Ο Guillermo Sullings, ανθρωπιστής οικονομολόγος, συγγραφέας και ομιλητής σε συνέδρια, θα συμμετάσχειστο Ευρωπαϊκό Ανθρωπιστικό Φόρουμ 2018 (EHF2018), το οποίο θα διεξαχθεί στη Μαδρίτη από τις 11 έως τις 13 Μαΐου. Το βιβλίο του «Στα σταυροδρόμια του μέλλοντος της ανθρωπότητας: τα βήματα προς το Παγκόσμιο Ανθρώπινο Έθνος» έχει μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες και είναι η έμπνευση πίσω από την ανάδειξη του Δικτύου Δημιουργών ενός Παγκόσμιου Ανθρώπινου Έθνους (UHN). Σε αυτό το βιβλίο, ο Sullings κάνει μια αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης και μια πρόταση για το τι πρέπει να γίνει και πώς, για να μας μετακινηθούμε προς αυτόν τον νέο κόσμο.
EHF2018: Χωρίς αμφιβολία, για να μιλήσουμε για λύσεις πρέπει να γνωρίζουμε το σημείο εκκίνησης. Μπορείτε να μας δώσετε μια σύντομη ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης;
GS: Δεν είναι εύκολο αυτό που μου ζητάτε, όχι μόνο λόγω της πολυπλοκότητας των διαφόρων καταστάσεων που διέρχεται ο κόσμος, αλλά και επειδή δεν μπορούμε να έχουμε ακόμη ολοκληρωμένες πληροφορίες για τα κρυφά σχέδια των τεράστιων δυνάμεων που ενεργούν. Αλλά αν μιλάμε για τάσεις, σίγουρα οι διαδικασίες που ο Σίλο προέβλεψε πριν από 25 χρόνια στα Γράμματα στους Φίλους μου είναι πολύ ισχυρές και προχωρημένες. Θυμάμαι ότι στη δεύτερη επιστολή του, αναφερόμενη στο στάδιο κορεσμού του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, είπε ότι όταν η ύφεση και η ανεργία θα επηρεάσουν και τις πλουσιότερες χώρες, θα ξεκινήσουν πολιτικές ελέγχου, εξαναγκασμού και έκτακτης ανάγκης.
Λοιπόν, όλα δείχνουν ότι τώρα μπαίνουμε σε αυτό το στάδιο και οι επίσημες δημοκρατίες αρχίζουν να σφίγγουν τις πολιτικές τους, καθώς δεν μπορούν πλέον να παρέχουν ένα κράτος πρόνοιας εντός των συνόρων τους. Φαίνεται ότι η πανάκεια της οικονομικής παγκοσμιοποίησης εξαντλήθηκε στην κρίση του 2008 και, όπως αναμενόταν, ο μόνος νικητής ήταν οι διεθνείς οικονομικές δυνάμεις. Τώρα όλοι προσπαθούν να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους, εμπορικοί πόλεμοι ξεκινούν στο εξωτερικό και κοινωνική πειθαρχία στο εσωτερικό των κρατών. Η σύγκρουση στη διεθνή σκηνή θα συνεχίσει να αυξάνεται, όπως πάντα με την με την ώθηση του στρατιωτικού βιομηχανικού συγκροτήματος, αλλά και από την ανάγκη ορισμένων κυβερνήσεων να εξαναγκάσουν τους πληθυσμούς τους με πρόσχημα εξωτερικών εχθρών.
