Το ίδρυμα «die schwelle» στη Βρέμη της Γερμανίας, ανακήρυξε τον Junior Nzita σε έναν από τους βραβευθέντες του Βραβείου Ειρήνης της Βρέμης. Ο Nzita είναι πρώην παιδί στρατιώτης στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και σήμερα είναι επίτιμος πρέσβης του ΟΗΕ για το θέμα των παιδιών στρατιωτών. Προτάθηκε για το Βραβείο Ειρήνης από το γερμανικό τμήμα του International Fellowship of Reconciliation (FOR). Το βραβείο υπάρχει από το 2003 και επιχορηγείται με 5.000 ευρώ.
Ο Junior Nzita απήχθη σε ηλικία δώδεκα ετών μαζί με άλλους συμμαθητές του από το σχολείο του και αναγκάστηκε από ομάδες επαναστατών να συμμετάσχει στους εμφύλιους πολέμους της χώρας του ως παιδί στρατιώτης. Από εκείνο τον καιρό εξακολουθεί να είναι τρομακτικά σημαδεμένος και να υποφέρει από σοβαρές διαταραχές ύπνου. «Παρά τις ατέλειωτες επώδυνες εμπειρίες, ο Junior καταφέρνει να βρίσκει δύναμη για να δίνει ελπίδα σε άλλους και να υπερασπίζετε με τέτοια αφοσίωση και θάρρος αυτό το ζήτημα», λέει η Samya Korff της διεύθυνσης του FOR. Κάτω από την εντολή ενός προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, ο Junior αποστρατεύτηκε το 2006. Το 2010 ίδρυσε την οργάνωση «Paix pour l’enfance» (Ειρήνη για τα παιδιά) στην Κινσάσα, πρωτεύουσα του Κονγκό, για την ένταξη των παιδιών που έχουν μείνει ορφανά λόγω του ένοπλου αγώνα, σε νέες οικογένειες και για να τους δοθεί σχολική εκπαίδευση και μια προοπτική για το μέλλον. Σήμερα ασχολείται ως επίτιμος πρεσβευτής των Ηνωμένων Εθνών με την παγκόσμια κατάργηση της στρατολόγησης παιδιών ως στρατιώτες. Λόγω αυτών των δραστηριοτήτων, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα του το 2015 και να ζητήσει άσυλο.
Σε μια περιοδεία κάνοντας διαλέξεις στη Γερμανία, ο Junior Nzita προσκλήθηκε σε πολλά σχολεία και εκκλησιαστικές κοινότητες. «Ήταν συναρπαστικό να βλέπουμε πώς ο Junior ερχόταν σε επαφή με τους νέους και τους ευαισθητοποίησε για τις επιπτώσεις της εξαγωγής όπλων και των πολέμων», λέει η Samya Korff. «Γι’ αυτό είμαστε πολύ χαρούμενοι για αυτό το βραβείο».
Εδώ είναι μια συνέντευξη με τον Junior Nzita.
Pressenza: Τι σημαίνει αυτό το βραβείο για εσάς;
Junior Nzita: Για μένα, αυτό το βραβείο σημαίνει ότι ακούγεται το μήνυμα που προσπαθώ να περάσω αυτή τη στιγμή, για τις βιαιοπραγίες ενάντια στα δικαιώματα των παιδιών γενικότερα και ιδιαίτερα την στρατολόγηση στο στρατό και στις ένοπλες ομάδες. Είναι μεγάλη τιμή για μένα και για τους συνεργάτες που με υποστηρίζουν. Για το είδος της εργασίας που κάνω, αυτό το βραβείο σημαίνει επίσης μια μεγάλη αναγνώριση και με ενθαρρύνει να προχωρήσω ακόμη περισσότερο και καλύτερα. Η παιδική ηλικία μου εκλάπη και πέρασα όλη μου τη νεότητα για να αποτρέψω αυτό που μου είχε συμβεί να συμβεί και σε άλλους και να επικρατήσει η ειρήνη.
