Η Malalai Joya είναι Αφγανή πολιτικός, ακτιβίστρια και συγγραφέας. Ως εκλεγμένο μέλος του Κοινοβουλίου, στις 17 Δεκεμβρίου 2003 στη συνέλευση της Loya Jirga, καταδίκασε την παρουσία ανθρώπων που ονόμασε «πολέμαρχοι και εγκληματίες πολέμου» στο Κοινοβούλιο. Έκτοτε υπέστη επιθέσεις και απειλές θανάτου, τόσο πολύ που τώρα πρέπει να ζήσει κρυμμένη και υπό συνοδεία.
Τον Μάιο του 2007, ανεστάλη από το ρόλο της ως βουλευτή επειδή χαρακτήρισε τη Βουλή ζωολογικό κήπο. Η αναστολή, την οποία πρόσβαλε νομικά στη συνέχεια, προκάλεσε έντονες διεθνείς διαμαρτυρίες, συμπεριλαμβανομένης της υπογεγραμμένης δήλωσης από συγγραφείς και διανοούμενους όπως η Naomi Klein και ο Noam Chomsky, καθώς και από βουλευτές του Καναδά, της Γερμανίας, της Αγγλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας.
Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο πραγματοποίησε πολυάριθμες συναντήσεις στη Γερμανία και την Ιταλία, όπου προσκλήθηκε από το φεστιβάλ Dedica και Cisda (Ιταλικός συντονισμός υποστήριξης για τις Αφγανικές γυναίκες). Μπορέσαμε να την συναντήσουμε στο Μιλάνο λίγες μέρες πριν την επιστροφή της στο Αφγανιστάν.
Φωτογραφία της Laura Quagliolo
Σε μια συνάντηση στο CAM Garibaldi στο Μιλάνο, μιλήσατε πολλές φορές για την ανάγκη αποκάλυψης της ψεύτικης δημοκρατίας που έφεραν οι ΗΠΑ στο Αφγανιστάν. Μπορείτε να εξηγήσετε περαιτέρω αυτό το σημείο;
Αυτή η δημοκρατία είναι ψευδής, διότι ο αφγανικός λαός δεν είχε λόγο για τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόστηκε, όπως μας επιβλήθηκε. Η «δημοκρατία» των ΗΠΑ δεν ήταν μόνο εισβολή, αλλά και πόλεμος προπαγάνδας. Κανένα έθνος δεν μπορεί να απελευθερώσει ένα άλλο – πρέπει να υπάρξει αυτοδιάθεση. Δεύτερον, ο εξτρεμισμός και οι εξτρεμιστές παραμένουν σε αυτή την ψευδή δημοκρατία, και ελέγχουν την κυβέρνηση, και είναι μόνο φωτοαντίγραφα των Ταλιμπάν. Ελέγχουν τη χώρα, περιορίζοντας την ελευθερία και διατηρώντας παράνομες εκλογές για να φανεί ότι υπάρχει δημοκρατία. Η Δύση δέχεται σε μεγάλο βαθμό αυτή τη μάσκα ψεύτικης δημοκρατίας, καθώς αναγνωρίζει και αλληλεπιδρά με τους πολέμαρχους ηγέτες, ακόμη και προσκαλώντας τους στον ΟΗΕ.
Οι δημοκρατικές αξίες έχουν προδοθεί, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεχίζονται, η διαφθορά κορυφώνεται και η παραγωγή οπίου αυξάνεται, με αποτέλεσμα την τεράστια αύξηση των χρηστών ναρκωτικών (συμπεριλαμβανομένων 100.000 παιδιών). Τόσοι πολλοί άνθρωποι στο Αφγανιστάν καταλήγουν να λένε «Αν αυτή είναι η δημοκρατία, δεν τη θέλουμε».