Εν πάση περιπτώσει, θα αυξηθούν και οι συγκρούσεις εντός των χωρών και αυτό θα ανοίξει δυνατότητες κοινωνικής κινητοποίησης. Η πρόκληση θα είναι η κατεύθυνση που μπορούν να ακολουθήσουν αυτές οι διαδικασίες, έτσι ώστε να μην εξαντλείται σε αυθόρμητες κινήσεις. Και σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε επίσης να υπενθυμίσουμε ό, τι ειπώθηκε στη δέκατη επιστολή (του Σίλο) του 1993, όσον αφορά στην τάση για καταστροφή σε όλα τα επίπεδα, ιδεολογικούς συγκρητισμούς και απώλεια αναφορών. Αυτό συμβαίνει και δυσκολεύει τους πληθυσμούς να ενωθούν για να επαναστατήσουν και να πάρουν το πεπρωμένο τους στα χέρια τους. Αλλά αυτό το κενό των αναφορών θα γεμίσει σε κάποιο σημείο και θα πρέπει να προσέξουμε να μην αφήσουμε τον αυταρχισμό να το κάνει. Εμπιστεύομαι την ευαισθησία των νέων γενεών, οι οποίοι, παρόλο υποφέρουν περισσότερο από την έλλειψη αναφορών και το μηδενισμό, πιστεύω ότι θα μάθουν πώς να ανιχνεύουν καλύτερα την χειραγώγηση των μέσων ενημέρωσης, τα ψέματα των πολιτικών και τον πειρασμό του αυταρχισμού, και να τα απορρίπτουν. Η πρόκληση θα είναι να δημιουργηθούν εναλλακτικές και να γίνουν ορατές, όπως σε μια στροφή βλέπει κανείς σε μια θυελλώδη νύχτα έναν φάρο, για να σας δώσω κάποιο σημείο αναφοράς στην εμπιστοσύνη.
Ακούγεται περίεργο να ακούμε για ένα Παγκόσμιο Ανθρώπινο Έθνος, σε μια εποχή που φαίνεται ότι όλα είναι καταστροφικά. Ανταποκρίνεται σε ένα καθαρό αντισταθμιστικό όνειρο της τρέχουσας κατάστασης ή βασίζεστε στους δείκτες που δημιουργούν την πεποίθηση ότι είναι δυνατή η κατασκευή ενός άλλου παραδείγματος και επομένως ενός άλλου κόσμου;
Ενδεχομένως δεν είμαι απαλλαγμένος από αντισταθμιστικά ονειροπολήματα, και αν ήμουν, δεν θα ήταν άσχημα ως μια παρηγοριά απέναντι στις καταθλιπτικές τάσεις που συνήθως δημιουργεί η πραγματικότητα. Αλλά όπως συχνά λέω σε μερικές από τις παρουσιάσεις του βιβλίου, όλοι έχουμε τις αισιόδοξες και τις απαισιόδοξες μέρες μας, και επέλεξα να γράψω μόνο στις αισιόδοξες μέρες. Εκείνη την εποχή βρήκα μερικούς δείκτες που μου επέτρεψαν να πιστεύω στη δυνατότητα οικοδόμησης ενός άλλου κόσμου. Είναι καλό να βάζουμε τα πράγματα σε προοπτική, να μελετούμε την ιστορία, βλέπουμε πόσες πραγματικότητες σήμερα ήταν οι ουτοπίες του παρελθόντος. Μέχρι πριν από δύο αιώνες, η δουλεία ήταν ένας θεσμός αποδεκτός από την πλειοψηφία. Η επίτευξη των δικαιωμάτων των πολιτών για τις μειονότητες, των δικαιωμάτων των γυναικών και των εργασιακών δικαιωμάτων είναι πολύ πρόσφατη. Και θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε να απαριθμούμε ιστορικούς δείκτες μιας εξελικτικής πορείας, για την οποία υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος, αλλά οι ιστορικές διαδικασίες πρέπει να ζυγίζονται όχι από περιστάσεις αλλά από πιο μακροπρόθεσμες τάσεις.
Από την άποψη αυτή, πιστεύω ότι η τάση προς την «πλανητικοποίηση» θα συνεχίσει να εμβαθύνει, παρά τις πρόσφατες αντιδράσεις για το αντίθετο. Τα ανθρώπινα όντα όλο και περισσότερο αισθάνονται ότι είναι πολίτες του κόσμου. Οι νέες γενιές επικοινωνούν και συντονίζονται με βάση κοινά συμφέροντα ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τους θέση. Φυσικά αυτό το φαινόμενο δεν είναι ομοιόμορφο, αλλά η τάση είναι εκεί και γι ‘αυτό το λόγο αυτή η τάση ταιριάζει με την κατεύθυνση προς έναν πλανητικό πολιτισμό, ένα Παγκόσμιο Ανθρώπινο Έθνος ή οποιοδήποτε όνομα θέλουμε να δώσουμε σε αυτό το μέλλον χωρίς σύνορα. Φυσικά, για να γίνει αυτό, θα είναι απαραίτητη μια συγκεκριμένη οργάνωση, η οποία φαίνεται να παρεμποδίζεται από την τάση για καταστροφή που αναφέρετε. Και επίσης, για να έχει αυτός ο οικουμενισμός το σημάδι του εξανθρωπισμού, θα πρέπει να ξεπεραστεί η βία, η χειραγώγηση και η συγκέντρωση της εξουσίας που σήμερα φαίνεται να οδηγούν τον κόσμο προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ποτέ δεν είπα ότι θα ήταν εύκολο. Υπάρχουν τάσεις που ευνοούν και άλλες που παρεμποδίζουν, θα είναι απαραίτητο να δούμε ποιο δρόμο παίρνουν οι άνθρωποι, αλλά η ιστορία δείχνει ότι έχουν ξεπεράσει πολύ περίπλοκες καταστάσεις στο εξελικτικό μονοπάτι τους. Τώρα προστίθεται η πολυπλοκότητα της «πλανητικοποίησης» και αυτή είναι η πρόκληση, διότι εάν το σταυροδρόμι είναι παγκόσμιο, η απάντηση πρέπει να είναι παγκόσμια.
