμούμε ότι η νομοθεσία από το 2010 και μετά διευκολύνει την περιβαλλοντική καταστροφή της Ελλάδας. Ειδικότερα α) οι νόμοι 3843/2010 (α.6), 4014/2011 (α.9) νομοθετούν την τακτοποίηση αυθαιρέτων και την ετεροχρονισμένη τακτοποίηση έργων. Ο νόμος 4178/2013 (α.40) επιτρέπει δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου καταλύοντας κάθε έννοια περιβαλλοντικής αποκατάστασης κατά το ΠΔ 148/2009. β) Περαιτέρω, ο ν. 4014/2011 (α. 10)επιτρέπει όλες τις δραστηριότητες εντός NATURA 2010 και ο ν.4315/ 2014 (α.59) επιτρέπει λατομικές, μεταλλευτικές δραστηριότητες εντός των Καταφυγίων Άγριας Ζωής γ) ο ν.4411/2016 (α.8, παρ.3α) δίνει αμνηστία σε παράνομη θήρα, δηλητήρια, υλοτομία δ) ο ν.4483/2017(α.145) παρατείνει τη λειτουργία παράνομων εγκαταστάσεων εντός Natura και ανανεώνει την τριετία του ν.4280/2014 ε) ο ν.4467/2017 (α.2)επιτρέπει υπό προϋποθέσεις τις αλλαγές χρήσης στις δασικές εκτάσεις ακόμα και μετά την πυρκαγιά και ο ν.4489/2017 (α.39)καθιερώνει τις «οικιστικές πυκνώσεις» στα δάση στ) ο ν.4512/2018 (α.127 επ.) καθιερώνει την εποπτεία κατόπιν ραντεβού αντί του περιβαλλοντικού ελέγχου.
- Η ιστοσελίδα του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού ΔΗΜΗΤΡΑ/ ΕΛΓΟ με θέμα την «πρόληψη των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας», αν και έχει δημιουργηθεί πριν από χρόνια, αποτελεί ένα ισχυρό και χρήσιμο «εργαλείο» για όποιον πολίτη, φορέα, Δήμο κ.α. θέλει να ενημερωθεί και να πάρει μέτρα πυροπροστασίας. Προτείνουμε μέχρι να δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί ένα νεότερο έργο, η ιστοσελίδα να αποτελέσει οδηγό για την επιμόρφωση και την ενημέρωση.
- Η εκπαίδευση των πολιτών για την πολιτική προστασία, για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών θα πρέπει να ξεκινήσει από τη μαθητική ηλικία. Η συνεργασία της εκπαιδευτικής κοινότητας με την Πολιτική Προστασία και με τους Δήμους κρίνεται ως απολύτως απαραίτητη. Οι πληροφορίες, το εκπαιδευτικό υλικό, τα Δελτία Τύπου κ.λπ. που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την εκπαίδευση και την προφύλαξη.
- Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες, που βρίσκονται εγγύτερα στους κατοίκους των περιοχών, αν και έχουν υπεύθυνους Πολιτικής Προστασίας, θα πρέπει να καταρτίσουν ειδικά Τοπικά και Περιφερειακά Σχέδια επιμόρφωσης, ενημέρωσης, πρόληψης και αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών, στα πρότυπα των «Σχεδίων Αντιμετώπισης Τεχνολογικών Ατυχημάτων Μεγάλης Έκτασης (ΣΑΤΑΜΕ). Τα ΣΑΤΑΜΕ καταρτίζονται από την οδηγία SEVESO και προβλέπουν ασκήσεις επί χάρτου καθώς και πραγματικές ασκήσεις, «γυμνάσια», με τη συμμετοχή των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η εμπειρία της Περιφέρειας Δυτικής Αττικής η οποία έχει καταρτίσει ΣΑΤΑΜΕ και έχει αρχίσει να το εφαρμόζει.
- Σημαντικός ο ρόλος της γρήγορης και πολύπλευρης ενημέρωσης – ειδικά ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Αριθμού Κλήσης Εκτάκτων Αναγκών «112». Με την προϋπόθεση ότι λειτουργεί ένα αποφασιστικό και όχι ευθυνόφοβο Ενιαίο Συντονιστικό Όργανο για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και ειδικότερα των πυρκαγιών (ή και των πλημμυρών) θα πρέπει να ενημερώνει γρήγορα, υπεύθυνα και αποτελεσματικά του πολίτες. Το 112 αν λειτουργεί σωστά – στις μέρες μας υπάρχει αλλά δεν λειτουργεί πλήρως – δίνει τη δυνατότητα με το Σύστημα Συναγερμού που θα έπρεπε να διαθέτει, να στέλνει γραπτά και προφορικά μηνύματα σε κινητά και σταθερά τηλέφωνα, σε χρήστες του Internet των περιοχών που εντοπίζεται ένα μαζικό πρόβλημα (πυρκαγιά, πλημμύρα, σεισμός, μεγάλης έκτασης ρύπανση κ.ά).
- Οι Φίλοι της Φύσης δεν υιοθετούν τη λογική «περισσότερα πυροσβεστικά αεροπλάνα και οχήματα», «περισσότερη αστυνόμευση», «περισσότερα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ», «περισσότερες εντατικές κλίνες» κ.λπ. Δίνουμε βάρος στην πρόληψη, στην επιμόρφωση, στην εξαγωγή έγκυρων συμπερασμάτων, στο συντονισμό, στη συνεργασία, στον Εθνικό Σχεδιασμό, στην Ευρωπαϊκή συνεργασία, στα Τοπικά Σχέδια Αντιμετώπισης Φυσικών Καταστροφών και στην Πολιτική προστασία, στον επικουρικό εθελοντισμό, στην αξιοποίηση της τεχνολογίας και των επιστημών κ.λπ.
- «Τω αγνώστω Θεώ». Επειδή εκτιμούμε ότι θα υπάρχουν άγνωστες θέσεις, επεξεργασίες και προτάσεις πολιτών και φορέων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, τους καλούμε να τις καταθέσουν με όποιον τρόπο θεωρούν προσφορότερο. Τα αρμόδια Υπουργεία ας διευκολύνουν τη διαδικασία συμμετοχής αξιοποιώντας «τα εργαλεία» επικοινωνίας και διαβούλευσης με τον πολίτη.
Οι ανωτέρω 10 θέσεις και προτάσεις των Φίλων της Φύσης δεν αποτελούν πανάκεια, τις καταθέτουμε δημόσια, χωρίς ανώφελους, διχαστικούς και εμπόλεμους χαρακτηρισμούς, στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου για την πρόληψη, την αντιμετώπιση και τη «θεραπεία» των καταστροφών.
———————————————
Το Ελληνικό Δίκτυο «ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ»/Naturefriends Greece, ιδρύθηκε το 2007 και αποτελεί τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης Naturefriends International/NFI (1895). http://www.nfi.at
Από το 2018 είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Seattle to Brussels και εκπρόσωπός του στην Ελλάδα http://s2bnetwork.org.
Οι ΦτΦ είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογο integrated Civil Society Organizations (iCSO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. http://esango.un.org/civilsociety/login.do
Οι ΦτΦ/NFGR ήταν εθνικοί συντονιστές της εκστρατείας people4soil για να χαρακτηριστεί το έδαφος κοινό αγαθό και συνεργάζονται με Ευρωπαϊκές και Διεθνείς οργανώσεις και Κοινωνικά Δίκτυα για το περιβάλλον, το δίκαιο εμπόριο, τον πολιτισμό κ.ά.
Οι ΦτΦ έχουν καταχωρηθεί στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΑΜ Φορέα: 3358)