Ρ.: Αναγκαστήκατε να γίνετε στρατιώτης από την ηλικία των δώδεκα έως τα είκοσι δύο. Τι είναι αυτό που παραμένει στην ψυχή σας από εκείνη την περίοδο και πώς συμφιλιωθήκατε με αυτό που συνέβη;
J.: Με απήγαγαν και με ανάγκασαν σε ηλικία δώδεκα ετών να ενταχθώ στον στρατό. Έζησα δέκα χρόνια ένα μαρτύριο και αυτό που παραμένει στο μυαλό μου είναι το τραύμα από την κακή μεταχείριση που υπέστη. Πολύ νωρίς με πήραν από τα χέρια των δασκάλων και της οικογένειάς μου για να μάθω πώς να καταστρέφω την κοινωνία. Στην ηλικία των δώδεκα ετών έμαθα πώς να πυροβολώ, να κλέβω και να σκοτώνω, πώς να καταστρέφω τα πηγάδια και τα νοσοκομεία, τα σχολεία και τη φύση … Για να συμφιλιωθώ μπροστά σε όλες αυτές τις φρικαλεότητες, είχα δύο δυνατότητες. Η πρώτη: να συνεχίσω να ζω ως θύμα, πράγμα που θα σήμαινε να εκδικηθώ με τα όπλα, να πάρω ναρκωτικά ή να αυτοκτονήσω, όπως έκαναν πολλοί από τους πρώην συντρόφους μου στο στρατό. Η δεύτερη δυνατότητα ήταν, παρόλες αυτές τις φρικαλεότητες που διέπραξα με τα όπλα που μας έδωσαν, να συγχωρήσω τον εαυτό μου και να καταλάβω ότι ήμασταν παιδιά που εξαναγκάστηκαν από σφαγείς, από ενήλικες. Και να διατηρήσω την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον στο οποίο θα μιλάμε για έναν κόσμο χωρίς παιδιά στρατιώτες.
Αυτό που φλέγεται στην καρδιά μου είναι το μάθημα που με δίδαξε η ζωή: Ο άνθρωπος δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα ζώο όταν δεν επιτυγχάνει τους φιλόδοξους στόχους του. Λόγω αυτής της αδυναμίας φθάνει σε ένα σημείο όπου δεν θεωρεί τον άλλο ως ίσο. Μια από τις συνέπειες είναι ότι θα κακοποιήσει τα παιδιά ως αναλώσιμα για να επιτύχει τις αποτυχημένες φιλοδοξίες του.
P.: Ασχολείστε πολύ με την προστασία άλλων παιδιών ώστε να μην έχουν την ίδια μοίρα. Τι νομίζετε ότι θα μπορούσαν να κάνουν ο ΟΗΕ ή η Γερμανία ή άλλοι ενδιαφερόμενοι από το εξωτερικό για να αποτρέψουν την κακομεταχείριση των παιδιών ως στρατιώτες; Ή ποια αποτελεσματικά μέτρα παίρνονται ήδη;
J.: Η αποστράτευσή μας δεν ήταν εύκολη. Η παρέμβαση των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της κοινωνίας των πολιτών και της διεθνούς κοινότητας ήταν απαραίτητη προκειμένου η κυβέρνησή μας να δεχτεί να μας αποστρατεύσει, να μας βγάλει από το στρατό. Η Γερμανία ήταν μία από τις χώρες που χρηματοδότησαν τη διαδικασία αποστράτευσης και επανένταξης. Επί του παρόντος, τα Ηνωμένα Έθνη έχουν ξεκινήσει ένα σχέδιο δράσης προκειμένου να τερματιστεί η κακομεταχείριση των παιδιών ως στρατιώτες. Πολλές χώρες έχουν συνυπογράψει αυτό το σχέδιο, αλλά μένουν πολλά να γίνουν καθώς οι χώρες δεν θα πρέπει απλώς να επικυρώσουν αλλά και να σεβαστούν τις συμφωνίες. Αυτό σημαίνει να δημιουργηθεί μια καλή διπλωματική, οικονομική και κοινωνική ατμόσφαιρα και να γίνει σεβαστή η δημοκρατία, προκειμένου να αποφευχθεί ένα πραξικόπημα ή μια εξέγερση. Τα Ηνωμένα Έθνη και η Γερμανία πρέπει να υποστηρίξουν περαιτέρω τη διαμόρφωση και την ενίσχυση της δημοκρατίας. Πρέπει να αναπτύξουν μηχανισμούς για την αποτροπή πώλησης όπλων σε χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπου τα παιδιά κακοποιούνται ως αναλώσιμοι στρατιώτες.