Το θέμα του Ευρωπαϊκού Ανθρωπιστικού Φόρουμ 2018 είναι «Αυτό που μας ενώνει προς το Παγκόσμιο Ανθρώπινο Έθνος». Γνωρίζουμε ότι το να βασιστούμε σε αυτό που μας ενώνει είναι ένα από τα κλειδιά για την επίτευξη του στόχου, αλλά τι νομίζετε ότι μας ενώνει ή σε ποια στοιχεία που μπορούν να μας ενώνουν πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα;
Όλοι όσοι εργάζονται για να επιφέρουν κάποιες θετικές αλλαγές, να αποκτήσουν περισσότερα δικαιώματα για τους ανθρώπους σε οποιοδήποτε τομέα, και μόνο αυτό, είναι ήδη κάτι κοινό. Εάν επιστρέψουμε στις ρίζες της ανθρωπότητας, η ιστορία είναι μια αλληλουχία και ακολουθία πράξεων στις οποίες η ανθρώπινη πρόθεση έχει υπερισχύσει των συνθηκών της πραγματικότητας ώστε να την μεταμορφώσει θετικά. Με αυτή την έννοια, η ιστορία που έχουμε από κοινού πρέπει να μας ενώνει με εκείνους που επιδιώκουν σήμερα αυτή την εξελικτική συνέχεια. Εάν, αντί να κοιτάξουμε το παρελθόν, κοιτάξουμε το μέλλον, θα διαπιστώσουμε ότι αυτή η φιλοδοξία για έναν κόσμο αλληλεγγύης, χωρίς πόλεμο και βία, με δικαιοσύνη και ισότητα, με βιώσιμη ισορροπία, με ίσα δικαιώματα, ανταποκρίνεται σε μια εικόνα για τον κόσμο που οι περισσότεροι από μας φέρουμε μέσα μας ως μια φιλοδοξία. Επομένως, αυτό μας ενώνει. Είμαστε ενωμένοι από το παρελθόν και την φιλοδοξία μας για το μέλλον. Αυτό για αρχή.
Αλλά φυσικά, μερικές φορές δεν έχουμε μια τέτοια ευρεία προοπτική, εστιάζουμε στις ιδιαιτερότητες κάθε ατόμου, ομάδας ή οργάνωσης και φαίνεται ότι υπάρχουν ελάχιστα κοινά σημεία. Όσοι εργάζονται για την προστασία του περιβάλλοντος, όσοι ασχολούνται με τα εργασιακά δικαιώματα, εκείνοι που αγωνίζονται για τον αφοπλισμό ή αυτοί που απαιτούν άλλο τύπο πολιτικής και οικονομικής οργάνωσης, άλλη εκπαίδευση και ούτω καθεξής. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτός ο κόσμος στον οποίο προσβλέπουμε είναι σαν ένα διαμάντι όπου ο καθένας βλέπει μια διαφορετική όψη, αλλά είναι το ίδιο. Εάν το κατανοήσουμε αυτό, θα δούμε ότι έχουμε ένα τεράστιο κοινό έργο μπροστά μας, ακόμη και αν ο καθένας βλέπει μόνο ένα μέρος. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι καταλαβαίνουμε πως αυτή είναι μια δομή όπου θα είναι πολύ δύσκολο να μεταμορφώσουμε ένα μέρος χωρίς να μετασχηματίσουμε τα υπόλοιπα. Πώς μπορούμε να σταματήσουμε την οικολογική καταστροφή χωρίς να αλλάξουμε τον πίνακα καταναλωτών-παραγωγών, πώς μπορούμε να τροποποιήσουμε αυτό το πλέγμα χωρίς να αλλάξουμε το οικονομικό σύστημα, πώς μπορούμε να αλλάξουμε το οικονομικό σύστημα χωρίς να αλλάξουμε την πολιτική; Πώς μπορούμε να αλλάξουμε την πολιτική χωρίς να αλλάξουμε την κουλτούρα και έτσι μπορούμε να συνεχίσουμε να δίνουμε παραδείγματα για το πώς όλα συνδέονται μεταξύ τους και γι’ αυτό οι απομονωμένες προσπάθειες είναι πολύ αδύναμες μπροστά στη συγκεντρωμένη δύναμη που τραβά τις χορδές του πλανήτη. Πρέπει να καταλάβουμε ότι και η αδυναμία μας είναι κάτι που έχουμε