Συλλέγοντας σπόρους εδώ και 23 χρόνια…
Ομάδες ακτιβιστών και καλλιεργητών εδώ και 23 χρόνια δουλεύουν πάνω στη συλλογή, διατήρηση και ανταλλαγή παραδοσιακών αρχαίων σπόρων. «Πελίτι σημαίνει βελανιδιά στα ποντιακά και το όνομα είναι εμπνευσμένο από μία μεγάλη βελανιδιά που βρίσκεται στο Δασωτό Κάτω Νευροκοπίου όπου και ξεκίνησε το εγχείρημα» εξήγησε στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, «Πρακτορείο 104,9 FM», ο γενικός συντονιστής και ιδρυτής του Πελίτι, Παναγιώτης Σαϊνατούδης.
Η έδρα του Πελίτι είναι στο Μεσοχώρι του Δήμου Παρανεστίου, τα γραφεία στο Καπνολογικό Ινστιτούτο Ελλάδας στη Δράμα. Αποτελείται από 15 τοπικές ομάδες σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα, μία στη Βουλγαρία, μία εκπρόσωπο στη Γουατεμάλα, όπως επίσης και από θεματικές ομάδες.
Ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης μας μυεί στη φιλοσοφία και την πρακτική της πολύχρονης δράσης του πελίτι. «Η δουλειά που κάνουμε είναι η διάδοση παραδοσιακών ποικιλιών. Έχουμε μία ομάδα περίπου 700 εθελοντών σε όλη τη χώρα, ένα δίκτυο καλλιεργητών που δημοσιεύουμε τα ονόματά τους στο ομώνυμο βιβλίο κατά τόπους αγροκτήματα κάθε Σεπτέμβριο, και μέσα εκεί μπορούν να βρουν όσοι ενδιαφέρονται, τους ανθρώπους που συνεργαζόμαστε και να ζητήσουν σπόρους από αυτούς, έχουμε επίσης ένα δίκτυο καλλιεργητών – διατηρητών που προσφέρουν και ανανεώνουν σπόρους για λογαριασμό μας χωρίς να δημοσιεύονται τα ονόματά τους».
Σταυροδρόμι διάδοσης παραδοσιακών ποικιλιών η Ελλάδα
«Μιλάμε για μία γεωργία που υπάρχει εδώ και 10.000 χρόνια, μέσα στο πέρασμα όλων αυτών των χρόνων δημιουργήθηκαν οι ποικιλίες που έχει η χώρα. Η Ελλάδα έδωσε στην παγκόσμια κοινότητα σπόρους ή αποτέλεσε σταυροδρόμι, σημείο συνάντησης και διάδοσης σε όλο τον πλανήτη παραδοσιακών ποικιλιών».
Η Ελλάδα, όπως υποστηρίζει ο κ. Σαϊνατούδης, είναι μία από τις σημαντικότερες χώρες όσον αφορά το φυτικό γενετικό υλικό παγκοσμίως. «Καταλαμβάνουμε την 17η θέση σε παγκόσμιο επίπεδο και είμαστε η πλουσιότερη χώρα της Ευρώπης σε αυτό τον τομέα. Από τα 12.000 είδη φυτών που έχουμε στην Ευρώπη, στην Ελλάδα συναντάμε τα 6.000» ανέφερε.
Όταν χάνουμε τοπικές ποικιλίες σπόρων, χάνεται ένα ζωντανό κομμάτι του πολιτισμού μας, λέει χαρακτηριστικά ο ιδρυτής του Πελίτι. «Όταν ξεκίνησα το 1995, δεν γνώριζα την αξία των σπόρων απλώς υπήρχε μία συγκίνηση στο θέμα των παραδοσιακών ποικιλιών. Με το πέρασμα των χρόνων γνώρισα αυτή την αξία αφού ο σπόρος είναι ο πρώτος κρίκος στη διατροφή μας, επίσης όποιος έχει τον σπόρο έχει τεράστια πολιτική και οικονομική δύναμη και από την άλλη όποιος κρατά τον δικό του σπόρο έχει αυτάρκεια και ελευθερία».
«Από το 2017 οι βιοκαλλιεργητές κρατούν τον δικό τους σπόρο»
Εκτός της συλλογής σπόρων οι άνθρωποι του Πελίτι εργάζονται πάνω σε θέματα νομοθεσίας για την ελευθερία των σπόρων. «Είδαμε ότι υπήρχαν ζητήματα σχετικά με νομοθεσία, και τη δυνατότητα των γεωργών να κρατούν το δικό τους σπόρο. Το 2017, το Πελίτι κατάφερε, σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ώστε οι βιοκαλλιεργητές να κρατούν τον δικό τους σπόρο κάτι που δεν μπορούσαν να το κάνουν μέχρι τότε».
Όπως σημειώνει ο κ. Σαϊνατούδης, υπάρχει κινητοποίηση του κόσμου σε όλα τα πεδία και παρά την κρίση ψάχνει καθαρά και ποιοτικά προϊόντα.
Η γιορτή του Πελίτι ξεκίνησε το 1999, το 2013 χαρακτηρίστηκε η μεγαλύτερη γιορτή ανταλλαγής σπόρων παγκοσμίως και το 2016, στην παγκόσμια συνάντηση που έγινε στη Χάγη, για το θέμα της τροφής, το Πελίτι πρότεινε τη δημιουργία της Ολυμπιακής γιορτής σπόρων, όπως αναφέρει ο κ. Σαϊνατούδης, εξηγώντας ότι «καλούμε ανθρώπους από όλο τον πλανήτη να συζητήσουμε για τους σπόρους την τροφή αλλά και το πώς επιλύουν τα θέματα στις χώρες τους. Η πρώτη έγινε το 2017 και η 2η θα γίνει τον Απρίλιο».
Άνθρωποι από τον Καναδά, τις ΗΠΑ, τη Γουατεμάλα, τη Βενεζουέλα, τη Ν. Αφρική, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Τουρκία, την Κύπρο, τη Βουλγαρία, τη Γερμανία, την Ινδία και άλλες χώρες θα βρεθούν στο Μεσοχώρι Δράμας από τις 11 μέχρι τις 13 Απριλίου για την 2η Ολυμπιακή γιορτή σπόρων.
Η μέρα που είναι ανοικτή η γιορτή για το κοινό είναι στις 14 Απριλίου, που γίνεται και η διανομή των σπόρων, η οποία θα ξεκινήσει στις 12:15 το μεσημέρι.
*Τη συνέντευξη πήρε ο Σωτήρης Κυριακίδης
**Επιμέλεια: Ελένη Μπιμπίκου
