Το 1989, το Διοικητικό Συμβούλιο του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών συνέστησε να αναγνωριστεί η 11η Ιουλίου από τη διεθνή κοινότητα ως Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμών, μια ημέρα που να επικεντρώνει την προσοχή στα επείγοντα και σημαντικά ζητήματα των πληθυσμών. Φέτος, για την Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμών 2018, το UNFPA (Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό) θα γιορτάσει το θέμα “Ο Οικογενειακός προγραμματισμός είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα”.
Η φετινή χρονιά σηματοδοτεί την 50ή επέτειο της Διεθνούς Διάσκεψης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του 1968, όπου ο οικογενειακός προγραμματισμός επιβεβαιώθηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως ως ανθρώπινο δικαίωμα. Η Διακήρυξη της Τεχεράνης αναφέρει: “Οι γονείς έχουν ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα να καθορίζουν ελεύθερα και υπεύθυνα τον αριθμό των παιδιών τους και τη χρονική στιγμή της τεκνοποίησης”.
Τραγικώς, οι αξιόπιστες μέθοδοι οικογενειακού προγραμματισμού δεν είναι εφικτές για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Έτσι πολλοί καταφεύγουν σε ανασφαλείς, αναξιόπιστες μεθόδους, μερικές από τις οποίες μπορεί να είναι επικίνδυνες.
Το UNFPA έχει συλλέξει δεκάδες παραδείγματα βλαβερών και αναποτελεσματικών μεθόδων που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι ενώ προσπαθούν να αποτρέψουν την εγκυμοσύνη. Όλα τα παραδείγματα αυτά μαζί, υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη βελτίωσης της πρόσβασης και της ενημέρωσης σχετικά με τον σύγχρονο, αξιόπιστο οικογενειακό προγραμματισμό.
-Ανασφαλείς, Αναξιόπιστες Επικίνδυνες Μέθοδοι Αντισύλληψης-
Ξύδι
© UNFPA Moldova/Dan Gutu
Πολλές γυναίκες προσπαθούν να αποτρέψουν την εγκυμοσύνη εισάγοντας ή καταναλώνοντας επιβλαβείς χημικές ουσίες. Οι επαγγελματίες υγείας στη Δημοκρατία της Μολδαβίας, τη Συρία και το Ουζμπεκιστάν αναφέρουν ότι μερικές γυναίκες εισάγουν ξίδι στο κόλπο τους, είτε πριν είτε μετά την σεξουαλική επαφή. Ενώ πολλά αναφερόμενα περιστατικά προέρχονται από παλιές δεκαετίες, η πρακτική εξακολουθεί να παρατηρείται και σήμερα. Το ξίδι δεν λειτουργεί ως αντισυλληπτικό. Αλλά “προκαλεί μια ανισορροπία στη φυσική βακτηριακή ισορροπία του κόλπου, η οποία αυξάνει τις κολπικές μολύνσεις”, δήλωσε ο Δρ Yasser Joha, γυναικολόγος στη Δαμασκό.
Σαπούνι και νερό
© UNFPA Myanmar/Karlien Truyens
Πολλές γυναίκες πλένονται ή κάνουν κολπική πλύση με σαπούνι και νερό μετά από τη σεξουαλική επαφή σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν την εγκυμοσύνη. “Ελπίζουν ότι θα ξεπλύνουν το σπέρμα, αλλά το σπέρμα φτάνει στη μήτρα πριν προλάβουν οι γυναίκες να το ξεπλύνουν”, δήλωσε η Δρ Su Sandy της ΜΚΟ Population Services International Myanmar. Πρόσθεσε, ότι η πρακτική μπορεί να επηρεάσει την κολπική οξύτητα, οδηγώντας σε ερεθισμό ή λοιμώξεις.
Απορρυπαντικό ρούχων
© UNFPA Uzbekistan/Dilora Ganieva
Τα σαπούνια έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί και με άλλους τρόπους. Οι επαγγελματίες υγείας στην Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία αναφέρουν ότι, πριν από μερικές δεκαετίες, μερικές γυναίκες εισήγαγαν απορρυπαντικό (σαπούνι) ρούχων στο κόλπο τους πριν από την επαφή, ελπίζοντας ότι η αλκαλικότητα θα σκοτώσει το σπέρμα. Η μέθοδος αυτή μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή, έλκη και άλλες σημαντικές βλάβες και είναι επίσης αναξιόπιστη για την πρόληψη της εγκυμοσύνης. “Φυσικά, αυτό το κομμάτι σαπουνιού δεν θα διορθώσει την κατάσταση”, δήλωσε ένας γιατρός στο UNFPA.
