Η Βόρεια Κορέα ως ιδανική «παγίδα του Θουκυδίδη»

Η Κορέα είχε καταληφθεί από την Ιαπωνία από το 1895 μέχρι το 1945. Η ιαπωνική κατοχή υπήρξε εξαιρετικά βάρβαρη και περιελάμβανε καταναγκαστική εργασία για 2.600.000 εργάτες και υποχρεωτική πορνεία για έναν σοβαρό αριθμό Κορεατισσών για την (εξυπηρέτηση) των ιαπωνικών στρατευμάτων κατοχής.

Λίγο πριν την πτώση της Ιαπωνίας, ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Κορέα μετά την κήρυξη πολέμου κατά της Ιαπωνίας από την Ρωσία στις 6 Αυγούστου 1945. Αντίστοιχα φυσικά και οι Αμερικάνοι είχαν επίσης εξουσία στα εδάφη της συνθηκολογημένης Ιαπωνίας.

Αμερική και Ρωσία συμφώνησαν πρόχειρα ότι η επιρροή τους διαχωρίζεται απ’ την γραμμή του 38ου γεωγραφικού παράλληλου.

Μέχρι την δεκαετία του ‘80, τα πράγματα ήταν σχετικά απλά: ο Βορράς ήταν σύμμαχος κατά διαστήματα της Κίνας και της πρώην ΕΣΣΔ, και ο Νότος των ΗΠΑ .

Με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, οι ΗΠΑ και οι περιφερειακοί τους σύμμαχοι στην Ασία θεώρησαν ότι ήρθε η ώρα να ξεμπερδέψουν με το Βορειοκορεατικό καθεστώς. Δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν σαν όπλο μέχρι και τις αλλεπάλληλες περιόδους ξηρασίας που έπληξαν το Βορρά, απαγορεύοντας στους διεθνείς οργανισμούς να στείλουν επισιτιστική βοήθεια – παρόλο που μέχρι τη δεκαετία του 1980 η Βόρεια Κορέα συγκαταλεγόταν στους μεγαλύτερους δωρητές των σχετικών εκστρατειών του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της πείνας και φυσικών καταστροφών στην Αφρικανική ήπειρο αλλά και σε άλλα σημεία της υδρογείου. Τότε το καθεστώς της Πιονγκγιάνγκ άρχισε να σχεδιάζει το πυρηνικό του πρόγραμμα, αρχικά ως «εκβιασμό» προς τη λεγόμενη διεθνή κοινότητα ώστε να σταματήσει η πολιτική επισιτιστικού και ενεργειακού στραγγαλισμού από τη Δύση. Πράγματι, με συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ ΗΠΑ και Βόρειας Κορέας το 1994, το πυρηνικό πρόγραμμα πάγωσε και οι εγκαταστάσεις τέθηκαν υπό διεθνή επίβλεψη, με αντάλλαγμα την παροχή βοήθειας.

Οχτώ χρόνια αργότερα, επί προεδρίας Μπους, η συμφωνία κατέρρευσε με ευθύνη της Ουάσιγκτον, που δεν εκπλήρωνε όσα είχε υποσχεθεί, και  η Πιονγκγιάνγκ ξανάρχισε την επεξεργασία πλουτωνίου αλλά και την ανάπτυξη πυραυλικού προγράμματος, με στόχο να αποκτήσει βαλλιστικούς πυραύλους εξοπλισμένους με πυρηνικές κεφαλές, διακηρύσσοντας ότι τα θεωρεί όπλα αποτροπής μιας ολομέτωπης επίθεσης των ΗΠΑ εναντίον της. Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται αν οι ΗΠΑ, μπορούν να προστατευθούν από το σημερινό πυρηνικό οπλοστάσιο του Κιμ Γιονγκ Ουν. Η οποιαδήποτε προσπάθεια σύγκρισης μεταξύ των δύο κρατών είναι επιεικώς αφελής. Οι ΗΠΑ διαθέτουν περίπου 7.000 πυρηνικές κεφαλές τεράστιας ισχύος, όλες ικανές να εκτοξευθούν με ακρίβεια με διηπειρωτικούς πυραύλους από σταθερές βάσεις, υποβρύχια, ή και από αεροσκάφη.

Η εκτίμηση ειδικών είναι ότι η Βόρεια Κορέα διαθέτει λιγότερες από 10 και μάλιστα χαμηλής ισχύος βόμβες και σχετικά ογκώδεις για να προσαρμοστούν σε βαλλιστικό πύραυλο.

