Η Pía Figueroa συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Ανθρωπιστικό Φόρουμ, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Μαδρίτη, ως ομιλήτρια στη θεματική «Ανεξάρτητη δημοσιογραφία και κοινωνικός ακτιβισμός». Η Pía είναι συν-διευθύντρια του Διεθνούς Πρακτορείου Ειδήσεων Pressenza, με ειδήσεις για την ειρήνη και τη μηβία. Είναι ανθρωπίστρια με μακρά καριέρα και συγγραφέας πολλών μονογραφιών και βιβλίων.

Ποια είναι η εντύπωσή σου από το Ευρωπαϊκό Ανθρωπιστικό Φόρουμ;

Έχω την εντύπωση, μεταξύ χθες και σήμερα, ότι ζω σε μια τρομερά παράδοξη εποχή. Χθες μιλάγαμε για το πόσες φορές είμασταν πολύ κοντά σε μια πυρηνική έκρηξη, πολύ πιο κοντά από οποιαδήποτε άλλη εποχή. Από την άλλη πλευρά, στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο Antonio Carvallo μίλησε για τον αριθμό των βρετανών που έχασαν τη ζωή τους τα τελευταία χρόνια επειδή δεν μπόρεσαν να λάβουν έγκαιρη ιατρική περίθαλψη. Εάν αυτό συμβαίνει στη Βρετανία, φανταστείτε πόσοι υπάρχουν στην Αφρική!

Από την μία πλευρά, υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι και ο πληθυσμός δεν έχει πρόσβαση σε βασικές ανάγκες, από την άλλη, εμφανίστηκαν τεράστια κινήματα, τα οποία κατάφεραν να συμμετέχουν πολλοί άνθρωποι, επιδιώκοντας την οικοδόμηση μιας πιο δίκαιης και υποστηρικτικής κοινωνίας.

Σε σχέση με τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, ποιος νομίζεις ότι πρέπει να είναι ο ρόλος τους στον κοινωνικό μετασχηματισμό;

Το ίδιο παράδοξο για το οποίο μιλούσαμε πριν συμβαίνει και στα μέσα ενημέρωσης. Από τη μία πλευρά, βλέπουμε πληροφορίες που χειραγωγούνται πλήρως από τις μεγάλες επιχειρήσεις, από οικονομικά συμφέροντα με τα φημισμένα fake news, που δεν είναι τίποτα περισσότερο από χειραγώγηση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και από την άλλη πλευρά, από το 2010 – 2011 παρατηρείται μια αυξανόμενη ανάπτυξη νέων μέσων ενημέρωησης. Κάθε μικρή πόλη έχει τα δικά της μέσα ενημέρωσης, το κοινοτικό ραδιόφωνό της, το δικό της δικτυακό τόπο, τα δικά της ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, το δικό της κανάλι, εκατομμύρια συγγραφείς έχουν το δικό τους ιστολόγιο. Αυτά είναι μέσα ενημέρωσης που δεν χειραγωγούνται από μεγάλες επιχειρήσεις και όμως υπάρχουν πολλοί κοινωνικοί ακτιβιστές και φίλοι, συν-ταξιδιώτες, μερικές φορές ακόμη και της ίδιας ιδεολογίας, οι οποίοι φιλοδοξούν να καλύπτονται από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και όχι από τα νέα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης.

Είχα πολλές συνομιλίες με φίλους μου ακτιβιστές και όλοι φιλοδοξούν να καλύπτονται από το πιο συστημικό τηλεοπτικό κανάλι του κόσμου και όχι από τα νέα πρακτορεία ειδήσεων. Οι υπεύθυνοι Τύπου των πιο επαναστατικών ηγετών στέλνουν τα δελτία τύπου τους στο CNN, αλλά όχι στα ανεξάρτητα ΜΜΕ. Είναι ένα παράδοξο. Δεν πιστεύουμε σε αυτά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ωστόσο, το κύρος μας το εναποθέτουμε εκεί. Έχουμε δημιουργήσει νέα μέσα που τα ονομάζουμε εναλλακτικά επειδή αντιμετωπίζουμε τις πληροφορίες με διαφορετικούς τρόπους, είμαστε πιστοί, δεν τροποποιούμε ούτε κόμμα και όμως δεν έχουμε την αξιοπιστία των μέσων μαζικής ενημέρωσης που χειραγωγούν όλες τις πληροφορίες και δεν δίνουν χώρο σε αυτό που παράγουν οι δημοσιογράφοι στη βάση.