από κοινού και ότι από την ενότητά μας θα έρθει η δύναμη να μεταμορφώσουμε τα πράγματα και να μεταμορφωθούμε ως είδος. Πιστεύω λοιπόν ότι πολλά πράγματα μας ενώνουν, αλλά αν βασιζόμαστε σε μια μεγάλη εικόνα του μέλλοντος που περιέχει τις προσδοκίες όλων, αυτό το πολύπλευρο διαμάντι που ανέφερα, μπροστά σε αυτή την ίσως ουτοπική αλλά φωτεινή εικόνα ενός Παγκόσμιου Ανθρώπου, αν είμαστε ενωμένοι με βάση αυτό το τεράστιο έργο, αντάξιο των ανθρώπων και της ιστορίας τους, θα κατανοήσουμε σίγουρα τις μικρές διαφορές που μπορούμε να έχουμε ως πλούτο της διαφορετικότητας και όχι ως εμπόδια στην ενότητα.
Στο βιβλίο σας «Στα σταυροδρόμια του μέλλοντος της ανθρωπότητας», μιλάτε για 120 βήματα. Θα μπορούσατε να τα συνθέσετε με βάση τα θέματα ή τις πιο σημαντικές στιγμές ή τα βήματα που πρέπει να λάβετε υπόψη;
Αυτά τα βήματα δεν αποτελούν μια εξαντλητική συνταγή, αλλά μάλλον ενδεικτικές προτάσεις για όποιον θέλει να προχωρήσει προς ένα καθολικό ανθρώπινο έθνος. Είναι μόνο μια προσπάθεια προσέγγισης πιο συγκεκριμένων εικόνων που μας επιτρέπουν να μετατρέψουμε την ουτοπία σε ένα έργο. Αλλά τα οριστικά μονοπάτια πρέπει να κατασκευαστούν με τη συμβολή εκατομμυρίων εθελοντών και ειδικών που μοιράζονται αυτόν τον στόχο και την ευαισθησία για το μέλλον των ανθρώπων. Τα βήματα που περιγράφονται είναι ένα είδος προτεινόμενης σύνθεσης που προκύπτει από την προηγούμενη ανάλυση μιας ευρείας ποικιλίας θεματικών πεδίων, όπως ο αφοπλισμός, ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, η οικολογία, η μετανάστευση, η δημοκρατία, ο πολιτισμός κλπ. Με αυτή την έννοια δεν μπορούμε να πούμε ότι ένα θέμα είναι σημαντικότερο από ένα άλλο, επομένως κανένα βήμα δεν είναι πιο συναφές από το άλλο, διότι όλα λειτουργούν σε δομή και είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει μόνο ένα μέρος.
Πιστεύω ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι ακριβώς αυτή η έννοια, ότι πρέπει να μάθουμε να δουλεύουμε διεπιστημονικά, δημιουργώντας συνέργειες που μας επιτρέπουν να φτάσουμε στην απαραίτητη δυναμική για την παραγωγή των μετασχηματισμών. Διότι πολλά από τα βήματα που αναφέρονται στο βιβλίο αφορούν τις προτάσεις που πρέπει να εφαρμόσουν οι κυβερνήσεις. Αλλά σήμερα οι κυβερνήσεις αποτελούν μέρος του προβλήματος και δεν αποτελούν μέρος της λύσης. Αυτά τα βήματα πρέπει να θεωρηθούν ως κινητοποίηση εικόνων των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν, καθώς οργανώνουμε τους εαυτούς μας. Αλλά η προτεραιότητα είναι να ακολουθήσουμε τα βήματα που έχουν να κάνουν με την οικοδόμηση μιας κοινωνικής οργάνωσης που οδηγεί σε μια πραγματική δημοκρατία, σε μια βαθιά πολιτιστική αλλαγή, γιατί αυτό θα μας επιτρέψει να συσσωρεύσουμε τη δύναμη για να κάνουμε τα επόμενη συμπαγή βήματα. Επομένως, ό,τι έχει να κάνει με τα ζητήματα της πολιτιστικής αλλαγής, της κοινωνικής οργάνωσης και της πραγματικής δημοκρατίας είναι υψίστης σημασίας.