Απολυμαντικό
© UNFPA Sri Lanka/Avindi Perera
Γυναίκες χρησιμοποιούν επίσης απολυμαντικά στην προσπάθεια τους να σκοτώσουν το σπέρμα, χρησιμοποιώντας αυτές τις χημικές ουσίες για να κάνουν κολπική πλύση ή εφαρμόζοντας τες στα εξωτερικά γεννητικά τους όργανα. Τα απολυμαντικά μπορούν να προκαλέσουν χημικά εγκαύματα, ερεθισμό του δέρματος και, εάν εισάγονται στη μήτρα, ακόμη και σήψη και θάνατο. Αλλά δεν σταματούν το σπέρμα: “Κανένα αντισηπτικό που εισάγεται στον κόλπο δεν θα μπορεί να το απομακρύνει. Το ίδιο ισχύει και για τους οργανισμούς που προκαλούν ασθένειες “, δήλωσε ο Hemantha Senanayake, ιατρός καθηγητής στη Σρι Λάνκα.
Γάλα και Ιώδιο
© UNFPA Kyrgystan/Cholpona Egeshova
Στην Κιργιζία, οι γυναίκες είναι γνωστό ότι πίνουν γάλα και ιώδιο μετά από την σεξουαλική επαφή για να αποτρέψουν την εγκυμοσύνη. Ενώ παρατηρήθηκε κυρίως κατά τη δεκαετία του 1980 και του 1990, αυτή η μέθοδος ίσως εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σε απομακρυσμένες περιοχές. Το διάλυμα ιωδίου είναι τοξικό και μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή, εγκαύματα στον οισοφάγο και στον ιστό του στομάχου και ορμονικές ανισορροπίες. “Δεν υπάρχει καμία επίδραση του μίγματος στην πρόληψη της εγκυμοσύνης”, δήλωσε η Chynara Kazakbaeva, πρόεδρος της Κιργιζικής Συμμαχίας Μαιών.
Coca-Cola
© UNFPA Angola/Denizia Pinto
Σε ορισμένες περιοχές, η Coca Cola πιστεύεται ότι έχει αντισυλληπτικές ιδιότητες. Στην Αγκόλα, οι νέες είναι γνωστό ότι πίνουν Coca Cola με δύο ή περισσότερες ασπιρίνες μετά από τη σεξουαλική επαφή. “Το δοκίμασα εδώ και πάρα πολύ καιρό, όταν ήμουν έφηβη”, δήλωσε μια ηλικιωμένη γυναίκα στο UNFPA. Το μείγμα ήταν σκληρό για το στομάχι της. “Είχα μια άσχημη εμπειρία”, είπε. Το αναψυκτικό, έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για κολπική πλύση στη Βόρεια Αμερική, την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία. Αυτή η μέθοδος είναι επίσης αναποτελεσματική και μπορεί να προκαλέσει βλάβη ιστών και λοιμώξεις.
Αλκοόλ
© UNFPA Bosnia and Herzegovina/Armin Smailovic
Ένας τύπος κονιάκ φρούτου που ονομάζεται Rakija χρησιμοποιήθηκε για κολπική πλύση σε μέρη της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, κυρίως στη δεκαετία του 1950 και τη δεκαετία του 1960, αλλά ενδεχομένως να συνεχίζεται και σήμερα. Η υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ “θα μπορούσε να προκαλέσει ξηρότητα του κόλπου και δυσπαρευνία [επώδυνη σεξουαλική επαφή]”, δήλωσε η Δρ Tatjana Barišić. Η ιδέα ότι το Rakija θα μπορούσε να έχει οποιαδήποτε επιρροή στην εγκυμοσύνη “είναι μύθος και προκαλεί βλάβη – δεν λειτουργεί έτσι”.
Αλουνίτης / Στυπτηρία
© UNFPA Morocco
Σε αρκετές χώρες, ειδικοί στην αναπαραγωγική υγεία ανέφεραν ότι, πριν από μερικές δεκαετίες, η στυπτηρία χρησιμοποιήθηκε ως κολπικό υπόθετο για την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό, δυσβακτηρίωση – ή επιβλαβή μικροβιακή ανισορροπία – και αυξημένο κίνδυνο μολύνσεων. “Ακόμη και πολύ μορφωμένες γυναίκες επηρεάστηκαν μέχρι πρόσφατα”, δήλωσε η Yasmine, ακτιβίστρια για την αναπαραγωγική υγεία στην Αλγερία. Ο Αλουνίτης και το λεβιθόχορτο χρησιμοποιήθηκαν επίσης “ως σπερματοκτόνα σε ορισμένες αγροτικές περιοχές”, δήλωσε η Rachida Fadil, πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Μαιών της Μαρόκο.