Είπατε επίσης ότι υπάρχουν τέσσερις εχθροί στο Αφγανιστάν: οι Ταλιμπάν, οι ξένοι κατακτητές, οι πολέμαρχοι και ο ISIS. Πώς μπορούν να καταπολεμηθούν;
Αυτοί οι εχθροί προέρχονται όλοι από τη βασική αιτία του ιμπεριαλισμού και του φονταμενταλισμού. Οι ξένοι κατακτητές και οι κυβερνήσεις που έχουν φέρει τον πόλεμο και την κατοχή έχουν επίσης δημιουργήσει και υποστηρίξει τον εξτρεμισμό. Ο εξτρεμισμός βασίζεται στον έλεγχο και τον φόβο του αφγανικού λαού καθώς και των ξένων κεφαλαίων. Η εκπαίδευση είναι βασικό εργαλείο για την καταπολέμηση του εξτρεμισμού, διότι μέσω της εκπαίδευσης οι άνθρωποι μπορούν να κατανοήσουν την ταυτότητά τους και τις οικονομικές και εκπαιδευτικές τους ικανότητες. Μόλις οι άνθρωποι μάθουν για την αληθινή βαρβαρότητα των Ταλιμπάν, των πολέμαρχων και του ISIS (οι οποίοι διαφέρουν μόνο στο όνομα, αλλά διαπράττουν όλες τις ίδιες πράξεις βαρβαρότητας) και ότι οι ξένοι κατακτητές με διάφορους τρόπους τους υποστήριξαν σε διαφορετικές περιόδους σύγκρουσης, τότε οι άνθρωποι δεν το δέχονται αυτό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι εξτρεμιστές συχνά στοχεύουν σε σχολεία και φοιτητές – απειλούνται από έναν μορφωμένο πληθυσμό, καθώς οι ανεκπαίδευτοι ελέγχονται ευκολότερα.
Περιγράψατε την κατάσταση των γυναικών ως «κόλαση». Ωστόσο, ταυτόχρονα, υπάρχουν πρωτοβουλίες και σχέδια για την υποστήριξη των δικαιωμάτων τους. Μπορείτε να εξηγήσετε περισσότερα γι’ αυτό;
Δυστυχώς, η κοινή εικόνα και η ιστορία του Αφγανικού λαού, ιδιαίτερα των γυναικών, έχει καταπίεση. Είναι αλήθεια ότι έχουμε πολύ περιορισμένα δικαιώματα και υποφέρουμε από καταπίεση, άγνοια και βία, αλλά υπάρχουν πολλές γενναίες γυναίκες και άνδρες που αγωνίζονται για ελευθερία. Αυτές οι ιστορίες πρέπει να ειπωθούν για να δείξουν το Αφγανιστάν με ένα θετικό φως, έτσι ώστε οι άνθρωποι του κόσμου να πιστέψουν σε μας και να υποστηρίξουν τον αγώνα μας. Οργανώσεις όπως η Rawa (Επαναστατική Συμμαχία Γυναικών του Αφγανιστάν), της οποίας η ιδρύτρια Meena δολοφονήθηκε από φονταμενταλιστές το 1987 στο Πακιστάν, η Opawc (Οργανισμός Προώθησης των Αφρικανικών Γυναικών) και Spa (Κόμμα Αλληλεγγύης του Αφγανιστάν) αποσκοπούν στη διάδοση της εκπαίδευσης και πόρους στις γυναίκες. Υπάρχουν επίσης και άλλες τοπικές πρωτοβουλίες όπως τα μουσικά προγράμματα. Οι προοδευτικές γυναίκες πίσω από αυτές τις οργανώσεις και τις δραστηριότητες χρειάζονται υποστήριξη και οι ιστορίες τους να μοιράζονται, καθώς διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να φέρουν πόρους στον λαό τους. Όταν γενναίοι άνθρωποι όπως αυτές υψώνουν τη φωνή τους, αυτό τότε είναι δημοκρατία.