Σε αυτή την αντίφαση κινούμαστε καθημερινά, σε σχέση με τις πληροφορίες. Μέχρι να αλλάξουμε τον τρόπο που πιστεύουμε, μέχρι να σταματήσουμε να πιστεύουμε στο σύστημα μέσα στο μυαλό μας, το υποστηρίζουμε.

Τώρα που η Pressenza είναι 10 χρονών, άρχισα να γράφω σε μερικούς από τους ανθρωπιστές φίλους μου εδώ και χρόνια, ρωτώντας τους: Είσαι εγγεγραμμένος στη Pressenza; Λαμβάνεις καθημερινά τα νέα μας; Μου είπαν: Ω! Όχι, την υποστηρίζω οικονομικά, αλλά να τη διαβάσω! Γιατί να το κάνω, αν γράφεις αυτό που σκέφτομαι ήδη;

Δεν είναι έτσι! Κάνουμε ρεπορτάζ για τα κοινωνικά κινήματα, είμαστε η φωνή του καινούριου, δημοσιεύουμε φωτογραφίες που δεν δημοσιεύει κανείς άλλος, δίνουμε φως στα όνειρα ενός άλλου μοντέλου κοινωνίας. Δεν αρκεί που είμαστε φίλοι. Εγγραφείτε! Εγγραφείτε!

Είναι πολύ δύσκολο να είσαι πρακτορείο ειδήσεων για την ειρήνη και τη μηβία σε έναν τόσο βίαιο κόσμο. Μας αρέσει το δράμα, μας αρέσει αυτό το άγγιγμα της μόνιμης βίας που βλέπουμε στα ΜΜΕ. Ποια είναι η αλλαγή που επιδιώκουμε; Επιδιώκουμε να δυσπιστήσουμε, να δημιουργήσουμε μια άλλη ιστορία, να μας αρέσουν πραγματικά οι μηβίαιες ειδήσεις, τα νέα που αντιμετωπίζουν τις πληροφορίες με διαφορετικό τρόπο, αυτή η πολιτισμική αλλαγή θα λάβει χώρα όταν τα κινήματα και τα μέσα ενημέρωσης είναι σε θέση να επικοινωνήσουν ότι υπάρχει ένας άλλος τρόπος ζωής.

Για μένα, αυτή είναι η κατασκευή αυτής της εποχής, η σύγκλιση των νέων μέσων ενημέρωσης με νέα κοινωνικά κινήματα.

Τι μπορούμε να κάνουμε άμεσα;

Σε ό,τι αφορά αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα, μου φαίνεται ότι όλοι εδώ εργαζόμαστε ήδη μαζί, είμαστε συνεργάτες στους ίδιους αγώνες. Η Pressenza διαθέτει ένα δίκτυο σχεδόν 400 συνδεόμενων μέσων ενημέρωσης και κινημάτων και πριν από ένα χρόνο στη Βαρκελώνη πραγματοποιήσαμε ένα συνέδριο στο οποίο συμφωνήσαμε να κάνουμε αυτό που λέγεται «κουτί μέσων ενημέρωσης», ένα είδος τόπου όπου οποιοδήποτε κίνημα θα μπορεί να αφήσει πληροφορίες και οποιοδήποτε μέσο ενημέρωσης θα μπορεί να λάβει πληροφορίες, ένα είδος πρακτορείου των πρακτορείων.

Η πρότασή μου είναι να ξαναδούμε την ιδέα να δημιουργήσουμε το νέο πρακτορείο των πρακτορείων, ένα είδος συνεργατικών μέσων ενημέρωσης μεταξύ όλων των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης. Πρόκειται για την ένωση δυνάμεων μπροστά σε μια παράδοξη στιγμή στην οποία οτιδήποτε παλιό βρίσκεται στο παρόν περισσότερο από πριν, με την τεράστια βία του και ακόμα το νέο προσπαθεί να αναδυθεί χωρίς να το πιστεύουμε ακόμη αρκετά.