Δηλαδή, σε απλή γλώσσα, αυτό που μέχρι στιγμής μπορεί να κάνει η Βόρεια Κορέα είναι να εκτοξεύει μόνο ακίνδυνα πυραύλους, καθώς θα χρειαστεί μερικά χρόνια για να «σμικρύνει» αρκετά τα πυρηνικά της όπλα ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν σαν πυρηνικές κεφαλές και να εκτοξεύονται με τους διηπειρωτικούς της βαλλιστικούς πυραύλους (ICBM).

Γιατί λοιπόν αυτές οι αμερικανικές πολεμικές ιαχές ;

Εδώ μπαίνουμε στην ουσία της υπόθεσης.

Με αφορμή το «πείσμα» του βορειοκορεατικού καθεστώτος ο έμπειρος αναλυτής διαπιστώνει μια συνεχή και συνεχώς αυξανόμενη εμπλοκή όλων των μεγάλων και περιφερειακών δυνάμεων με συγκρότηση δυο ομάδων.

Αυτή των ΗΠΑ με Ιαπωνία και Νότια Κορέα και την άλλη της Κίνας – Ρωσίας με την Βόρεια Κορέα.

Η γεωπολιτική αντιπαράθεση μεταξύ τους έχει σαν βασικά στοιχεία:

α) Τον περιορισμό της ανερχόμενης Κίνας, η οποία πλέον αμφισβητεί ανοιχτά την αμερικανική επικυριαρχία στην ευρύτερη περιοχή .

β) Την πρόθεση της Ιαπωνίας να ανατρέψει την μέχρι σήμερα ισχύουσα δέσμευση της. Δηλαδή να μη δρα στρατιωτικά σε περιοχές εκτός της εδαφικής της επικράτειας.

γ) Το «δώρο» της Ουάσιγκτον προς την Νότια Κορέα ενός «αντιπυραυλικού συστήματος», του THAAD. Ενός οπλικού συστήματος που οι ΗΠΑ εγκατέστησαν εσπευσμένα και ετσιθελικά στη Νότια Κορέα λίγο πριν τις εκλογές στη χώρα, καθώς ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Μουν Τζάε-ιν είχε διακηρύξει την αντίθεσή του σε περαιτέρω κλιμάκωση της αντιπαράθεσης, εκφράζοντας τα φιλειρηνικά αισθήματα της μεγάλης πλειοψηφίας των Νοτιοκορεατών.

(Το ραντάρ του συστήματος THAAD έχει την ικανότητα να ανιχνεύει και να ελέγχει τον μισό περίπου εναέριο χώρο της Κίνας και μέρους της Ρωσίας. Τα δε βλήματα που εκτοξεύει έχουν την ικανότητα να καταστρέφουν βαλλιστικούς πυραύλους από την μέγιστη απόσταση των 200 χιλιόμετρων και σε μέγιστο ύψος τα 150 χιλιόμετρα περιφερειακά από αυτό).

Οι αντιδράσεις Πεκίνου και Μόσχας είναι εξαιρετικά σαφείς. Από τη μια υπερψηφίζουν την καταδίκη της Βόρειας Κορέας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ παράλληλα στέλνουν σαφή μηνύματα προς την Ουάσιγκτον.

Το ρωσικό ΥΠΕΞ με δήλωσή του προειδοποίησε ότι «τυχόν ανάληψη στρατιωτικών ενεργειών από πλευράς των ΗΠΑ θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες».

Ο δε Πούτιν, φτάνοντας πριν από λίγες ημέρες στην Κίνα για τη Σύνοδο Κορυφής των BRICS, δήλωσε: «Η Ρωσία πιστεύει ότι η πολιτική άσκησης πίεσης στην Πιονγκγιάνγκ ώστε να εγκαταλείψει το πυραυλικό της πρόγραμμα είναι εσφαλμένη και μάταιη. Οι προκλήσεις και η μιλιταριστική φρασεολογία οδηγούν σε αδιέξοδο». Το ΥΠΕΞ της Κίνας καταδίκασε την τελευταία πυρηνική δοκιμή της Βόρειας Κορέας. Ωστόσο το Πεκίνο εκτιμά και εμμένει στη θέση του ότι μία πυρηνικά εξοπλισμένη Βόρεια Κορέα είναι λιγότερο επικίνδυνη για την Κίνα, σε σύγκριση με την κατάσταση που θα προκληθεί στην Πιονγιάνγκ από ενδεχόμενη κατάρρευση του καθεστώτος. Μία Βόρεια Κορέα χωρίς τον Κιμ θα σήμαινε για τα κινεζικά συμφέροντα μία Κορεατική Χερσόνησο υπό αμερικανικό έλεγχο με ενισχυμένο ρόλο της Νότιας Κορέας.