Φέτες λεμόνι
© UNFPA Moldova/Dan Gutu
Σε πολλές χώρες, οι επαγγελματίες υγείας ανέφεραν ότι οι γυναίκες βάζουν φέτες λεμονιού ή χυμό λεμονιού στον κόλπο τους μετά από την σεξουαλική επαφή. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό, δυσβακτηρίωση και άλλα προβλήματα. “Ήμουν έκπληκτη, για να μην πω σοκαρισμένη, όταν ανακάλυψα ότι μία γυναίκα χρησιμοποίησε και συνεχίζει να χρησιμοποιεί φέτες λεμονιού στον κόλπο της μετά από την σεξουαλική επαφή”, δήλωσε η Δρ Ludmila Bologan, στη Δημοκρατία της Μολδαβίας.
Κουρκουμάς
© UNFPA Nepal/Santosh Chhetri
Πολλοί άνθρωποι βασίζονται στα βότανα, το οποίο είναι συχνά ανώφελο για την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Ζευγάρια μεγαλύτερης ηλικίας στο δυτικό Νεπάλ ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν κουρκουμά στο νερό ως αντισυλληπτικό. Ένας άντρας δήλωσε στο UNFPA ότι αυτός και η σύζυγός του χρησιμοποίησαν αυτή τη μέθοδο αφού απέκτησαν τα δύο πρώτα παιδιά τους το ένα μετά το άλλο. «Σκέφτηκα ότι δεν θα έπρεπε να κάνουμε ένα τρίτο μωρό αμέσως την επόμενη χρονιά», είπε. Αυτός και η σύζυγός του κατέληξαν να έχουν 10 εγκυμοσύνες. Ένα μωρό γεννήθηκε νεκρό και ένα μωρό πέθανε κατά τη βρεφική ηλικία. Οκτώ επέζησαν.
Τζίντζερ / Πιπερόριζα
© UNFPA/Astrid Marquinez
Σε ορισμένες περιοχές, το τζίντζερ πιστεύεται λανθασμένα ότι έχει αντισυλληπτικές ιδιότητες. Στη δεκαετία του 1990 σε μέρη του Παναμά, μερικές γυναίκες πίστευαν ότι η καυτερή γεύση του τσαγιού τζίντζερ μπορεί να επηρεάσει τον εμμηνορροϊκό κύκλο. Ορισμένες γυναίκες στην Καμπότζη έπιναν ένα μείγμα γκαγκανγκάλ – ένα φυτό όμοιο του τζίντζερ – με μαύρο πιπέρι και κρασί από ρύζι για να αποφύγουν την εγκυμοσύνη. «Το έπινα το πρωί ή πριν από τον ύπνο», δήλωσε η Chuon, μια χωρικός στην Καμπότζη. “Μετά το τέταρτο παιδί μου, χρησιμοποίησα το σύγχρονο αντισυλληπτικό χάπι.”
Σπόρος μάνγκο
© UNFPA Yemen
Η σύγκρουση στην Υεμένη έχει αποκόψει την πρόσβαση σε αξιόπιστα αντισυλληπτικά. “Ορισμένες κοινότητες απαγορεύεται να χρησιμοποιούν σύγχρονες μεθόδους οικογενειακού προγραμματισμού”, δήλωσε η Eltaf, μια μαία της Υεμένης. “Οι γυναίκες τώρα επιστρέφουν κρυφά στη χρήση παραδοσιακών μεθόδων.” Μερικές αναμιγνύουν θρυμματισμένο σπόρο μάνγκο με νερό, το οποίο πίνουν την πέμπτη ημέρα του εμμηνορροϊκού κύκλου. Αποφεύγουν επίσης το μέλι, το γάλα και τα αντιβιοτικά. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η μέθοδος λειτουργεί, αλλά αν τα αντιβιοτικά είναι ιατρικώς απαραίτητα, η αποφυγή τους μπορεί να είναι επικίνδυνη.
