Σεξουαλικός προσανατολισμός, θρησκεία, οικογενειακή πίεση, ελευθερία επιλογής και διακρίσεις. Αυτά είναι μόνο μερικά από τα θέματα που συζητήσαμε με τον Wajahat Abbas Kazmi, σκηνοθέτη, νεαρό Πακιστανό και ακτιβιστή της Διεθνής Αμνηστίας στην Ιταλία.
Ήρθες στην Ιταλία σε ηλικία 14 ετών και τώρα είσαι 31. Μπορείς να μας πεις για αυτήν την εμπειρία;
Ήρθα στην Ιταλία το 1999 με τους γονείς μου και την υπόλοιπη οικογένειά μου. Αποφάσισαν την μετακίνηση πολύ γρήγορα. Νόμιζα ότι θα ήταν σύντομες διακοπές, αλλά καταλήξαμε να ζούμε στη Μπρέσια. Η οικογένειά μου ανήκει στη μεσαία τάξη, σιίτες μουσουλμάνοι και αρκετά θρησκευόμενοι (ο πατέρας μου ήταν πρόεδρος του σιιτικού τζαμιού). Προσπάθησα να ταιριάξω σε αυτό το περιβάλλον, παρόλο που συχνά τσακωνόμουν με τους γονείς μου για κάποιες επιλογές ανεξαρτησίας που έκανα εγώ και η αδελφή μου. Το 2006 αυτή και εγώ ήμασταν οι μόνοι δυο Πακιστανοί που καταδικάσαμε δημοσίως τη δολοφονία της Hina Saleem, μιας νεαρής γυναίκας στη Μπρέσια που σκοτώθηκαν από τους συγγενείς της επειδή αρνήθηκε να ακολουθήσει τους παραδοσιακούς κώδικες συμπεριφοράς της πακιστανικής κοινότητας.
Παρόλο που ήμουν σίγουρος για τη σεξουαλικότητά μου σε νεαρή ηλικία, δεν είχα πρότυπα ή παραδείγματα ομόφυλων ζευγαριών, γι’ αυτό δέχτηκα την πίεση της οικογένειάς μου για έναν κανονικό γάμο και αρραβωνιάστηκα με μία ξαδέρφη. Ένιωθα ότι δεν είχα άλλη επιλογή, ότι δεν είχα κανέναν τρόπο να ξεφύγω. Ωστόσο, προσπάθησα να αναβάλω τον γάμο όσο μπορούσα.
Εν τω μεταξύ, άρχισα να ενδιαφέρομε όλο και περισσότερο για τη βιομηχανία του κινηματογράφου. Έκανα κάποια μαθήματα σκηνοθεσίας και επέστρεψα στο Πακιστάν το 2009 για να εργαστώ ως βοηθός σκηνοθέτη. Εκεί ανακάλυψα την ΛΟΑΤ κοινότητα (στην πραγματικότητα, εκεί άκουσα για πρώτη φορά τον όρο ΛΟΑΤ). Γνώρισα γκέι ζευγάρια και ανακάλυψα πολλά πράγματα που δεν είχα γνωρίσει ποτέ στην Ιταλία. Ωστόσο, η οικογένειά μου δεν ενέκρινε τη δουλειά μου στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση, και υπέθεταν ότι ήταν απλά μια φάση που θα ξεπεράσω.
Το 2011, έκανα μια ταινία μεγάλου μήκους με τίτλο «The Dusk» για τους αγνοούμενους στο Πακιστάν, η οποία δημιούργησε αρκετές αντιπαραθέσεις. Έκανα το «The Blue Veins» και το επόμενο έτος το «Massage for God». Το 2014 έκαναν το «Fatwa – The Final Verdict», μια ταινία που διερευνά τους λόγους για την αύξηση της θρησκευτικής τρομοκρατίας στον κόσμο και ειδικά στο Πακιστάν, καθώς και τις φονταμενταλιστικές διώξεις των σιιτικών και χριστιανικών μειονοτήτων. Η λογοκρισία και οι απειλές εμπόδισαν την προβολή της ταινίας και αναγκάστηκα να επιστρέψω στην Ιταλία.
Σε εκείνο το σημείο, ήταν ξεκάθαρο για μένα ότι τα πάθη μου στη ζωή δεν είχαν καμία σχέση με έναν σχεδιασμένο γάμο. Έκανα το «come out» στους γονείς μου (μέσω τηλεφώνου καθώς τότε είχαν επιστρέψει στο Πακιστάν). Τους είπα ότι δεν με έλκυαν οι γυναίκες, ότι δεν θα παντρευόμουν και ότι ήθελα μια διαφορετική ζωή. Είπαν ότι η ομοφυλοφιλία ήταν μια ασθένεια και ότι χρειαζόμουν θεραπεία. Παρόλο που ο αρραβώνας με την ξαδέρφη μου ακυρώθηκε, δεν έπαψαν ποτέ να ψάχνουν άλλη γυναίκα για μένα.
