Απόδοση-επιμέλεια : Ελένη Τομπέα
Tον περασμένο μήνα, 30 ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των κοριτσιών ηλικίας μεταξύ 13 και 19 ετών από έξι Αφρικανικές χώρες – Ουγκάντα, Κένυα, Τανζανία, Ναμίμπια, Μαλάουι και Νότια Αφρική – βρέθηκαν σε μια συνάντηση στην Καμπάλα για καθοδήγηση και ενδυνάμωση.
Σύμφωνα με το Διεθνές Ταμείο για τις Γυναίκες Mama Cash (το πρώτο διεθνές ταμείο γυναικών στον κόσμο) που υποστήριξε την εκδήλωση, η συνάντηση είχε σκοπό τα κορίτσια να μάθουν, να εκπαιδευτούν, να δικτυωθούν και να καταστρώσουν μαζί στρατηγικές – ενισχύοντας της επόμενη γενιά ακτιβιστριών-φεμινιστριών.
Ακτιβίστριες που παρευρέθησαν στην συνάντηση ανέφεραν μερικά από τα μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζουν ως κορίτσια και νεαρές γυναίκες στις χώρες τους, και τι θα ήθελαν να δουν να αλλάζει.
Patricia Moyo, 17 ετών από το Μαλάουι – Φοιτήτρια προπτυχιακού διπλώματος στην αγροτική και κοινοτική ανάπτυξη
“Γεννήθηκα με αναπηρία. Η πολιομυελίτιδα χτύπησε και τα δύο μου πόδια. Τα κορίτσια της ηλικίας μου στο Μαλάουι αντιμετωπίζουν πολλά θέματα αλλά η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη όταν πρόκειται για άτομο με αναπηρία. Τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζονταν πάντα ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας – και όσον αφορά την πρόσβαση στην εκπαίδευση είναι αυτοί που πάντα μένουν πίσω. Αν εξετάσουμε τις σχολικές υποδομές, θα δούμε πως δεν είναι φιλικές προς όλους τους χρήστες. Είναι εξαιρετικά δύσκολο για κάποιον που χρησιμοποιεί πατερίτσες ή αναπηρική καρέκλα να παρευρεθεί στη τάξη.
Τα θέματα αυτά επηρεάζουν τους πάντες με αναπηρία – και τα κορίτσια και τα αγόρια.
Θα ήθελα η χώρα μου να αντιμετωπίζει κάθε άτομο ως ίσο. Είμαστε όλοι άνθρωποι και αξίζουμε να απολαμβάνουμε τη ζωή όπως όλοι οι άλλοι, ανεξάρτητα από την κατάσταση της αναπηρίας. Θέλω να παλέψω για να δω ότι και οι μαθητές με αναπηρία πηγαίνουν στα κανονικά σχολεία. Σήμερα στο Μαλάουι, η πρακτική θέλει τα άτομα με προβλήματα όρασης, για παράδειγμα, να μεταφέρονται μόνο στο σχολείο για άτομα με προβλήματα όρασης ή σε σχολείο για άτομα με ειδικές ανάγκες.
Θέλω να είμαι εκείνο το κορίτσι που όλοι θα κοιτάζουν ως παράδειγμα-πρότυπο, ειδικά τα άτομα με αναπηρία. Θέλω να είμαι η φωνή τους. Αλλά θέλω επίσης να δω την κυβέρνηση του Μαλάουι να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο για την αντιμετώπιση των θεμάτων αναπηρίας. Και όσον αφορά όλους τους άλλους, θέλω να αναγνωρίζουν την αναπηρία μου και να δίνουν έμφαση στις ικανότητες μου.”
Atieno Fiona Kimberly, 17 ετών από την Κένυα – Μαθήτρια
“Το μεγαλύτερο ζήτημα που επηρεάζει τα κορίτσια στην Κένυα είναι η έλλειψη σερβιετών, διότι κατά τη διάρκεια της περιόδου τους δεν μπορούν να παρευρεθούν στο σχολείο και μένουν στο σπίτι. Ένα άλλο ζήτημα είναι η φτώχεια. Η κουλτούρα της χώρας μας “θέλει όταν μια οικογένειά είναι φτωχή” και υπάρχει αγόρι στην οικογένεια, το αγόρι να πηγαίνει σχολείο ενώ η αδελφή του να μένει στο σπίτι. Θα δοθεί προτεραιότητα στον αδελφό, κάτι που αποτελεί διάκριση- το αγόρι είναι πιο προνομιούχο από το κορίτσι.