Διάφορα βότανα
© UNFPA Viet Nam/Nguyen Minh Duc
Στο Βιετνάμ, παραδοσιακά βότανα συχνά χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Αλλά αυτά μπορεί να περιέχουν χημικές ουσίες ή βαρέα μέταλλα, ή να έχουν βλαβερές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Στη Μαδαγασκάρη, μερικές φορές χρησιμοποιείται λάδι neem ή τσάι, αλλά “δεν είναι γνωστή καμία ακριβής δοσολογία που να καταστεί τη μέθοδο αποτελεσματική”, δήλωσε η επαγγελματίας υγείας της κοινότητας Tema Noeline. Και στο Μεξικό, οι γυναίκες είναι γνωστό ότι βασίζονται σε ένα τσάι που παρασκευάζεται με το rue (απήγανος), μια αρχαία και αναξιόπιστη αντισυλληπτική μέθοδο. “Πιστεύω ότι εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από ορισμένες ομάδες”, δήλωσε η ειδικός της UNFPA, κα Gabriela Rivera.
Πλαστικές Σακούλες
© UNFPA Sri Lanka/Avindi Perera
Πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν σε αναποτελεσματικές – ακόμα και καταστρεπτικές – μεθόδους αντισύλληψης. Ανά τον κόσμο, οι άνθρωποι ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες ως εναλλακτική λύση αντί για προφυλακτικά. Οι σακούλες έχουν υψηλό κίνδυνο να σπάσουν. Στη Σρι Λάνκα, οι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει τσάντες για ψώνια. “Δεν παρέχουν καμία προστασία, ούτε κατά της εγκυμοσύνης ούτε κατά της μόλυνσης”, δήλωσε η Hemantha Senanayake, καθηγήτρια γυναικολογίας στη Σρι Λάνκα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένας άνδρας ανέφερε ότι ένας φίλος του από το σχολείο “χρησιμοποίησε σακούλες για σάντουιτς αντί για προφυλακτικά, καθώς ήταν ευκολότερο να τις αποκτήσει. Στη συνέχεια άφησε έγκυο μια συμμαθήτρια του. ”
Πλαστικό περιτύλιγμα
© UNFPA Trinidad and Tobago/Ella Gaspard
Το πλαστικό περιτύλιγμα για τις γρανίτες έχει χρησιμοποιηθεί επίσης ως «αντικατάστατο των προφυλακτικών», δήλωσε ο Nikoli Edwards, του Τρινιντάντ και Τομπάγκο, σε φόρουμ για τη βελτίωση της υγείας των εφήβων. Αυτά τα περιτυλίγματα μπορούν να προκαλέσουν πόνο, σχίσιμο και εκδορές στον ιστό των γεννητικών οργάνων και δεν λειτουργούν ως αντισυλληπτικά.
Μπαλόνια
© UNFPA Sri Lanka/Avindi Perera
Σε ορισμένα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Σρι Λάνκα, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν μπαλόνια αντί για προφυλακτικά. Τα μπαλόνια δεν είναι υποαλλεργικά και μπορούν να προκαλέσουν εξανθήματα ή λοιμώξεις. Έχουν επίσης υψηλό κίνδυνο να σπάσουν. “Τα μπαλόνια δεν μπορούν να συγκριθούν με τα προφυλακτικά”, δήλωσε ο Δρ Senanayake της Σρι Λάνκα.
Δύο προφυλακτικά
© UNFPA Mexico/Laima Garza
Πολλοί άνθρωποι επίσης τιοποθετούν δύο προφυλακτικά, το ένα πάνω από το άλλο – είτε δύο ανδρικά προφυλακτικά είτε ένα αντρικό και ένα γυναικείο προφυλακτικό. “Ίσως να πρόκειται για μια παρανόηση για το τι σημαίνει διπλή προστασία. Διπλή προστασία σημαίνει τη χρήση μιας σύγχρονης μεθόδου αντισύλληψης – χάπια, ενέσιμα, εμφυτεύματα κ.λπ. – μαζί με ένα προφυλακτικό, το οποίο είναι πολύ αποτελεσματικό και συνιστάται”, δήλωσε η η ειδικός της UNFPA του Μεξικό, κ. Rivera . Η χρήση δύο προφυλακτικών μαζί δημιουργεί τριβή, η οποία “αυξάνει τις πιθανότητες να σπάσει το προφυλακτικό” και τον κίνδυνο ασθένειας και εγκυμοσύνης.
