Του David Swanson
Επί δεκαετίες έχει υποστηριχθεί ότι υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες ως προς το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες υποσχέθηκαν πράγματι στον Σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ότι αν η Γερμανία επανενωθεί, τότε το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς τα ανατολικά. Το Αρχείο Εθνικής Ασφάλειας έχει βάλει στην άκρη τέτοιες αμφιβολίες τουλάχιστον μέχρι να επιτύχει η κατάργηση της ουδετερότητας του διαδικτύου.
Στις 31 Ιανουαρίου 1990, ο υπουργός Εξωτερικών της Δυτικής Γερμανίας Χανς-Ντίτριχ Γκένσερ πραγματοποίησε μια σημαντική δημόσια ομιλία στην οποία, σύμφωνα με την Πρεσβεία των ΗΠΑ στη Βόννη, κατέστησε σαφές ότι «οι αλλαγές στην Ανατολική Ευρώπη και η διαδικασία ενοποίησης της Γερμανίας δεν πρέπει να οδηγήσουν σε «αποδυνάμωση των συμφερόντων της Σοβιετικής ασφάλειας». Ως εκ τούτου, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να αποκλείσει «την επέκταση της επικράτειάς του προς την ανατολή, δηλαδή να προχωρήσει πιο κοντά στα σοβιετικά σύνορα».
Στις 10 Φεβρουαρίου 1990, ο Γκορμπατσόφ συναντήθηκε στη Μόσχα με τον ηγέτη της Δυτικής Γερμανίας Χέλμουτ Κολ και έδωσε τη συγκατάθεση της Σοβιετικής Ένωσης, κατ’ αρχήν, στη γερμανική ενοποίηση στο ΝΑΤΟ, εφόσον το ΝΑΤΟ δεν επεκταθεί στα ανατολικά.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζέιμς Μπέικερ, δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς τα ανατολικά όταν συναντήθηκε με τον σοβιετικό υπουργό Εξωτερικών Έντβαρντ Σεβαρντνάτζε στις 9 Φεβρουαρίου 1990 και όταν συναντήθηκε με τον Γκορμπατσόφ την ίδια ημέρα. Ο Μπέικερ είπε στον Γκορμπατσόφ τρεις φορές ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί ούτε μία ίντσα ανατολικά. Ο Μπέικερ συμφώνησε με τη δήλωση του Γκορμπατσόφ ότι «η επέκταση του ΝΑΤΟ είναι απαράδεκτη». Ο Μπέικερ δήλωσε στον Γκορμπατσόφ ότι «αν οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρήσουν τη παρουσία τους στη Γερμανία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, δεν θα εξαπλωθεί από τη σημερινή στρατιωτική δικαιοδοσία του ΝΑΤΟ ούτε μια ίντσα προς ανατολική κατεύθυνση».
Ο κόσμος λέει ότι ο Γκορμπατσόφ θα έπρεπε να το έχει πάρει αυτό γραπτώς.
Το έκανε, με τη μορφή απομαγνητοφώνησης αυτής της συνάντησης.
Ο Μπέικερ έγραψε στον Χέλμουτ Κολ ο οποίος θα συναντιόταν με τον Γκορμπατσόφ την επόμενη ημέρα, 10 Φεβρουαρίου 1990: «Και έπειτα του έθεσα το ακόλουθο ερώτημα. Θα προτιμούσατε να δείτε μια ενωμένη Γερμανία έξω από το ΝΑΤΟ, ανεξάρτητη και χωρίς αμερικανικές δυνάμεις ή θα προτιμούσατε μια ενοποιημένη Γερμανία συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ, με τη διαβεβαίωση ότι η δικαιοδοσία του ΝΑΤΟ δεν θα μετατοπιστεί ούτε μία ίντσα ανατολικά από τη σημερινή του θέση; Απάντησε ότι η Σοβιετική ηγεσία σκεφτόταν σοβαρά όλες αυτές τις επιλογές […] Στη συνέχεια, πρόσθεσε: «Βεβαίως οποιαδήποτε επέκταση της ζώνης του ΝΑΤΟ θα ήταν απαράδεκτη». Ο Μπέικερ πρόσθεσε σε παρένθεση για ενημέρωση του Κολ: «Ως εκ τούτου, το ΝΑΤΟ στη σημερινή του ζώνη μπορεί να είναι αποδεκτό».
Ο Κόλ είπε στον Γκορμπατσόφ στις 10 Φεβρουαρίου 1990: «Πιστεύουμε ότι το ΝΑΤΟ δεν πρέπει να επεκτείνει τη σφαίρα της δραστηριότητάς του».
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μάνφρεντ Γουέρνερ, τον Ιούλιο του 1991, δήλωσε στους ανώτερους σοβιετικούς βουλευτές ότι «το Συμβούλιο του ΝΑΤΟ και αυτός είναι αντίθετοι με την επέκταση του ΝΑΤΟ».
Το μήνυμα φαίνεται να ήταν συνεπές και επαναλαμβανόμενο και εντελώς ανέντιμο. Ο Γκορμπατσόφ θα έπρεπε να το λάβει σε μάρμαρο ύψους 100 μέτρων. Ίσως αυτό θα είχε δουλέψει.
Μετάφραση από τα αγγλικά: ομάδα της Pressenza Athens