Μπορούν επίσης να συμβάλουν στην αποτροπή των παιδιών να γίνονται θύματα στρατολόγησης, ασκώντας πίεση στους πολιτικούς ιθύνοντες, στις βιομηχανικές χώρες και στους επικεφαλής ορισμένων πολυεθνικών εταιρειών που συμμετέχουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στη χρηματοδότηση πολέμων – πολέμων που με διαφορετικούς τρόπους διευκολύνουν την οργανωμένη στέρηση των πηγών υποανάπτυκτων χωρών. Ιδιαίτερα θέλω να αναφέρω τις ακόλουθες επιλογές: Την απαγόρευση της αγοράς μετάλλων από χώρες που βρίσκονται σε πόλεμο. Πίεση στους υπεύθυνους λήψης πολιτικών αποφάσεων και την κοινωνία των πολιτών για να δημιουργήσουν ένα κυβερνητικό σύστημα στο οποίο ο πληθυσμός να συμμετέχει σε σημαντικές αποφάσεις, όπως είναι ο τρόπος διανομής των πόρων προκειμένου να βελτιωθεί η ευημερία του. Όλες οι αρχές και τα άτομα που συμμετέχουν στην στρατολόγηση παιδιών σε ένοπλες ομάδες πρέπει να προσαχθούν ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.
P.: Πώς είναι η κατάσταση σήμερα στο Κονγκό;
J.: Υπάρχει πολιτική κρίση και οι εντάσεις αυξάνονται καθημερινά λόγω έλλειψης σεβασμού στην εκλογική διαδικασία. Στην κατάσταση αυτή σχηματίζονται διάφορες ένοπλες ομάδες. Δυστυχώς τα παιδιά και οι γυναίκες πληρώνουν το τίμημα. Τα παιδιά επειδή έχουν απαγάγονται και οι γυναίκες βιάζονται.
Η κατάσταση σήμερα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό είναι συγκρίσιμη με εκείνη ενός ανθρώπου που βυθίζεται στο Τίποτα … σαν ένα τρένο που πηγαίνει προς μία κατεύθυνση και ξαφνικά εκείνοι που είναι υπεύθυνοι για τη συντήρηση των σιδηροτροχιών αποφασίζουν να τους αφαιρέσουν για το υπόλοιπο της διαδρομής ενώ το τρένο επιταχύνει. Φανταστείτε τις συνέπειες!
P.: Από πού αντλείτε τη δύναμή σας;
J.: Μέχρι σήμερα βλέπω μπροστά μου τον Junior, δώδεκα ετών που απήχθη, γιατί υπάρχουν ακόμα παιδιά στρατιώτες. Όταν με απήγαγαν, υπήρξε ένας σύντροφος που, πριν πεθάνει, μου ζήτησε να φροντίσω το παιδί του. Όλα αυτά μου έδωσαν τη δύναμη και το θάρρος να οικοδομήσω τη ΜΚΟ “Paix pour l’enfance”, όπου 140 παιδιά έχουν λάβει εκπαίδευση και προστασία. Το έργο μου και η στήριξη των παιδιών είναι μια δυνατότητα για μένα να δείξω την αγάπη στον δωδεκάχρονο Junior και να τον προστατεύσω από τις καταστροφές του πολέμου που έζησε.
Είναι η «δικτατορία» της αγάπης που με προστάζει να νικήσω το κακό με το καλό και ποτέ να μην κουράζομαι να φυτεύω τους σπόρους της αγάπης στις καρδιές των συνανθρώπων μου, που η μοίρα τους φέρνει στο δρόμο μου, ώστε να αντιληφθούν τους καρπούς της αγάπης στον εσωτερικό τους εαυτό και να τους μεταφέρουν και στους άλλους.