Ως αποτέλεσμα του βιβλίου σας «Στα σταυροδρόμια του μέλλοντος της ανθρωπότητας: Τα βήματα προς το Παγκόσμιο Ανθρώπινο Έθνος» διοργανώνεται ένα Δίκτυο Δημιουργών UHN σε διάφορες χώρες. Από τι αποτελείται αυτό το Δίκτυο;
Μιλήσαμε μόνο για την προτεραιότητα της δημιουργίας οργανωτικών μορφών γύρω από κοινούς στόχους που θα μας επιτρέψουν σε κάποια στιγμή να συγκεντρώσουμε αρκετή δύναμη για να κάνουμε τα βήματα στους διάφορους τομείς. Λοιπόν, μεταξύ των πολλών ανθρώπων που συμμερίζονται αυτήν την ανάγκη και είναι σε αρμονία με την εικόνα του μέλλοντος, η πρόταση που έχει αναδειχθεί είναι η δημιουργία ενός δικτύου στο οποίο όλοι όσοι έχουν αυτούς τους στόχους μπορούν να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Γνωρίζουμε επίσης ότι ακόμη και αν γίνει αντιληπτή αυτή η ανάγκη να ενώσουμε τις δυνάμεις μας διεπιστημονικά και διεθνώς, αυτό θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί εάν ξεκινά από προσωπικές φιλοδοξίες, ηγεμονικές ηγεσίες ή με χειραγώγηση. Δεν μπορείτε να πείτε στους ανθρώπους να συναντηθούν και μετά να…ακολουθήσουν απλώς! Επειδή αυτή η οργανωτική μορφολογία είναι ακριβώς μέρος ενός κόσμου που δεν θέλουμε πλέον, όπου η συγκέντρωση της εξουσίας είναι η κύρια ασθένεια. Η ιδέα ενός δικτύου στοχεύει στην επίτευξη ενός ορισμένου επιπέδου οργάνωσης που μας επιτρέπει να συσσωρεύουμε δυνάμεις και να εργαζόμαστε μαζί, ασκώντας την ίδια πραγματική δημοκρατία που προτείνουμε για τις κοινωνίες. Η σύγκλιση πρέπει να επιτευχθεί προς μία κατεύθυνση, ελαχιστοποιώντας τις διαφορές γιατί αυτό που μας ενώνει είναι πολύ μεγαλύτερο και σε αυτή τη σύγκλιση θα οργανώσουμε τους εαυτούς μας.
Το Δίκτυο Δημιουργών NHU σκοπεύει να δώσει ώθηση σε αυτή τη σύγκλιση, δημιουργώντας τα περιβάλλοντα που μπορούν να τη διευκολύνουν. Οι πρωταγωνιστές θα είναι όλοι οι εθελοντές, οι οργανώσεις και τα θεσμικά όργανα που θα συναντηθούν εκεί. Φίλοι από πολλές χώρες της Αμερικής και της Ευρώπης έχουν ήδη ενταχθεί στο δίκτυο και έχουμε αρχίσει να δουλεύουμε τους τελευταίους μήνες. Αυτή τη στιγμή αναπτύσσουμε έναν ιστότοπο με πλούσιο υλικό και μια πλατφόρμα που θα χρησιμεύσει ως εικονικό περιβάλλον για αυτή τη σύγκλιση και από εκεί θα δημιουργηθούν φόρμες, εκστρατείες και έργα με αυξανόμενη συνέχεια. Σίγουρα το επερχόμενο Ανθρωπιστικό Φόρουμ στη Μαδρίτη θα είναι ένα κατάλληλο μέρος για τη διάχυση περισσότερων πληροφοριών πάνω σε αυτό.
