(Με αφορμή τη σημερινή γενέθλια ημέρα γνωρίζουμε μέσω της ιστοσελίδας του Ιδρύματος την Ρόζα Λούξεμπουργκ).
«Όπως είχε πει και ο Λασάλ, η πιο επαναστατική πράξη είναι και θα είναι “να λες πάντα δυνατά την αλήθεια”», Ρόζα Λούξεμπουργκ
Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ φέρει το όνομα μιας από τις σπουδαιότερες γυναίκες του 20ού αιώνα.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ (1871–1919) υπήρξε μια εξέχουσα εκπρόσωπος της δημοκρατικής σοσιαλιστικής σκέψης και δράσης στην Ευρώπη. Προσπάθησε με όλες τις δυνάμεις της να εμποδίσει το ξέσπασμα του Παγκοσμίου Πολέμου που στη συνέχεια μαινόταν από το 1914 έως το 1918. Μαζί με τον Καρλ Λίμπκνεχτ (Karl Liebknecht) ήταν η σημαντικότερη εκπρόσωπος των διεθνιστικών και αντιμιλιταριστικών θέσεων του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD). Εξέφρασε με πάθος και αποφασιστικότητα την κριτική της εναντίον του καπιταλισμού και άντλησε μέσα από αυτή την κριτική τη δύναμη για την επαναστατική δράση. Γεμάτη ελπίδα χαιρέτισε τη Ρώσικη Επανάσταση. Ως δημοκρατική επαναστάτρια όμως παρέμεινε κριτική και σε επαγρύπνηση. Επιτέθηκε με οξυδέρκεια στη δικτατορική πολιτική των μπολσεβίκων.
Σε όλη της τη ζωή η Ρόζα Λούξεμπουργκ ανήκε στις μη προνομιούχες και συχνά διωκόμενες μειονότητες. Από τη μια, αυτό οφειλόταν στην καταγωγή της: Ήταν Εβραία – και παρόλο που δεν είχε καμία σχέση με τη θρησκεία, δεν κατάφερε να γλιτώσει από τον αντισημιτισμό. Από την άλλη, αυτό οφειλόταν στη θέλησή της να ζήσει μια ανεξάρτητη ζωή, ενάντια στις στενές αντιλήψεις της εποχής της.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ είχε ακαδημαϊκή μόρφωση και ήταν κάτοχος διδακτορικού διπλώματος – σε μια εποχή που ελάχιστες γυναίκες σπούδαζαν. Ήταν μία από τις λίγες γυναίκες στην ενεργό πολιτική σκηνή. Οι προκαταλήψεις εναντίον των γυναικών που έπαιζαν κάποιο ρόλο στη δημόσια σφαίρα ήταν ευρέως διαδεδομένες τότε, ακόμη και στα κόμματα της αριστεράς.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ δεν ζούσε τους έρωτές της ως σύζυγος – μια ακόμα πρόκληση για τα κοινωνικά ήθη της εποχής της.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ ήταν μια εξόριστη. Παρά τη γερμανική της υπηκοότητα παρέμενε στα μάτια των πολιτικών της εχθρών μια ξένη, μια Πολωνή.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ ήταν μια αριστερή επαναστάτρια – στην τότε κατεχόμενη από τους Ρώσους πατρίδα της, την Πολωνία, αυτό συνιστούσε έγκλημα που επέσυρε την ποινή του θανάτου. Στη δεύτερη πατρίδα της, τη Γερμανία, αυτός ήταν ένας λόγος για συνεχείς διώξεις.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ είναι μάρτυρας της Επανάστασης του Νοέμβρη στη Γερμανία. Δολοφονήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1919 από ένστολους δολοφόνους – από ανθρώπους που ανήκαν σε εκείνους τους κύκλους που αργότερα υποστήριξαν ανοιχτά την παράδοση της εξουσίας στους ναζί.
Η ζωή της Ρόζας Λούξεμπουργκ είναι αδιάρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη του γερμανικού εργατικού κινήματος, τις διαμάχες μεταξύ των διαφορετικών ρευμάτων του και, τελικά, τη διάσπασή του. Ήταν συνιδρύτρια της ομάδας Σπάρτακος και στη συνέχεια του Κομουνιστικού Κόμματος Γερμανίας (KPD).
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ δεν άφηνε και δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο. Χωρίς συμβιβασμούς και με δυνατή φωνή υπερασπίστηκε τα πιστεύω της. Με ανθρώπινη ζεστασιά και συναρπαστικό ταμπεραμέντο ήταν σε θέση να κερδίσει οποιονδήποτε ερχόταν σε επαφή μαζί της χωρίς προκαταλήψεις. Αντίθετα, τρόμαζε όλους εκείνους που δεν ένιωθαν αντάξιοί της.
Ο αμείλικτος αγώνας της Ρόζας Λούξεμπουργκ ενάντια στον πόλεμο και η ριζοσπαστικότητα με την οποία διεκδικούσε τη σύνδεση της πολιτικής ελευθερίας και της κοινωνικής ισότητας εξακολουθούν να έχουν την ίδια αίγλη και για εμάς σήμερα.
Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ εκφράζει τη δέσμευσή του απέναντι σε αυτή τη δημοκρατική σοσιαλίστρια.
