Βρήκαμε πολύ ενδιαφέρον ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο τμήμα Επιστήμης, Εκπαίδευσης και Τεχνολογίας στην El País, του José L. Álvarez Cedena, το οποίο υπογραμμίζει την πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, γνωστού ως MIT και ειδικότερα του Media Lab να καθιερώσει το Βραβείο Ανυπακοής.
Ο Álvarez μας δίνει το πλαίσιο υπενθυμίζοντάς μας ότι ο Μαχάτμα Γκάντι, το 1930, πήρε μια χούφτα αλάτι στο στόμα του στο Ντάντι, φωνάζοντας «με αυτό το αλάτι θα κάνω τα θεμέλια της αυτοκρατορίας να τρέμουν». Συνεχίζει με τον Τζον Φορντ, ο οποίος, το 1950, μιλώντας εν συντομία σε μια συνάντηση τού συνδικάτου σκηνοθετών που διοργάνωσε ο Σέσιλ Ντε Μιλ για να αποβάλλει τον Τζόζεφ Λέο Μάνκιεβιτς επειδή ήταν κομμουνιστής, είπε: «Το όνομά μου είναι Τζον Φορντ. Κάνω γουέστερν. Δεν υπάρχει κανείς σε αυτήν την αίθουσα που να ξέρει τι θέλει το αμερικανικό κοινό και πώς να το δώσει όπως ο Σέσιλ Ντε Μιλ. Αλλά δεν μ’ αρέσεις Σέσιλ, δεν μ’ αρέσει αυτό που αντιπροσωπεύει και δεν μ’ αρέσουν αυτά που λέει απόψε». Επίσης, η περίπτωση της Ρόζα Παρκς στην Αλαμπάμα, που κάθισε στην πλευρά του λεωφορείου που προοριζόταν για τους λευκούς το 1955. Μια κίνηση που μετέτρεψε μια ταπεινή γυναίκα σε σύμβολο. Και επίσης ο Χένρι Ντέιβιντ Θορώ και ο Λέων Τολστόι και ο Νέλσον Μαντέλα. Υπάρχουν στην ιστορία παραδείγματα επαναστατών που με την στάση τους και τις πράξεις τους κατάφεραν να αλλάξουν τα πράγματα. Γυναίκες και άνδρες που αρνήθηκαν να υπακούσουν στην καθιερωμένη τάξη και, με τη μηβία, μπόρεσαν να αλλάξουν νόμους, να οργανώνουν κινήματα και ακόμη να αντιμετωπίσουν ολόκληρες χώρες. Πολλοί από αυτούς – ακόμη και αυτοί που βγήκαν από τις μάχες τους νικητές – καταπιέστηκαν, αγνοήθηκαν, απομονώθηκαν ή τιμωρήθηκαν για τη στάση τους. Αλλά τώρα το MIT, ένα από τα πιο αναγνωρισμένα εκπαιδευτικά κέντρα στον κόσμο, θέλει να αναγνωρίσει τις συνεισφορές τους με ένα βραβείο.
Το Βραβείο Ανυπακοής, που πρώτη φορά απονεμήθηκε φέτος, θέλει να αναγνωρίσει τους τολμηρούς, εκείνους που προωθούν μια θετική αλλαγή στην ανθρώπινη ιστορία αντιμετωπίζοντας οποιονδήποτε θεσμό (είτε πρόκειται για κυβερνήσεις, δικαστήρια, εργαστήρια, πανεπιστήμια ή επιχειρήσεις). Ο Joi Ito, διευθυντής του MIT Media Lab, πιστεύει ότι «οι θεσμοί μπορούν να είναι πολύ ιεραρχικοί και βασισμένοι στην υπακοή. Αλλά ορισμένα συστήματα γίνονται πιο δυνατά όσο περισσότερο τους επιτίθεσαι. Το βραβείο που δημιουργήσαμε προσπαθεί να ενισχύσει το μήνυμα εκείνων των ανθρώπων που δεν υπακούουν, που ρισκάρουν». Σε ένα άρθρο που δημοσίευσε το MIT, ο ίδιος ο Ito είπε ότι όταν άνοιξαν τις εγγραφές για το βραβείο (που χρηματοδοτείται με το όχι και τόσο ασήμαντο ποσό των 250.000 δολαρίων), δεν ήξεραν τι να περιμένουν. Όμως, σε πολύ λίγες εβδομάδες, έλαβαν σχεδόν 8.000 προτάσεις από υποψηφίους από όλο τον κόσμο.
Οι νικητές αυτής της πρώτης χρονιάς ήταν οι Μόνα Χάννα-Ατίσα και Μαρκ Έντουαρντς, επιστήμονες και ακτιβιστές που αντιμετώπισαν τις αρχές στην κρίση για το νερό στο Φλιντ του Μίσιγκαν. Για χρόνια, το νερό που κατανάλωναν οι κάτοικοι της περιοχής μολυνόταν από μόλυβδο σε επίπεδα που θα μπορούσαν να είναι και θανάσιμα. Η Χάννα-Ατίσα και ο Έντουαρντς διακινδύνευσαν το ακαδημαϊκό τους κύρος, γελοιοποιήθηκαν και τιμωρήθηκαν όταν πήραν την πλευρά των κατοίκων του Φλιντ, μέχρι να μπορέσουν να αποδείξουν ότι είχαν δίκιο και να αναγκάσουν τους κυβερνώντες σε αλλαγές . «Όταν αντιμετωπίζεις την εξουσία, έχει συνέπειες. Θα πληρώνω το τίμημα για αυτό για το υπόλοιπο της καριέρας μου», είπε ο Έντουαρντς, αλλά δεν μετανιώνει για τις αποφάσεις που πήρε. Δεν μετανιώνει, διότι, όπως διαβεβαιώνει ο Joi Ito, αυτοί οι ανυπάκουοι άνθρωποι που αγωνίζονται να αλλάξουν τα πράγματα αξίζουν να αναγνωριστούν για ένα καθήκον – και αυτό είναι μεγαλύτερη ανταμοιβή από οποιαδήποτε οικονομική ανταμοιβή – το οποίο οδηγείται από έναν «σκοπό και ηθική πολύ υψηλότερα».
Γνωρίζουμε πολλούς μηβίαιους επαναστάτες, από τους οποίους έχουμε πάρει συνέντευξη στην Pressenza και που τους αγώνες τους ακολουθούμε, παρέχοντάς τους διάδοση με τη δημοσιογραφία μας. Γνωρίζουμε την προσπάθεια πολλών ανθρώπων με καλή καρδιά να αλλάξουν ευνοϊκά τις συνθήκες διαβίωσης του λαού, ολόκληρων κοινοτήτων, χωρών και του οικοσυστήματος, ανάλογα με το πόσο φτάνει η ακτίνα επιρροής του καθενός. Αυτά τα βραβεία δίνουν αναμφισβήτητα ώθηση, δίνοντας αξία και αναγνώριση σε αυτήν την εξέγερση ενάντια στις επιβαλλόμενες συνθήκες και την επιλογή να μην καταφεύγει κάποιος στη βία αλλά σε πιο συνεκτικούς τρόπους για να τις ξεπεράσει.
