Το χρήμα κυβερνά τον κόσμο – αλλά ποιος κυβερνά το χρήμα;

Βέρνη – Η εκστρατεία για δημοψήφισμα της Πρωτοβουλίας του Δημοσίου Χρήματος παρουσιάστηκε την περασμένη βδομάδα στη Βέρνη. Οι άνθρωποι που ξεκίνησαν την πρωτοβουλία έθεσαν μια ερώτηση στους Ελβετούς ψηφοφόρους: Σε ποιον πρέπει να επιτραπεί να δημιουργεί τα ελβετικά μας φράγκα; Στις ιδιωτικές εμπορικές τράπεζες όπως η UBS και η CS προς το συμφέρον των μετόχων τους; Ή στην Ελβετική Εθνική Τράπεζα προς το συμφέρον της χώρας στο σύνολό της;

Η Πρωτοβουλία του Δημοσίου Χρήματος θέτει ένα πολύ σημαντικό ερώτημα για την Ελβετία: Ποιος μπορεί να παράγει τα ελβετικά φράγκα – δηλαδή να δημιουργεί χρήμα; Σε ποιον πρέπει να δοθεί αυτή η εξουσία και το προνόμιο, το οποίο συνδέεται επίσης με την κοινωνική ευθύνη; Ποιος θα επωφεληθεί από τη δημιουργία χρήματος και τα δισεκατομμύρια σε κέρδη από αυτό; Σε ποιον πρέπει να επιτραπεί η άσκηση της τεράστιας εξουσίας που σχετίζεται με αυτό;

Το χρήμα κυβερνά τον κόσμο – αλλά ποιος κυβερνά το χρήμα;
«Η Πρωτοβουλία του Δημοσίου Χρήματος ξεκινά μια θεμελιώδη συζήτηση για το ποιος είναι καλύτερα σε θέση να έχει την εξουσία και το προνόμιο της δημιουργίας χρήματος για να εξασφαλίσει τη γενική ευημερία της χώρας μας. Οι ιδιωτικές εμπορικές τράπεζες με το καθήκον τους να μεγιστοποιούν την αξία των μετοχών τους και οι οποίες είναι υπόλογες στους μετόχους τους σε όλο τον κόσμο; Ή ένας θεσμός όπως η Ελβετική Εθνική Τράπεζα, η οποία έχει συνταγματική εντολή και είναι υποχρεωμένη από το νόμο να εργάζεται για τη χώρα μας και της οποίας τα κέρδη, τους ωφελούν όλους;», ρωτάει ο Dr. Reinhold Harringer από την επιτροπή της πρωτοβουλίας. Η Πρωτοβουλία του Δημοσίου Χρήματος αποσκοπεί στο να μεταβιβαστεί πλήρως το δικαίωμα στην Ελβετική Εθνική Τράπεζα να δημιουργεί χρήμα, όπως προβλεπόταν στην πραγματικότητα μετά από ένα δημοψήφισμα το 1891 σχετικά με κάποιες αλλαγές στο Ομοσπονδιακό Σύνταγμα.

Η δημιουργία χρήματος ως δημόσια υπηρεσία
Η Πρωτοβουλία του Δημοσίου Χρήματος υποστηρίζει τον διαχωρισμό των εξουσιών στο νομισματικό σύστημα: τη δημιουργία χρήματος από την Ελβετική Εθνική Τράπεζα. Το δανεισμό από τον ιδιωτικό τομέα. Οι ιδιωτικές εμπορικές τράπεζες θα εξακολουθήσουν να είναι υπεύθυνες για το δανεισμό, τις πληρωμές και τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, με την Πρωτοβουλία του Δημοσίου Χρήματος, το χρήμα γίνεται δημόσιο αγαθό, μια δημόσια υπηρεσία, όπου το κέρδος από την παραγωγή αυτών των χρημάτων θα ωφελήσει το ευρύ κοινό – και όχι, όπως σήμερα, τους μετόχους και τους διευθυντές των μεγάλων τραπεζών.

Η UBS και η CS δημιουργούν το μεγαλύτερο μέρος από τα χρήματά μας
Οι δύο μεγάλες τράπεζες UBS και CS παράγουν περίπου το 50 τοις εκατό των ηλεκτρονικών χρημάτων της Ελβετίας (1). Σήμερα, 60-80% των μετοχών της UBS και της CS το κατέχουν ξένοι επενδυτές. «Είναι απαράδεκτο οι ξένες τράπεζες να δημιουργούν τα ελβετικά μας χρήματα», λέει ο οικονομολόγος και πρώην τραπεζίτης Sergio Morandi, ο οποίος βοηθά στη διοργάνωση της εκστρατείας του Δημοσίου Χρήματος στο Τιτσίνο. Η δημιουργία χρήματος από ιδιωτικές τράπεζες οδηγεί σε διάβρωση της ελβετικής κυριαρχίας και, λόγω του υψηλού χρέους, περιορίζει την πολιτική και κοινωνική δυνατότητα για δράση.

Η Πρωτοβουλία του Δημοσίου Χρήματος: πλεονεκτήματα για όλους
Σήμερα, οι εμπορικές ιδιωτικές τράπεζες παράγουν το 90 τοις εκατό του χρήματος που κυκλοφορεί, ειδικότερα το σύνολο του ηλεκτρονικού χρήματος – δηλαδή τα νούμερα στους τραπεζικούς μας λογαριασμούς (λογιστικό χρήμα). Επειδή οι τράπεζες συνδυάζουν τα κέρδη με την παραγωγή χρήματος, συχνά δημιουργούν πάρα πολύ χρήμα, γεγονός που οδηγεί σε οικονομικές φούσκες και υποτίμηση του νομίσματος. Επιπλέον, το ηλεκτρονικό χρήμα είναι ανασφαλές, επειδή – σε αντίθεση με τα μετρητά – μπορεί να εξαφανιστεί σε χρηματοπιστωτικές κρίσεις, όταν οι τράπεζες χρεοκοπούν. Με το Δημόσιο Χρήμα, το ηλεκτρονικό χρήμα γίνεται τόσο ασφαλές όσο τα μετρητά μέσα σε χρηματοκιβώτιο και η κοινωνία δεν μπορεί πλέον να εκβιασθεί από τράπεζες που είναι «υπερβολικά μεγάλες για να χρεοκοπήσουν». Αλλά θα προκύψουν και λιγότερες οικονομικές φούσκες επειδή, με το Δημόσιο Χρήμα, η Εθνική Τράπεζα θα μπορεί να ελέγξει και πάλι το χρηματικό απόθεμα.

Σημείωση:
(1) Υπολογισμός του μεριδίου της δημιουργίας χρήματος από διαφορετικούς τραπεζικούς ομίλους (στα γερμανικά)

Περισσότερες πληροφορίες από την συνέντευξη τύπου
Κείμενο των παρουσιάσεων (μεταφρασμένο στα Αγγλικά)
Παρουσιάσεις (στα γερμανικά)