Τελειώνετε τον γύρο των συναντήσεων σας στην Ιταλία. Ποιος ήταν ο σκοπός αυτού του ταξιδιού;
Από το 2003 έχω λάβει διάφορες προσκλήσεις για να μιλήσω σε όλο τον κόσμο και φέρνω το μήνυμα του λαού μου. Η φωνή μου είναι η φωνή τους. Φέρνω πάντα το αίτημά μας για αλληλεγγύη προς τους λαούς του κόσμου για να μας στηρίξουν και να ακούσουμε την αληθινή ιστορία μας, αντί για τις αφηγήσεις και τα ψέματα των ΜΜΕ. Πρέπει να ξυπνήσουμε τη συνείδηση στη Δύση, ώστε να μπορέσουν να εξετάσουν κριτικά τον ρόλο της ξένης κατοχής των ΗΠΑ / ΝΑΤΟ και της ίδιας της συμμετοχής των κυβερνήσεών τους. Χρειαζόμαστε επίσης πρακτική υποστήριξη από το εξωτερικό για εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες, για παράδειγμα, γι’ αυτό και υποβάλλω αυτό το αίτημα εξ ονόματος του λαού μου.
Τι μπορούμε να κάνουμε ως ακτιβιστές, και ως άνθρωποι που είναι γενικά ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή βίας, για να βοηθήσουν τον αγώνα σας στο Αφγανιστάν;
Εκλέξτε έντιμους πολιτικούς. Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας. Θέλω οι δημοσιογράφοι να καλύπτουν αυτό που πραγματικά συμβαίνει στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων θετικών πρωτοβουλιών όπως το έργο της RAWA, έτσι ώστε οι ιστορίες να μην είναι πάντα για την καταπίεση. Οι δημοσιογράφοι πρέπει επίσης να αμφισβητήσουν την αφήγηση της «απελευθέρωσης» του Αφγανιστάν από ΗΠΑ / ΝΑΤΟ και να εξηγήσουν ότι δεν είμαστε ελεύθεροι. Θέλω οι ακτιβιστές να δώσουν προσοχή και να υποστηρίξουν όλους τους ανθρώπους που αγωνίζονται σε όλο τον κόσμο για την απελευθέρωσή τους, όπως οι Παλαιστίνιοι και οι Κούρδοι. Είναι τόσο ελπιδοφόρα η επιτυχία των Κούρδων που αγωνίζονται ενάντια στο ISIS και αγωνίζονται για αυτοδιάθεση και πρέπει να μάθουμε από αυτούς. Θέλω οι ακτιβιστές να καταλάβουν ότι η νίκη των Παλαιστινίων ή των Κούρδων ή των Αμερικανών που αντιστέκονται στον Τραμπ είναι μια νίκη για μας – η νίκη είναι η νίκη μας. Όταν οι άνθρωποι έχουν πραγματικά την εξουσία – αυτή είναι μια νίκη.
Μετά από τις καταδίκες σας, έπρεπε να κρυφτείτε για κάποιο χρονικό διάστημα. Τι σας δίνει δύναμη και ελπίδα να συνεχίσετε τη δέσμευσή σας ως ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
Η συνείδησή μου είναι ξύπνια και η αλήθεια με οδηγεί να συνεχίσω. Πρέπει να διαδώσω την αλήθεια για το Αφγανιστάν και να ξυπνήσω τη συνείδηση των ανθρώπων. Η γνώση των θλίψεων και των πόνων του λαού μου με κάνει ακούραστη, καθώς είναι δική μου ευθύνη να αγωνιστώ γι’ αυτόν. Δεν είμαι η μόνη ακτιβίστρια που ζει έτσι, υπάρχουν πολλοί άλλοι. Η αλληλεγγύη που όλοι μας λαμβάνουμε από όλο τον κόσμο και η υποστήριξη διανοουμένων και ακτιβιστών όπως ο Τσόμσκι μας βοηθούν να γνωρίζουμε ότι κατορθώνουμε να καταπολεμήσουμε αυτήν την πολιτική σιωπή στο Αφγανιστάν. Επιπλέον, οι αφγανικές ιστορικές προσωπικότητες και άλλες αξιοσημείωτες μορφές όπως ο Martin Luther King, ο Charlie Chaplin και ο John Lennon αποτελούν πηγή έμπνευσης για μένα.