Τι στόχους ακριβώς θέλει να επιτύχει με την πραγματοποίηση αυτών των δοκιμών ο Κιμ Γιονγκ Ουν; Στη πραγματικότητα κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα στο ερώτημα, γιατί κανείς επίσημα δεν έχει μέχρι σήμερα συνομιλήσει μαζί του και δεν έχουμε καμία γνώση του τρόπου με τον οποίο σκέφτεται. Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι ο ηγέτης της Β. Κορέας επιδιώκει άρση των κυρώσεων που της έχουν επιβληθεί, μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη Νότια Κορέα, οικονομικές συμφωνίες, διπλωματική αναγνώριση αλλά και διατήρηση του πυρηνικού οπλοστασίου της χώρας του και όχι πολεμική σύγκρουση. 

Το Συμβούλιο Ασφαλείας πριν από λίγες ημέρες, μετά από αναγκαίο συμβιβασμό με ομόφωνο ψήφισμα του, υιοθέτησε και επέβαλε κυρώσεις στη Βόρεια Κορέα, καλώντας ταυτόχρονα την Πιονγκγιάνγκ να σταματήσει το πυρηνικό της πρόγραμμα και τις πυραυλικές δοκιμές. Το ψήφισμα επιβάλλει απαγόρευση στις εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων της Βόρειας Κορέας και περιορισμούς στις εισαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων. Στις 15 09 2017 η Βόρεια Κορέα απάντησε στις ακόμη βαρύτερες κυρώσεις που της επιβλήθηκαν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με νέα εκτόξευση βαλλιστικού πυραύλου πάνω από την Ιαπωνία.

Πριν από λίγες ημέρες αρθρογράφος της εφημερίδας Le Monde δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Η Παγίδα του Θουκυδίδη». Ο Θουκυδίδης συγγράφοντας την ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου είχε καταλήξει στις παραμέτρους εκείνες οι οποίες είναι αναγκαίες για την έκρηξη μιας πολεμικής αντιπαράθεσης με καταστροφικές διαστάσεις. Στο σύνολο αυτών των παραμέτρων εστιάζεται σήμερα η προσοχή των ειδικών αναλυτών της διεθνούς στρατηγικής αλλά και μιας ειδικής παρουσίασης η οποία πραγματοποιήθηκε το 2016 με βασικό ομιλητή τον Χένρι Κίσινγκερ. Τότε ο αμερικανός βετεράνος της διεθνούς διπλωματίας είχε αναφερθεί στην περίφημη «Παγίδα του Θουκυδίδη».

Συνοπτικά η κατάσταση έχει ως εξής: Όταν η Κόρινθος επιτέθηκε στην Κέρκυρα, η Αθήνα ήταν υποχρεωμένη να προστατεύσει τη σύμμαχό της και άρα να κηρύξει τον πόλεμο στους Κορινθίους.

Οι Κορίνθιοι είχαν συνάψει συμμαχία με την ανερχόμενη τότε μέση δύναμη στον ελληνικό χώρο που ήταν η Σπάρτη.

Η Σπάρτη ανησυχώντας για την απότομη αύξηση της ισχύος των Αθηνών είχε καταλήξει πως αυτή θα έπρεπε να επιφέρει ένα τέτοιο στρατηγικό χτύπημα στην πόλη του Περικλή ώστε να αποτρέψει την απόλυτη επιρροή των Αθηνών στον τότε γνωστό κόσμο του Αιγαίου, στην Ιωνία καθώς και την κάτω Ιταλία.

Τα αποτελέσματα γνωστά: Καταστράφηκε ο κορμός της Αρχαίας Ελλάδας με όλες τις συνέπειες που επακολούθησαν. Αυτό στην ιστορία αποκαλείται «Η Παγίδα του Θουκυδίδη».

Αν τοποθετήσουμε στη θέση της Αθήνας τις ΗΠΑ και στη θέση της Σπάρτης την Κίνα, στη θέση της Κέρκυρας τη Ν. Κορέα ή την Ιαπωνία και στη θέση της Κορίνθου τη Β. Κορέα, τότε έχουμε τον χάρτη της σημερινής διεθνούς σκακιέρας.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ειδικοί ανησυχούν ιδιαίτερα για τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσονται τα πράγματα στη δυτική πλευρά του Ειρηνικού.