Σφουγγαράκια κουζίνας
© Tajikistan/Surayo Abdulloyeva
Πολλοί προσφεύγουν επίσης στη χρήση σφουγγαριών κουζίνας. Στο Τατζικιστάν, μια εργαζόμενη στον τομέα του σεξ δήλωσε στο UNFPA ότι είναι κοινό μεταξύ των γυναικών που εργάζονται στον δικό της τομέα να εισάγουν μικρά κομμάτια σφουγγαριού στον κόλπο πριν από το σεξ, πιστεύοντας ότι αποτρέπει την εγκυμοσύνη. Ωστόσο, τα σφουγγάρια δεν παρέχουν αξιόπιστη αντισύλληψη, και επειδή δεν είναι αποστειρωμένα, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο μόλυνσης.
Παρατεταμένος θηλασμός
© UNFPA Myanmar/Karlien Truyens
Οι άνθρωποι υιοθετούν επίσης λαϊκές πρακτικές. Πολλές γυναίκες βασίζονται στον παρατεταμένο θηλασμό για να αποτρέψουν την εγκυμοσύνη. Αν και ο αποκλειστικός θηλασμός μπορεί να προσφέρει προσωρινή αντισύλληψη υπό τις κατάλληλες συνθήκες, αυτή η μέθοδος δεν είναι αξιόπιστη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ακόμα και κατά τον θηλασμό, “μια γυναίκα μπορεί να μείνει έγκυος μόλις τρεις εβδομάδες μετά τον τοκετό”, δήλωσε ο Dr. Hlaing Htaik Hta Khin, από το γραφείο του UNFPA στη Μιανμάρ, όπου παρατηρείται συχνά η πρακτική.
Άλματα
© UNFPA Philippines
Η πεποίθηση ότι το άλμα μετά την επαφή μπορεί να αποτρέψει την εγκυμοσύνη είναι ευρέως διαδεδομένη – αλλά δεν έχει ιατρική βάση. Ένας ειδικός υγείας στο Τατζικιστάν ανέφερε ότι τουλάχιστον μια εργαζόμενη στον τομέα του σεξ ενθαρρύνει τις άλλες γυναίκες να χρησιμοποιήσουν αυτή τη μέθοδο. Στο Palawan, ένα νησί στις Φιλιππίνες, «ένα συγκλονιστικό 74% περίπου των 5.000 νέων που ερωτήθηκαν από την ΜΚΟ Roots of Heath, πίστευε ότι το άλμα μετά το σεξ εμποδίζει την εγκυμοσύνη», δήλωσε η Amina Evangelista Swanepoel, εκτελεστική διευθύντρια του οργανισμού.
Μασάζ στη μήτρα
© UNFPA Myanmar/Karlien Truyens
Στη Μιανμάρ, παραδοσιακές μαίες εκτελούν ένα είδος κοιλιακού μασάζ, πιστεύοντας ότι αλλάζει τη θέση της μήτρας, εμποδίζοντας τη διέλευση του σπέρματος. “Είναι ακόμα ένας συνηθισμένος τρόπος για την πρόληψη της εγκυμοσύνης”, δήλωσε η Daw Nwet, μαία που εκτελεί το μασάζ. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η πρακτική είναι αποτελεσματική και η έντονη πίεση μπορεί να είναι επώδυνη.
Φυλαχτά ή προσευχές
© UNFPA Malawi/Leticia Nangwale
Οι άνθρωποι βασίζονται επίσης σε φυλαχτά ή προσευχές για την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Ένας ειδικός αναπαραγωγικής υγείας στο Μαλάουι δήλωσε ότι πριν από αρκετές δεκαετίες, οι γυναίκες τοποθετούσαν παραδοσιακά φάρμακα σε ένα σχοινί με κόμπους, που θα φορούσαν γύρω από τη μέση τους. Κάθε κόμπος αντιπροσώπευε ένα έτος αντισύλληψης. Οι προσευχές, τα φυλαχτά και οι τελετουργίες δεν είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη της εγκυμοσύνης και μπορεί να είναι ακόμη και επιβλαβή αν ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να έχουν σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία.
Υπάρχουν πολλές πολύ αποτελεσματικές σύγχρονες αντισυλληπτικές μέθοδοι – συμπεριλαμβανομένων των προφυλακτικών, των αντισυλληπτικών χαπιών, των ενδομήτριων συσκευών και άλλων. Σε όλο τον κόσμο, το UNFPA εργάζεται για να αυξήσει την πρόσβαση σε αυτές τις αξιόπιστες μεθόδους. Πρέπει όμως να γίνουν πολύ περισσότερα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλες οι γυναίκες μπορούν να ασκούν με ασφάλεια και αυτοπεποίθηση το δικαίωμά τους να επιλέγουν πότε και εάν θα μείνουν έγκυες.
Πηγή: unfpa.org
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