Τι ρόλο και αξία έχει η μη βία για εσάς;
Είμαι έντονα ενάντια στα όπλα και τη βία. Πιστεύω ότι πρέπει να τεθούν στην άκρη τα όπλα για να χτιστεί μια χώρα αλλά όσοι βρίσκονται στην εξουσία στο Αφγανιστάν μιλούν μέσα από το βαρέλι ενός όπλου. Θα δώσω ένα παράδειγμα που εξηγεί την τρέχουσα πεποίθησή στη μη βία, ενώ ζω κρυμμένη: παρά τα όπλα που μισούν και την καταπίεση της μπούρκας, βασίζομαι τώρα στην προστασία τους ως ακτιβιστή. Έχω σωματοφύλακες και πρέπει να χρησιμοποιήσω burka έτσι οι άνθρωποι που θέλουν να με σκοτώσουν να μην μπορούν να με αναγνωρίσουν.
Πώς μοιάζει η δικαιοσύνη με το Αφγανιστάν;
Η δικαιοσύνη είναι εξίσου σημαντική με την τροφή και το νερό. Κάθε Αφγανός αξίζει δικαιοσύνη, καθώς κάθε ένας από μας έχει χάσει κάποιον ή έχει πληγεί από τη βία. Οι τρομοκράτες, οι εξτρεμιστές και οι πολέμαρχοι πρέπει να διωχθούν για να υπάρξει δικαιοσύνη. Στην καρδιά και το μυαλό των Αφγανών, αυτοί οι άνθρωποι έχουν ήδη διωχθεί, αλλά πρέπει να υπάρξει πρακτική δίωξη. Όχι μόνο οι πολέμαρχοι πρέπει να διωχθούν, αλλά και εκείνοι που προωθούν, διαπράττουν και παρατείνουν την εισβολή, όπως ο Μπους και ο Ομπάμα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν διαδικασίες ειρήνης, αλλά οι πολέμαρχοι καλούνται να έχουν λόγο, πράγμα που δεν είναι δικαιοσύνη. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη δεν είναι πραγματική ειρήνη. Οι ξένοι κατακτητές πρέπει να εγκαταλείψουν τη χώρα και ο Αφγανός λαός πρέπει να δημιουργήσει τη δική του κοσμική δημοκρατία για να υπάρξει δικαιοσύνη.
Κατά την άποψή σας, τι είδους συνέπειες έχουν οι διεθνείς αναπτυξιακοί οργανισμοί και οι ΜΚΟ στο Αφγανιστάν;
Οι διεθνείς ΜΚΟ είναι κυρίως διεφθαρμένες, τα χρήματα συχνά παραμένουν στις τσέπες τους, αντί να εξυπηρετούν πλήρως τον αφγανικό λαό. Νομίζω ότι οι δυτικές ΜΚΟ χρησιμοποιούνται ως εργαλεία για να δικαιολογήσουν την κατοχή της κυβέρνησής τους από τη χώρα μου. Το έργο τους έχει επίσης εισαγάγει έναν άλλο εχθρό στη χώρα: την ιδιωτικοποίηση. Σήμερα υπάρχουν σχολεία και νοσοκομεία, χάρη στη συμπαιγνία μεταξύ κυβερνητικών υπουργείων και ΜΚΟ, τα οποία είναι υπερβολικά δαπανηρά έργα για το μέσο Αφγανιστάν. Είναι πολύ οδυνηρό για μένα να ακούω έπαινο για τις ΜΚΟ και τη Δύση, επειδή έφεραν «ασφάλεια» στο Αφγανιστάν, καθώς παραμένει ένας πολύ ανασφαλής και βίαιος τόπος.
Πιστεύω ακράδαντα στην δύναμη και το έργο των ειλικρινών τοπικών αφγανικών οργανώσεων όπως η RAWA και η OPAWC.
Σημειώνουμε με μεγάλη θλίψη ότι την ημέρα της επιστροφής της Malalai, έγιναν δύο θανατηφόρες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Αφγανιστάν με θύματα πολίτες, δημοσιογράφους και φωτορεπόρτερ. Αυτή είναι η καθημερινή κόλαση που η Malalai και ο Αφγανός λαός εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν.
