Ανδρέας Ντούνης
Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων είναι ένας σύνθετος δείκτης που μετρά την περίπλοκη έννοια της ισότητας των φύλων, και βάσει του πλαισίου πολιτικής της Ε.Ε., βοηθά στην παρακολούθηση της προόδου στο πεδίο της ισότητας των φύλων σε ολόκληρη την Ένωση διαχρονικά.
Infographic 1: Έξι κύριοι τομείς του Δείκτη Ισότητας των Φύλων: (α) εργασία (β) εξουσία (γ) χρήματα (δ) χρόνος (ε) υγεία (στ) γνώση
Οι τομείς ή πεδία του Δείκτη Ισότητας των Φύλων
Οι έξι αυτοί κύριοι τομείς συνθέτουν τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων. Για τον τομέα της εργασίας την υψηλότερη βαθμολόγηση σημείωσε η Σουηδία με 82,6, ενώ ακολούθησε η Δανία (DK) με 79,2. Η Ελλάδα βρέθηκε στην προτελευταία θέση με βαθμολογία μόλις 64,2. Παρατηρούμε πώς οι χώρες με περισσότερο ανεπτυγμένα κράτη πρόνοιας επιτυγχάνουν θεαματικά καλύτερα αποτελέσματα στο πεδίο της ισότητας των φύλων, ή αντιστρόφως οι εξισωτικές κοινωνίες δημιουργούν τα εχέγγυα και τις προϋποθέσεις για την αποδοχή και λειτουργία ανεπτυγμένων κοινωνικών κρατών.
Η κατεύθυνση αυτή είναι εξόχως σημαντική, αν και δεν θα πρέπει να αγνοούμε πώς τα σοσιαλδημοκρατικά κράτη αποτελούν καθεστώτα προνοιακού καπιταλισμού (κατά Esping – Andersen) που έχουν επηρεαστεί σαφώς από τη “νεοφιλελεύθερη στροφή” (welfare to workfare / εργασιακή ηθική)
Δείκτης Ισότητας των Φύλων 2017: Πεδίο / Τομέας Εργασία
Ο τομέας χρόνος συνδέεται άμεσα με τις προοδευτικές κοινωνικές πολιτικές με μέριμνα την ισότητα των φύλων, την υποστήριξη των μόνων μητέρων, και την εν γένει αξιοποίηση της μερικής απασχόλησης σε εθελοντική βάση από γυναίκες και άντρες. (Σουηδία 90,1, Ολλανδία 83,9, Δανία 83,1)
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 28 (EU – 28) ο δείκτης ισότητας των φύλων βαθμολογήθηκε με 66,2 (=100 πλήρης ισότητα) ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στη τελευταία θέση με μόλις 50,0. Παρατηρούμε πώς τα νοτιοευρωπαϊκά κράτη (υπολειμματική κάλυψη), σημειώνουν συνολικά χαμηλές βαθμολογίες στο Δείκτη Ισότητας των Φύλων, με εξαίρεση ίσως την Ισπανία. Βέβαια, πέραν της τυπολογίας των κρατών πρόνοιας σημαντικός παράγοντας αποτελεί και η επιβολή μέτρων λιτότητας στα κράτη του Ευρωπαϊκού νότου.
Δείκτης Ισότητας των Φύλων 2017 / Κατάταξη Χωρών
Ο τομέας “υγεία” δίνει μία κάπως διαφορετική εικόνα. Η καθολικότητα ή η υπολειμματική κάλυψη μέσω του κοινωνικού κράτους εν μέρει αναιρείται από έτερους παράγοντες που προσδιορίζουν την κατάσταση υγείας κατά φύλο (περιβαλλοντικοί παράγοντες, προσωπικές επιλογές).
Δείκτης Ισότητας των Φύλων 2017 | Τομέας Υγεία
Δείκτης Ισότητας των Φύλων 2017 | Τομέας Γνώση
Η Ελλάδα βρίσκεται, επίσης, πολύ χαμηλά και στον τομέα “Γνώση” όπως και στον τομέα “Χρήματα” του Δείκτη Ισότητας των Φύλων 2017 (55,6 και 70,7 αντίστοιχα).
Παρατηρούμε εν γένει πώς υπάρχει μία σαφή σχέση μεταξύ: (α) εξισωτικών κοινωνιών (β) τρόπου λειτουργίας κοινωνικού κράτους και επιπέδου κάλυψης (καθολική / επιλεκτική / υπολειμματική) και (γ) αποτελέσματα σε βασικούς τομείς και συνιστώσες της ισότητας των φύλων.
Αν και τα μέτρα λιτότητας δυσχεραίνουν τις συναφείς πολιτικές πρωτοβουλίες, θεωρώ πώς δεν αποτελούν τον κύριο προσδιοριστικό παράγοντα που οδηγεί στην απομάκρυνση από τον στόχο της ουσιαστικής ισότητας μεταξύ των δύο φύλων.