Υπάρχουν επίσης κουλτούρες άκρως αρνητικές που επηρεάζουν τα κορίτσια στην Κένυα. Όπως π.χ. στην κοινότητα των Μασάι που εξακολουθούν να προβαίνουν στην επικίνδυνη πρακτική του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM). Θα μπορούσα να πεθάνω επειδή χρησιμοποιούν το ίδιο ξυράφι για να κόψουν πάνω από ένα κορίτσι, μεταδίδοντας ασθένειες. Όσες έχουν υποστεί FGM θα έχουν επιπλοκές κατά τη γέννα.
Υπάρχουν επίσης και οι πρώιμοι γάμοι. Ο λόγος που μόλις σε ηλικία 17 ετών είμαι αναγκασμένη να παντρευτώ ένα συγκεκριμένο “κατάλληλο” πρόσωπο, είναι ο πατέρας μου. Σκέφτονται το ακίνητο που ο γαμπρός δίνει στη νύφη, και έτσι τα κορίτσια πωλούνται. Μας βλέπουν ως συσκευές ή κάτι τέτοιο.
Θα ήθελα πραγματικά να δω στην Κένυα, οι άνδρες και οι γυναίκες να έχουν ίση μεταχείριση. Η πρακτική του FGM και οι πρώιμοι γάμοι πρέπει να σταματήσουν και η Κένυα να γίνει ένα καλύτερο μέρος για ένα κορίτσι. Οι σερβιέτες πρέπει να επιδοτηθούν έτσι ώστε οι φτωχοί γονείς να μπορούν επίσης να τις παρέχουν στις κόρες τους. Το πρόγραμμα που ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση, για δωρεάν παροχή δεν φτάνει απομακρυσμένες περιοχές.
Ήθελα να γίνω δικηγόρος, αλλά τώρα θέλω να γίνω πιλότος, διότι υπάρχουν πολύ λίγες γυναίκες πιλότοι, όχι μόνο στην Κένυα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν πως υπάρχουν θέσεις εργασίας που δεν προορίζονται για τις γυναίκες. Θέλω να το αλλάξω αυτό.”
Brenda Irachan, 17 ετών από την Ουγκάντα, μαθήτρια
Είμαι από την ύπαιθρο στην περιοχή Nebbi στη βορειοδυτική Ουγκάντα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που επηρεάζει τα κορίτσια εδώ είναι οι διαγενεακές σχέσεις. Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μας αναγκάζουν για αυτές τις σχέσεις, όπως όταν οι γονείς μας δεν μας παρέχουν όλα όσα θέλουμε και έρχονται ηλικιωμένοι άντρες που δηλώνουν διατεθειμένοι να τα προσφέρουν, πείθωντας τα κορίτσια. Φυσικά τα κορίτσια είναι νέα και δεν ξέρουν πώς να χειριστούν τη σχέση με ένα μεγάλο άντρα – έτσι τις εγκαταταλείπουν αφού μείνουν έγκυες, και στη συνέχεια εκείνες εγκαταλείπουν το σχολείο. Μόλις ένα κορίτσι μείνει έγκυος, οι γονείς το διώχνουν από το σπίτι.
Γεννήθηκα από μια φτωχή οικογένεια, αλλά είμαι αποφασισμένη να το αλλάξω αυτό, και αυτό μπορώ να το κάνω μόνο μέσω της εκπαίδευσης. Στο μέλλον, θέλω να γίνω γιατρός και θα ήθελα επίσης να δω τις συμμαθήτριες μου να σπουδάζουν και να γίνονται σημαντικοί ανθρώποι.
Στην κοινότητα όπου ζω, συνήθως μιλώ με τις φίλες μου σχετικά με τα δικαιώματα και τις ευθύνες τους. Τους λέω ότι υπάρχει χρόνος για τα πάντα – πρώτα απ’όλα η φοίτηση στο σχολείο, και να μην επιδίδονται σε σχέσεις με άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας. Για όσες τα δικαιώματα έχουν παραβιαστεί, διαθέτουμε ένα γραφείο δικαστικής επιτήρησης στο Nebbi και τις ενθαρρύνω να πάνε εκεί και να το αναφέρουν.
Uetutjinda Kautjituavi, 17 ετών από τη Ναμίμπια, μαθήτρια
Υπάρχουν αρκετά προβλήματα που επηρεάζουν έφηβες σαν κι εμένα στη Ναμίμπια. Τα μεγαλύτερα από αυτά είναι η εφηβική εγκυμοσύνη, οι σχέσεις με μεγαλύτερους άντρες και η έλλειψη παιδείας.