Το να γίνω ακτιβιστής με την Διεθνή Αμνηστία μου έδωσε το θάρρος να κάνω «come out» και να σπάσω τα πολιτιστικά ταμπού τού να είσαι ομοφυλόφιλος. Πέρυσι υπήρξαν πολλές διαδηλώσεις και δημόσια αντιπαράθεση στην Ιταλία σχετικά με τον προτεινόμενο νόμο για το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια. Γινόταν μια διαδήλωση στο Μιλάνο και αποφάσισα να έχω ένα πλακάτ του ουράνιου τόξου που έλεγε «ο Αλλάχ Αγαπά την Ισότητα»!
Από πού προέκυψε αυτή η ιδέα και ποιες συνέπειες υπήρξαν;
Ήθελα να δώσω στους ΛΟΑΤ μουσουλμάνους φωνή. Ήθελα να ενώσω δύο πράγματα, την ομοφυλοφιλία και το Ισλάμ, τα οποία συνήθως είναι εντελώς ξεχωριστά. Στο βάθος, φοβόμουν – όχι για αυτό που έκανα, αλλά ότι θα με χτυπήσει κάποιος, ειδικά κάποιος άλλος μουσουλμάνος. Σκέφτηκα ότι το πλακάτ θα οδηγούσε σε λίγες φωτογραφίες στο Facebook. Στη συνέχεια, εκτός από την κριτική, τη γελοιοποίηση και τις προσβολές, πήρα κάποια συγχαρητήρια και αιτήματα για συνεντεύξεις! Αποφάσισα ότι θα πάρω το πλακάτ μου στην παρέλαση του Gay Pride στο Μιλάνο, κάτι που έκανα μόνος μου. Συνέχισα και φέτος υπήρξε μια ομάδα δέκα ατόμων από εμάς με πλακάτ. Και όχι μόνο στο Μιλάνο, πήγαμε επίσης στη Ρώμη και στη Μπρέσια.
Ο αγώνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το να βγαίνεις έξω στους δρόμους ενάντια στη βία είναι κάτι που μου είναι βαθιά ριζωμένο. Επέλεξα τη λέξη «Ισότητα» επειδή πιστεύω ότι είναι θεμελιώδες για εμάς να αποδεχθούμε τους ανθρώπους για αυτό που είναι και να αρνηθούμε κάθε μορφή βίας, όχι μόνο εναντίον της ΛΟΑΤ κοινότητας.
Το πιο εκπληκτικό είναι να βλέπεις μουσουλμάνους να συζητούν το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας και του Ισλάμ. Ίσως η πλειοψηφία να εξακολουθεί να είναι επικριτική, αλλά είναι σημαντικό να αρχίσουμε να μιλάμε γι’ αυτό και να μην είναι πλέον ταμπού. Θα ήθελα εδώ οι νέοι μουσουλμάνοι δεύτερης γενιάς να έχουν μια επιλογή, μια εναλλακτική λύση, κάτι που δεν είχα στην ηλικία τους.
Ας μιλήσουμε για το επόμενο ντοκιμαντέρ σου.
Ναι, ο «Αλλάχ αγαπά την Ισότητα» (Allah loves Equality) δεν είναι πλέον απλά μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης, τώρα γίνεται ένα ντοκιμαντέρ για τις διακρίσεις των ΛΟΑΤ στο Πακιστάν. Το Πακιστάν είναι μία από τις πιο ομοφοβικές χώρες στον κόσμο και σήμερα αντιμετωπίζει μια αυξανόμενη τάση φονταμενταλισμού. Η ταινία θα αφηγείται τις ιστορίες ΛΟΑΤ Πακιστανών, καθώς και ιστορίες πολλών πιστών μουσουλμάνων (γιατροί, δημοσιογράφοι, ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα) που, στο όνομα της πίστης τους, αντιδρούν καθημερινά με θάρρος στην μισαλλοδοξία και τον θρησκευτικό φανατισμό. Θα αφηγείται ιστορίες ανεκτικότητας, αγώνων κατά του φονταμενταλισμού και των διακρίσεων και θα διερευνήσει τις μη ομοφοβικές ερμηνείες των ισλαμικών κειμένων, όπως το Κοράνι και το Σουννά.
Ο «Αλλάχ αγαπά την ισότητα» είναι μια πρωτοβουλία που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Grande Colibrì», ενός ακτιβιστικού πρότζεκτ σχετικά με τα δικαιώματα των σεξουαλικών μειονοτήτων στο νότο του κόσμου. Το πρότζεκτ αναπτύχθηκε από άτομα και οργανώσεις στην Ιταλία και διεθνώς, χάρη στην υποστήριξη των Fondo Samaria, Arcigay Gioconda στο Reggio Calabria και Progetto Gionata, πέραν των άλλων οργανώσεων.
Η πρώτη μας εκστρατεία crowdfunding απέφερε 1.200 ευρώ. Στόχος μας τώρα είναι να συγκεντρώσουμε 6.000 ευρώ μέχρι τα τέλη Ιουλίου. Παρακαλώ κάντε μια συνεισφορά εδώ: http://sostieni.link/14720.
Παρά τις διαφορές στον πολιτισμό, τη θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την εθνικότητα, τι νομίζεις ότι μας ενώνει ως ανθρώπινα όντα;
Τα συναισθήματα. Είναι παντού τα ίδια.