Και αυτά τα ζητήματα σχετίζονται. Τα περισσότερα από τα κορίτσια εδώ εγκαταλείπουν το σχολείο λόγω της πρόωρης εγκυμοσύνης που συνήθως γι’αυτήν είναι υπεύθυνοι άντρες μεγαλύτερης ηλικίας (sugar daddies). Τα κορίτσια εγκαταλείπουν το σχολείο και έτσι γίνονται ανύπαντρες μητέρες.
Ειλικρινά, δεν νομίζω ότι η κυβέρνηση κάνει τίποτα για να βοηθήσει με αυτή την κατάσταση. Στο σεμινάριο εδώ, μιλήσαμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα και όταν πάω πίσω στο σπίτι, θέλω να μιλήσω με τις φίλες μου και με άλλα κορίτσια για το πώς να φροντίζουν τον εαυτό τους, και να τους πω ότι έχουν το δικαίωμα να πουν όχι στις “προσφορές” των αντρών αυτών. Μόλις τα κορίτσια γνωρίσουν τα δικαιώματά τους, μπορούν ακόμη και να διαδηλώσουν για αυτά και να αναγκάσουν την κυβέρνηση να δράσει.
Θέλω να σπουδάσω και να γίνω γυναικολόγος στο μέλλον. Θέλω να βοηθήσω τις γυναίκες. Ένα τελευταίο σημείο που θέλω να τονίσω είναι ότι τα κορίτσια έχουν δικαιώματα.
Hawa Kimbugwe, 19 ετών από την Ουγκάντα, ποιήτρια και φοιτήτρια στο τμήμα διατροφής του Πανεπιστημίου Kyambogo της Uganda
Το ζήτημα που επηρεάζει τα κορίτσια της ηλικίας μου είναι η ανασφάλεια. Εξαιτίας των κοινωνικών δομών, τα κορίτσια είναι ανασφαλή και συνήθως νοιάζονται περισσότερο για το τι σκέφτονται οι άλλοι για αυτά και όχι τι θέλουν να κάνουν με τη ζωή τους. Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, μόνο και μόνο επειδή ο πολιτισμός μας διδάσκει να είμαστε έτσι. Έτσι, μερικά απ ‘αυτά δεν μπορούν να πουν όχι όταν δεν θέλουν να κάνουν κάτι γι’ αυτό και υπάρχει μια παροιμία εδώ που λέει “το όχι ενός κοριτσιού σημαίνει ναι”. Μερικά κορίτσια ξανοίγουν το χρώμα του δέρματος τους και θέλουν να μοιάζουν με αυτό που οι άλλοι θεωρούν πρότυπο ομορφιάς . Εγώ όμως λέω, είσαι όμορφη ακριβώς όπως δημιουργήθηκες.
Τα κορίτσια δεν έχουν καμία πληροφορία για τον εαυτό τους, τα δικαιώματά τους και το γεγονός ότι υπάρχουν πράγματα που δικαιούνται. Αυτό τα κάνει μερικές φορές να υποκύπτουν σε ό, τι έρχεται στο δρόμο τους. Χρειάζεται να έχουν περισσότερη πληροφόρηση και γνώση σχετικά με τα κοινωνικά θέματα. Το εκπαιδευτικό σύστημα επικεντρώνεται συνήθως στα πράγματα που κάνουμε στο σχολείο και πως να περάσουμε στις εξετάσεις, αλλά όχι στην κοινωνική επιβίωση.
Θέλω να υπερασπιστώ τα δικαιώματά των κοριτσιών. Θα πρέπει να γνωρίζουν ότι κανείς δεν πρέπει να αγγίζει το σώμα τους, αν εκείνες δεν το θέλουν. Τα σώματα τους ανήκουν μόνο σε αυτά. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αγγίζει τον πισινό τους, όταν περπατούν στην πόλη. Θέλω τα κορίτσια να είναι σίγουρα, να υψώσουν το ανάστημά τους και να εκτιμήσουν οι ίδιες τον εαυτό τους. Και όταν τα κορίτσια είναι σίγουρα και έχουν επίγνωση του τι γίνεται στο περιβάλλον τους, θα πολεμήσουν επιδέξια την αδικία.
Φωτογραφίες: Darlyne Komukama
Πηγή: theguardian.com
socialpolicy.gr
